Peloponez, mityczny półwysep kształtem przypominający liść platanu, charakteryzuje się zróżnicowanym klimatem śródziemnomorskim z wyraźnymi kontrastami między wybrzeżem a górami. Masyw Tajgetu (2404 m) i Parnon (1935 m) tworzą naturalną barierę klimatyczną, dzieląc półwysep na wilgotniejsze zachodnie wybrzeże i suchszą wschodnią część. Zatoka Messeńska i Lakoński Zatoka tworzą własne mikroklimaty z łagodniejszymi zimami, podczas gdy centralna Arkadia ma klimat górski z chłodniejszymi nocami i częstszymi opadami. Roczne opady wynoszą 400-900 mm – najwięcej na zachodzie, najmniej we wschodniej Argolii. Meltemi, północny wiatr letni, łagodzi upały na wschodnich wybrzeżach, podczas gdy zachodnie brzegi są bardziej osłonięte.
| Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Temperatura w dzień | ||||||||||||
Temperatura w nocy | ||||||||||||
Godziny słoneczne | 6 | 7 | 9 | 10 | 12 | 13 | 13 | 12 | 10 | 8 | 8 | 6 |
Opady w mm | 71 | 46 | 27 | 41 | 33 | 17 | 0 | 14 | 9 | 59 | 37 | 97 |
Peloponez oferuje całoroczne możliwości wypoczynkowe dzięki różnorodności terenu. Wiosna (marzec-maj) przynosi temperatury 16-23°C, idealne do zwiedzania stanowisk archeologicznych – Olimpii, Epidauros, Myken – bez letnich upałów. Maki i dzikie kwiaty pokrywają zbocza, a górskie rzeki są pełne wody po zimowych deszczach.
Lato (czerwiec-wrzesień) to temperatury 28-33°C na wybrzeżu i 22-27°C w górach. Woda nagrzewa się do 24-26°C, zapewniając doskonałe warunki do kąpieli. Festiwal w antycznym teatrze w Epidauros (lipiec-sierpień) przyciąga melomanów. Górskie wioski Arkadii oferują ochłodę, gdy na wybrzeżu panują upały.
Jesień (październik-listopad) oferuje temperatury 18-24°C i ciepłe morze do końca października. To czas zbiorów oliwek w Mesenii i Lakonii, produkcji wina w Nemei. Światło jest miękkie, idealne do fotografii bizantyjskich twierdz.
Zima (grudzień-luty) oznacza 12-16°C na wybrzeżu i możliwy śnieg w górach. Ośrodek narciarski na Menalo i Chelmos działają od grudnia do marca. Monemvasia i Mystras bez tłumów mają szczególną atmosferę.
Położenie między trzema morzami – Jońskim, Egejskim i Morzem Kreteńskim – oraz górzysty charakter sprawiają, że Peloponez ma najbardziej zróżnicowany klimat w Grecji kontynentalnej. Poniższy kalendarz uwzględnia różnice między wybrzeżem zachodnim (Pylos, Methoni), wschodnim (Nafplio, Monemvasia), północnym (Patra, Korynt) oraz górskimi regionami Arkadii i Tajgetu.
Styczeń to najchłodniejszy miesiąc z temperaturami 10-14°C na wybrzeżu w dzień, 5-8°C nocą. W górach Arkadii 2-8°C za dnia, często poniżej zera nocą. Śnieg regularnie pada w Tajgecie i na Menalo powyżej 1000 m. Deszcz pada przez 10-12 dni, szczególnie na zachodnim wybrzeżu.
Morze ma 14-15°C. Cytrusy dojrzewają w sadach Argolii – pomarańcze i cytryny są w szczycie sezonu. Górskie wioski jak Dimitsana czy Stemnitsa oferują przytulne tawerny z kominkami. Mystras pod Tajgetem wygląda mistycznie we mgle.
Luty przynosi niewielkie ocieplenie – 11-15°C na wybrzeżu, 3-9°C w górach. Śnieg w Tajgecie utrzymuje się, umożliwiając narciarstwo na Menalo. Deszcz pada przez 9-10 dni, często jako intensywne burze. Migdałowce zakwitają w dolinach Mesenii.
Morze pozostaje zimne (14-15°C). Karnawał w Patrze to jedna z największych imprez w Grecji – pochody, przebierańcy, fajerwerki. Archeologiczne muzea są puste – można spokojnie podziwiać skarby Myken czy posągi z Olimpii.
Marzec to początek wiosny z temperaturami 13-17°C na wybrzeżu, 7-13°C w górach. Śnieg topnieje, wodospady w wąwozie Lousios są imponujące. Deszcz pada przez 7-8 dni, ale coraz częściej świeci słońce. Dni się wydłużają – słońce świeci 5-6 godzin.
Morze ociepla się do 15-16°C. Peloponez pokrywa się dzikimi kwiatami – anemony, cyklameny, orchidee. 25 marca – święto niepodległości – wielkie parady w Kalamata i Nafplio. Bizantyjskie klasztory Mystras są otoczone kwitnącymi drzewami.
