Alhambra w Granadzie – arcydzieło arabskiej architektury w Hiszpanii

Aby zobaczyć majestatyczny pałac pełen orientalnych mozaik, wcale nie trzeba planować podróży na wschód! Nie opuszczając Europy, można odnaleźć miejsce rodem z arabskich baśni – wystarczy odwiedzić Granadę i jej najsłynniejszą atrakcję, czyli Alhambrę. To niezwykły pałac, w którym zachwycająca architektura łączy się z pełną tajemnic historią.

Czym jest Alhambra?

Położony na wzgórzu Sabika w Granadzie zespół pałacowo-warowny swoją nazwę „Alhambra” wziął od czerwonego kamienia, z którego powstała pierwsza twierdza. Jego wyjątkowy, odmienny od tradycyjnej architektury hiszpańskiej charakter to zasługa Maurów, którzy zapoczątkowali jego budowę w XI wieku.

Dziś Alhambra jest jednym z najważniejszych zabytków architektury arabskiej, a od 1984 roku figuruje na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO. Każdego roku odwiedza go nawet kilka milionów turystów, którzy na zwiedzanie Alhambry są gotowi poświęcić długie godziny.

Historia granadyjskiej Alhambry – od mauretańskiej twierdzy do królewskiego pałacu

Alhambra to jedno z najważniejszych dzieł architektury arabskiej. Dlaczego zatem znajduje się w Hiszpanii? Odpowiedź na to pytanie sięga VIII wieku, kiedy muzułmanie przejęli władzę nad niemal całym Półwyspem Iberyjskim.

Już w XI wieku na wzgórzu Sabika istniała niewielka twierdza, którą w XIII wieku rozbudowano w potężny zespół pałacowo-obronny. Przez kolejne dziesięciolecia Alhambra stawała się coraz większa i bogatsza w zdobienia. Okres jej największej świetności przypadł na czasy panowania dynastii Nasrydów i trwał aż do XV wieku.

Druga połowa XV wieku to jednocześnie okres jednoczenia Królestwa Hiszpanii, które dążyło do odzyskania ziem pozostających pod panowaniem Maurów. Cel ten osiągnięto w 1492 roku, gdy Alhambra przeszła w ręce Królów Katolickich.

W późniejszych stuleciach jej losy zmieniały się – przeżywała zarówno okresy świetności, jak za panowania Karola V, jak i momenty zapomnienia, by na nowo zachwycić świat w XIX wieku, gdy została „odkryta” przez romantyków.

Specyfika architektury Alhambry. Na co zwrócić uwagę?

Dla wieku osób zwiedzanie Alhambry to pierwsza możliwość zobaczenia na własne oczy bogactwa architektury muzułmańskiej. Nic dziwnego, że zarówno rajski ogród, jak i detale we wnętrzach budzą zainteresowanie i zachwyt. Alhambra jest tym ciekawszym obiektem turystycznym, że łączy dwie funkcje – obronna i pałacową, a dodatkowo w jej architekturze widoczne są wpływy europejskiego renesansu.

Odkrywając wnętrza Alhambry, warto przede wszystkim bliżej przyjrzeć się elementom charakterystycznym dla sztuki mauretańskiej. Wśród nich najłatwiej rozpoznać arabeski, czyli ornamenty roślinne tworzące skomplikowane, symetryczne wzory. Równie popularne są wszelkie geometryczne wzory, tworzące arabskie mozaiki. Taki sposób ozdabiania świątyń czy pałaców ma swoje uzasadnienie w Koranie, który zabrania wiernego przedstawiania postaci ludzi czy zwierząt.

Inny charakterystyczny element odkrywany przez zwiedzających Alhambrę to mukarnas, czyli stalaktytowe dekoracje o trójwymiarowym charakterze, najczęściej pojawiające się na sklepieniach kopuł, gzymsów i narożników. Oprócz nich uwagę przyciągają również kaligraficzne inskrypcje – często o charakterze religijnym, starannie wyryte w kamieniu lub wykonane w technice stiuku.

Zwiedzanie Alhambry. Co musisz zobaczyć?

Teren Alhambry to około 140 tysięcy metrów kwadratowych, nic zatem dziwnego, że standardowe zwiedzanie Alhambry trwa ponad 3 godziny, jeśli jednak chcesz dokładniej przyjrzeć się jej atrakcjom, warto zarezerwować jeszcze więcej czasu. Jakie miejsca koniecznie powinny znaleźć się w planie zwiedzania? Oto najważniejsze punkty.

