Peloponez, mityczny półwysep kształtem przypominający liść platanu, charakteryzuje się zróżnicowanym klimatem śródziemnomorskim z wyraźnymi kontrastami między wybrzeżem a górami. Masyw Tajgetu (2404 m) i Parnon (1935 m) tworzą naturalną barierę klimatyczną, dzieląc półwysep na wilgotniejsze zachodnie wybrzeże i suchszą wschodnią część. Zatoka Messeńska i Lakoński Zatoka tworzą własne mikroklimaty z łagodniejszymi zimami, podczas gdy centralna Arkadia ma klimat górski z chłodniejszymi nocami i częstszymi opadami. Roczne opady wynoszą 400-900 mm – najwięcej na zachodzie, najmniej we wschodniej Argolii. Meltemi, północny wiatr letni, łagodzi upały na wschodnich wybrzeżach, podczas gdy zachodnie brzegi są bardziej osłonięte.
Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Temperatura w dzień | ||||||||||||
Temperatura w nocy | ||||||||||||
Godziny słoneczne | 6 | 7 | 9 | 10 | 12 | 13 | 13 | 12 | 10 | 9 | 8 | 6 |
Opady w mm | 71 | 46 | 27 | 41 | 33 | 17 | 0 | 17 | 46 | 1 | 36 | 98 |
Peloponez oferuje całoroczne możliwości wypoczynkowe dzięki różnorodności terenu. Wiosna (marzec-maj) przynosi temperatury 16-23°C, idealne do zwiedzania stanowisk archeologicznych – Olimpii, Epidauros, Myken – bez letnich upałów. Maki i dzikie kwiaty pokrywają zbocza, a górskie rzeki są pełne wody po zimowych deszczach.
Lato (czerwiec-wrzesień) to temperatury 28-33°C na wybrzeżu i 22-27°C w górach. Woda nagrzewa się do 24-26°C, zapewniając doskonałe warunki do kąpieli. Festiwal w antycznym teatrze w Epidauros (lipiec-sierpień) przyciąga melomanów. Górskie wioski Arkadii oferują ochłodę, gdy na wybrzeżu panują upały.
Jesień (październik-listopad) oferuje temperatury 18-24°C i ciepłe morze do końca października. To czas zbiorów oliwek w Mesenii i Lakonii, produkcji wina w Nemei. Światło jest miękkie, idealne do fotografii bizantyjskich twierdz.
Zima (grudzień-luty) oznacza 12-16°C na wybrzeżu i możliwy śnieg w górach. Ośrodek narciarski na Menalo i Chelmos działają od grudnia do marca. Monemvasia i Mystras bez tłumów mają szczególną atmosferę.
Położenie między trzema morzami – Jońskim, Egejskim i Morzem Kreteńskim – oraz górzysty charakter sprawiają, że Peloponez ma najbardziej zróżnicowany klimat w Grecji kontynentalnej. Poniższy kalendarz uwzględnia różnice między wybrzeżem zachodnim (Pylos, Methoni), wschodnim (Nafplio, Monemvasia), północnym (Patra, Korynt) oraz górskimi regionami Arkadii i Tajgetu.
Styczeń to najchłodniejszy miesiąc z temperaturami 10-14°C na wybrzeżu w dzień, 5-8°C nocą. W górach Arkadii 2-8°C za dnia, często poniżej zera nocą. Śnieg regularnie pada w Tajgecie i na Menalo powyżej 1000 m. Deszcz pada przez 10-12 dni, szczególnie na zachodnim wybrzeżu.
Morze ma 14-15°C. Cytrusy dojrzewają w sadach Argolii – pomarańcze i cytryny są w szczycie sezonu. Górskie wioski jak Dimitsana czy Stemnitsa oferują przytulne tawerny z kominkami. Mystras pod Tajgetem wygląda mistycznie we mgle.
Luty przynosi niewielkie ocieplenie – 11-15°C na wybrzeżu, 3-9°C w górach. Śnieg w Tajgecie utrzymuje się, umożliwiając narciarstwo na Menalo. Deszcz pada przez 9-10 dni, często jako intensywne burze. Migdałowce zakwitają w dolinach Mesenii.
Morze pozostaje zimne (14-15°C). Karnawał w Patrze to jedna z największych imprez w Grecji – pochody, przebierańcy, fajerwerki. Archeologiczne muzea są puste – można spokojnie podziwiać skarby Myken czy posągi z Olimpii.
Marzec to początek wiosny z temperaturami 13-17°C na wybrzeżu, 7-13°C w górach. Śnieg topnieje, wodospady w wąwozie Lousios są imponujące. Deszcz pada przez 7-8 dni, ale coraz częściej świeci słońce. Dni się wydłużają – słońce świeci 5-6 godzin.