Kwiecień to rozkwit wiosny – 17-21°C na wybrzeżu za dnia, 10-13°C nocą. Góry mają przyjemne 13-18°C. Deszcz pada przez 5-6 dni, często jako krótkie popołudniowe przelotne opady. Słońce świeci 7-8 godzin dziennie.
Morze osiąga 16-17°C. Wielkanoc to bardzo ważne święto – procesje w Monemvasii i Koroni są spektakularne. Starożytna Olimpia otoczona jest łąkami pełnymi kwiatów. Można łączyć zwiedzanie z pierwszymi wyprawami w góry.
Maj inauguruje sezon letni z temperaturami 22-26°C na wybrzeżu, 18-23°C w górach. Noce są łagodne – 15-17°C nad morzem. Deszcz pada rzadko, może 3-4 dni. Słońce świeci 9-10 godzin.
Morze osiąga 18-19°C – początek sezonu kąpielowego. Plaże Voidokilia i Simos są jeszcze spokojne. Winnice Nemei przygotowują się do sezonu. Antyczne teatry w Epidauros i Messini są idealne do zwiedzania przed letnimi spektaklami.
Czerwiec to wczesne lato z temperaturami 27-30°C na wybrzeżu, 23-26°C w górach. Meltemi zaczyna wiać na wschodnim wybrzeżu, przynosząc ochłodę. Deszczu praktycznie nie ma. Słońce świeci 11-12 godzin.
Morze nagrzewa się do 22-23°C. Plaże Elafonisos i zatoki pod Kardamyli tętnią życiem. Wieczory w portowych tawernach Gytheio są magiczne. Górskie wioski Arkadii oferują chłód – Vytina i Lagkadia są o 5-7°C chłodniejsze niż wybrzeże.
Rekordowa temperatura 47,0°C została zanotowana w Sparcie w lipcu 1977 roku. Dolina Eurotasu, gdzie leży Sparta, to najgorętsze miejsce półwyspu – letnie temperatury regularnie przekraczają 38°C. Argos i Tripoli również notują ekstremalne upały powyżej 40°C podczas fal gorąca.
Najniższa temperatura -25,0°C została zanotowana w górskiej wiosce Vlacherna w Arkadii w styczniu 1963 roku. Płaskowyże Arkadii regularnie notują temperatury poniżej -10°C zimą. Na wybrzeżu rekord to -7,0°C w Kalamata (1987).
Morze osiąga najwyższą temperaturę w sierpniu – 25-26°C, utrzymując się ciepłe do końca września. Zatoka Messeńska i Zatoka Lakoński są cieplejsze o 1-2°C od otwartego morza. Najdłuższy sezon kąpielowy jest na południowym wybrzeżu – od maja do listopada.
Zachodnie zbocza gór i wybrzeże jońskie notują 800-1200 mm opadów rocznie – Kalavryta odnotowuje rekordowe 1400 mm. Wschodnia Argolida jest najsuchsza z 400-500 mm. Deszcze koncentrują się od listopada do marca, lato jest praktycznie bezdeszczowe.
Wschodnie wybrzeże Peloponezu doświadcza wiatrów meltemi latem (czerwiec-wrzesień), które wieją z północy z prędkością 20-40 km/h, lokalnie osiągając 50 km/h w okolicach Monemvasii i Elafonisos. Meltemi łagodzi upały, ale może powodować wzburzone morze. Zachodnie wybrzeże jońskie (Pylos, Methoni) jest znacznie bardziej osłonięte – wiatry są łagodniejsze (10-25 km/h) i morze spokojniejsze, idealne dla rodzin z dziećmi. Zatoki Messeńska i Lakoński mają najspokojniejsze warunki. Zimą silniejsze wiatry (30-50 km/h) mogą pojawiać się na otwartych wybrzeżach podczas frontów. Górskie regiony Arkadii są chronione od wiatrów. Północne wybrzeże koło Koryntu może doświadczać silnych wiatrów w kanale korynckim.
Peloponez wyróżnia się większymi amplitudami temperatur niż wyspy greckie. Korfu notuje dwukrotnie więcej opadów (1200 mm vs 600 mm), ale Peloponez ma gorętsze lata o 2-3°C. Chalkidiki oferuje podobne lata, lecz chłodniejsze zimy. Wyspy jak Kos i Santorini mają silniejszy meltemi i stabilniejszą pogodę, podczas gdy Peloponez zachwyca różnorodnością – od subtropikalnej Mani po alpejski Tajget. Kreta ma dłuższy sezon kąpielowy, ale Peloponez oferuje więcej mikroklimatów na mniejszej powierzchni.
Zakynthos cieszy się łagodniejszym klimatem morskim bez górskiej ochłody latem. Volos z Pelionem ma podobne ukształtowanie, ale wyższą wilgotność i więcej opadów. Evia łączy góry z morzem podobnie jak Peloponez, jednak półwysep ma dostęp do trzech mórz i bardziej osłonięte zatoki zachodnie. Peloponez pozostaje najbardziej różnorodny klimatycznie w Grecji kontynentalnej.