Forteca Alcazába

Alhambra powstała jako forteca i świadectwem początków kompleksu jest właśnie Alcazába. Jest to warowna cytadela, której charakterystycznym elementem są wieże (wśród nich najważniejsza Torre de la Vela) będące wspaniałymi punktami widokowymi na całą Grenadę. Zwiedzanie Alcazaby daje także możliwość spaceru murami Alhambry i przekonania się o jej obronnym potencjale.

Renesansowy Pałac Karola V (Palacio de Carlos V)

Budynkiem, który najbardziej wyróżnia się wśród zabudowań Alhambry, jest Pałac Karola V, czyli Palacio de Carlos V. Powstał już po zdobyciu miasta przez Królów Katolickich w XV wieku i został wkomponowany w otoczenie mauretańskich budowli, chociaż prezentuje odmienny – renesansowy – styl. Za jego projekt odpowiada uczeń samego Michała Anioła! Pałac został wzniesiony na planie kwadratu, a jego najbardziej charakterystycznym elementem jest okrągły dziedziniec otoczony galerią z kolumnadą.

W swoich wnętrzach renesansowy Pałac Karola V mieści Muzeum Alhambry oraz Muzeum Sztuk Pięknych.

Muzeum Alhambry

Odwiedzając Muzeum Alhambry, można przenieść się do czasów panowania muzułmanów na Półwyspie Iberyjskim. Wystawy koncentrują się na przedstawieniu różnorodności kultury mauretańskiej, sztuce kalifatu oraz dynastii Nasrydów. Eksponaty to w dużej części odkrycia archeologiczne z terenu Alhambry. Wśród nich znajdują się przedmioty użytkowe jak domowe naczynia, ale także architektoniczne elementy dawnych zdobień.

Muzeum Sztuk Pięknych

Wizyta w muzeum będzie gratką dla wielbicieli malarstwa, którzy w jednym miejscu zobaczą jego przekrój – od XV do XX wieku. Wśród dzieł znalazły się prace znanych hiszpańskich twórców: Sáncheza Cotána, Alonso Cano czy Mariano Fortuny. Ekspozycja została podzielona na cztery główne działy, zgodne z kierunkami w sztuce: renesans i manieryzm, barok w Grenadzie, malarstwo XIX-wieczne oraz okres od katalońskiego noucentyzmu po awangardę.

Pałace Nasrydów (Palacios Nazaríes)

Ostatni muzułmańscy władcy Hiszpanii, czyli dynastia Nasrydów, odpowiadają za powstanie na terenie Alhambry imponujących pałaców, będących symbolem luksusu i bogactwa mauretańskiej kultury. Pochodzące w większości z XIV wieku budowle cechują się przede wszystkim misternymi zdobieniami, wśród których wzrok przyciągają rzeźbione sufity czy ceramiczne mozaiki. Każdy pałac miał też swoją historię i warte odkrycia tajemnice.

Pałac Mexuar (Palacio del Mexuar)

Nazwa pałacu wywodzi się od arabskiego słowa „meshwar” oznaczającego „miejsce zgromadzeń” lub „miejsce rady”. Wiąże się to z rolą budynku, który stanowił przejście do Pałacu Comares, ale także pełnił funkcje administracyjne. Największą atrakcją pałacu jest Sala Mexuar, będąca jednym z najstarszych pomieszczeń Pałacu Nasrydów! To właśnie tutaj spotykali się ministrowie, a sułtan udzielał audiencji i wymierzał sprawiedliwość. Sala była wielokrotnie przebudowywana przez muzułmańskich, a po ich upadku, została przekształcona w kaplicę.

Pałac Comares (Palacio de Comares)

Pałac Witraży był oficjalną rezydencją króla i składał się z kilku pomieszczeń otaczających Patio de los Arrayanes, które jest jednym z najbardziej charakterystycznych miejsc w pałacach Nasrydów. Na dziedzińcu można zobaczyć długi basen, wzdłuż którego posadzono krzewy mirtowe. Warta zobaczenia jest bez wątpienia również Salón de Embajadores, w którym znajdował się tron i gdzie przyjmowane oficjalne delegacje. Sala pełna jest dekoracyjnych inskrypcji i zdobień.

Pałac Lwów (Palacio de los Leones)

Trudno wyobrazić sobie wizytę w Alhambrze i pałacu Nasrydów bez odwiedzenia Palacio de los Leones. Jego centrum stanowi słynny Dziedziniec Lwów, którego nazwa wzięła się od znajdującej się na nim fontanny otoczonej przez 12 marmurowych rzeźb lwów.

Patio de los Leones stanowiła centrum dworskiego życia, ale dziedziniec prowadził także do ważnych dla rodziny królewskiej wnętrz. Należały do nich między innymi Sala de los Abencerrajes z charakterystycznymi zdobionymi łukami czy Sala de los Mocárabes (sala stalaktytowa).