Morze ociepla się do 15-16°C. Peloponez pokrywa się dzikimi kwiatami – anemony, cyklameny, orchidee. 25 marca – święto niepodległości – wielkie parady w Kalamata i Nafplio. Bizantyjskie klasztory Mystras są otoczone kwitnącymi drzewami.
Kwiecień to rozkwit wiosny – 17-21°C na wybrzeżu za dnia, 10-13°C nocą. Góry mają przyjemne 13-18°C. Deszcz pada przez 5-6 dni, często jako krótkie popołudniowe przelotne opady. Słońce świeci 7-8 godzin dziennie.
Morze osiąga 16-17°C. Wielkanoc to bardzo ważne święto – procesje w Monemvasii i Koroni są spektakularne. Starożytna Olimpia otoczona jest łąkami pełnymi kwiatów. Można łączyć zwiedzanie z pierwszymi wyprawami w góry.
Maj inauguruje sezon letni z temperaturami 22-26°C na wybrzeżu, 18-23°C w górach. Noce są łagodne – 15-17°C nad morzem. Deszcz pada rzadko, może 3-4 dni. Słońce świeci 9-10 godzin.
Morze osiąga 18-19°C – początek sezonu kąpielowego. Plaże Voidokilia i Simos są jeszcze spokojne. Winnice Nemei przygotowują się do sezonu. Antyczne teatry w Epidauros i Messini są idealne do zwiedzania przed letnimi spektaklami.
Czerwiec to wczesne lato z temperaturami 27-30°C na wybrzeżu, 23-26°C w górach. Meltemi zaczyna wiać na wschodnim wybrzeżu, przynosząc ochłodę. Deszczu praktycznie nie ma. Słońce świeci 11-12 godzin.
Morze nagrzewa się do 22-23°C. Plaże Elafonisos i zatoki pod Kardamyli tętnią życiem. Wieczory w portowych tawernach Gytheio są magiczne. Górskie wioski Arkadii oferują chłód – Vytina i Lagkadia są o 5-7°C chłodniejsze niż wybrzeże.
Rekordowa temperatura 47,0°C została zanotowana w Sparcie w lipcu 1977 roku. Dolina Eurotasu, gdzie leży Sparta, to najgorętsze miejsce półwyspu – letnie temperatury regularnie przekraczają 38°C. Argos i Tripoli również notują ekstremalne upały powyżej 40°C podczas fal gorąca.
Najniższa temperatura -25,0°C została zanotowana w górskiej wiosce Vlacherna w Arkadii w styczniu 1963 roku. Płaskowyże Arkadii regularnie notują temperatury poniżej -10°C zimą. Na wybrzeżu rekord to -7,0°C w Kalamata (1987).
Morze osiąga najwyższą temperaturę w sierpniu – 25-26°C, utrzymując się ciepłe do końca września. Zatoka Messeńska i Zatoka Lakoński są cieplejsze o 1-2°C od otwartego morza. Najdłuższy sezon kąpielowy jest na południowym wybrzeżu – od maja do listopada.
Zachodnie zbocza gór i wybrzeże jońskie notują 800-1200 mm opadów rocznie – Kalavryta odnotowuje rekordowe 1400 mm. Wschodnia Argolida jest najsuchsza z 400-500 mm. Deszcze koncentrują się od listopada do marca, lato jest praktycznie bezdeszczowe.
Peloponez wyróżnia się większymi amplitudami temperatur niż wyspy greckie. Korfu notuje dwukrotnie więcej opadów (1200 mm vs 600 mm), ale Peloponez ma gorętsze lata o 2-3°C. Chalkidiki oferuje podobne lata, lecz chłodniejsze zimy. Wyspy jak Kos i Santorini mają silniejszy meltemi i stabilniejszą pogodę, podczas gdy Peloponez zachwyca różnorodnością – od subtropikalnej Mani po alpejski Tajget. Kreta ma dłuższy sezon kąpielowy, ale Peloponez oferuje więcej mikroklimatów na mniejszej powierzchni.
Zakynthos cieszy się łagodniejszym klimatem morskim bez górskiej ochłody latem. Volos z Pelionem ma podobne ukształtowanie, ale wyższą wilgotność i więcej opadów. Evia łączy góry z morzem podobnie jak Peloponez, jednak półwysep ma dostęp do trzech mórz i bardziej osłonięte zatoki zachodnie. Peloponez pozostaje najbardziej różnorodny klimatycznie w Grecji kontynentalnej.