Zwiedzając Alhambrę, warto zainteresować się także punktami widokowymi, a jednym z nich jest znajdujący się w Pałacu Lwów Mirador de Daraxa, z którego rozciąga się widok na piękne ogrody.

Generalife, czyli słynne ogrody Alhambry

Mapa Alhambry byłaby niepełna bez otaczającej przyrody, a ogrody Generalife to doskonałe miejsce, by odpocząć po intensywnym zwiedzaniu. Ponieważ Alhambra pełniła funkcję letniej rezydencji, ogrody stanowiły bardzo ważne miejsce kompleksu; ukształtowano je jako piętrowe tarasy oraz patia pełne drzew owocowych, warzyw i ziół. Wśród ogrodów znajduje się także nieco zapomniany obecnie pałac Generalife.

Dziedziniec Kanału (Patio de la Acequia)

Orientalny ogród znany jako „Dziedziniec Kanału” uważany jest za najpiękniejszy w kompleksie Generalife. Zgodnie z jego nazwą, przez środek biegnie długi kanał z wodotryskami; ogród otoczony jest budynkami oraz arkadową ścianą, zapewniającą widok na pozostałe części Alhambry.

Dziedziniec Lwów (Patio de los Leones)

Dziedziniec Lwów w miejscu, w którym na pierwszy plan wysuwają się architektoniczne detale. Otoczony jest bogato zdobionymi krużgankami, a w centrum znajduje się fontanna, wokół której umieszczono marmurowe rzeźby dwunastu lwów. Pierwotnie patio obsadzone było również drzewami pomarańczowymi.

Ogród Cyprysów lub Ogród Sułtanki (Patio de los Cipreses lub Jardín de la Sultana)

Ogród Cyprysów to miejsce, którego nazwa nawiązuje do rosnących w nim krzewów. Drugie określenie –Ogród Sułtanki – odwołuje się do legendy o żonie króla Boabdila Zorai, która w ogrodzie spotykała się ze swoim kochankiem. Historia ta została uwieczniona nawet na pamiątkowej tablicy. Elementem dodającym uroku Ogrodowy Cyprysów jest także kanał wodny w kształcie litery U.

Alhambra – ciekawostki

Alhambra jest świadectwem burzliwej historii i mauretańskim zabytkiem położonym w sercu Europy. Już te fakty czynią z niej fascynujące miejsce warte odwiedzenia, a dla wielu osób będzie to pierwsza okazja, by poznać bliżej architekturę muzułmańską. Oglądając pałace i ogrody Alhambry, warto mieć także świadomość, jak wiele tajemnic skrywa pod kunsztownymi mozaikami.

  • Podziemne miasto Alhambry. Tunele i podziemne przejścia to część Alhambry, której nie zobaczą turyści, ale była bardzo istotna dla jej twórców. Licząca co najmniej 16 kilometrów sieć pełniła funkcje obronne i strategiczne, zapewniając drogę ucieczki w razie niebezpieczeństwa. W podziemiach Alcazaby znajdowały się natomiast lochy.

  • Niezwykła akustyka Sali Tajemnic. W piwnicach Sali Dwóch Sióstr Pałacu Nasrydów znajduje się pomieszczenie nazywane Salą Tajemnic. Niskie pomieszczenie wyróżniają charakterystyczne łuki, ale przede wszystkim niezwykła akustyka. Stojąc w jednym koncie sali, można prowadzić sekretną rozmowę z osobą znajdującą się po jej drugiej stronie.

  • Legendy Alhambry. Oprócz wydarzeń historycznych, na przeszłość Alhambry składa się również wiele legend. Jedna z najbardziej znanych wiąże się z Salą Abenceragów, czyli Sala de los Abencerrajes. Nazwa pomieszczenia nawiązuje do nazwiska mauretańskiej rodziny; pochodzący z niej rycerze zostali zamordowani przez sułtana, po tym, jak do władcy doszły plotki, że jeden z nich uwiódł jego żonę.

  • Noc w Alhambrze. Nie każdy turysta odwiedzający Alhambrę wie, że możliwość jej zwiedzania nie kończy się wraz z zapadnięciem zmroku. Na terenie pałacu organizowane jest także nocne oprowadzanie. Dla wszystkich, którzy chcą uniknąć tłumów i odkryć Alhambrę na nowo, będzie to z pewnością ciekawa propozycja.

Dlaczego warto zobaczyć Alhambrę na żywo?

Tętniąca życiem Barcelona lub słoneczne plaże to nie jedyne miejsca na mapie Hiszpanii, które zasługują, by znaleźć się w planie podróży na Półwysep Iberyjski. Alhambra oferuje zupełnie inny rodzaj wrażeń, bo przenosi turystów do odmiennego kręgu kulturowego i pozwala odkryć muzułmańskie karty Europejskiej historii. Wizyta w Pałacu Nasrydów to niepowtarzalna okazja, by bez wyprawy na Wschód na własne oczy zobaczyć kunsztowne arabeski i barwne arabskie mozaiki. Osoby, które wielokrotnie odwiedzały pałace i zamki zachodniej Europy i wydaje im się, że nic nie jest ich w stanie zaskoczyć, będą musiały zrewidować to przekonanie!

Alhambra w 1984 roku została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a obecnie co roku odwiedza ją około trzech milionów osób. Nie można przejść obojętnie wobec tych faktów i warto samemu przekonać się, co tak zafascynowało innych w hiszpańskim zabytku.

Pałac Alhambra i jego ogrody możesz zobaczyć w Hiszpanii z Rainbow!

Hiszpania dla wielu osób należy do turystycznych „must see”. To idealny kierunek dla chcących odpocząć na słonecznych wybrzeżach Costa del Sol czy Costa Brava, ale także posmakować pysznych tapas, zatracić się w tańcu flamenco odwiedzając Andaluzję i odkryć urokliwe uliczki Barcelony. Wszystkich tych atrakcji nie mogło zabraknąć w ofercie wycieczek Rainbow!

Planując podróż do Hiszpanii, warto uwzględnić w jej planie Alhambrę. To niezwykłe miejsce znalazło się wśród „Hiszpańskich El Clasico”, które można zobaczyć podczas ośmiodniowego wyjazdu. Jeśli celem wyjazdu jest położony na południu Hiszpanii region Andaluzja, wizyta w Alhambrze staje się wręcz obowiązkiem. Granada znalazła się zresztą na trasie wielu wycieczek objazdowych po Hiszpanii oferowanych przez Rainbow. Turyści mogą porównywać i wybierać spośród cieszących się dużym zainteresowaniem opcji: „W krainie flamenco”, „Andaluzja dla wygodnych” czy „Andaluzja warta zobaczenia”.

Marzysz o podróży do Hiszpanii? Nie czekaj! Wybierz swoją wymarzoną wycieczkę i odkryj z nami niezwykłą Alhambrę oraz wiele więcej. Sprawdź ofertę Rainbow i zarezerwuj swoją podróż już dziś!

Data Publikacji: 03.03.2025
autor artykulu zdjecie

Artykuł autorstwa: Dagmara Pawlik

Copywriterka, dziennikarka i bibliotekarka. Absolwentka kierunku filologia polska Uniwersytetu Jagiellońskiego. W życiu zawodowym związanym z pisaniem tekstów sięgała już po różne tematy – od architektury przez medycynę po kulturę i turystykę. Lubi dowiadywać się nowych rzeczy i przekazywać tę wiedzę innym. Po pracy najchętniej czyta powieści różnego typu i gatunku – od Jane Austen po Andrzeja Sapkowskiego. Pasjonuje się też rękodziełem, głównie tworzeniem biżuterii artystycznej. Do jej ulubionych regionów świata należą Wyspy Brytyjskie (wciąż marzy o chatce na Highlandach) oraz Skandynawia. W Polsce wybiera najmniej popularny urlopowy kierunek, czyli Bałtyk zimą.

Zobacz inne o:

Podobne artykuły

krajobraz kierunku
Letni Pałac w Pekinie – wieki chińskiej kultury zaklęte w architekturzeW północno-zachodnim Pekinie rozciąga się kompleks, który powstał z cesarskiego pragnienia stworzenia idealnego miejsca. Pałac Letni to efekt połączenia trzech rzeczy: ambicji władcy, który chciał uchwycić esencję chińskiego krajobrazu, filozofii, która każe szukać równowagi w każdym detalu, oraz historii pełnej wzlotów i upadków. To miejsce, gdzie każdy element ma swoje miejsce i znaczenie – od położenia wzgórz po kształt ścieżek. Gdzie architektura nie dominuje nad naturą, ale wchodzi z nią w dialog. I gdzie mimo upływu wieków wciąż można odczytać kod myślenia o przestrzeni, który budowali chińscy mistrzowie.
krajobraz kierunku
Wydmy Maspalomas (Dunas de Maspalomas) – niezwykła pustynia Gran CanariiGran Canaria ma swoją niespodzianką – w południowej części wyspy ukrywa się kawałek Afryki, który przeniósł się tu przez Ocean Atlantycki. Wydmy Maspalomas wyglądają jak pomyłka geograficzna, ale w najlepszym znaczeniu. Spacerując plażą w Maspalomas, nagle wpadasz na piaskowe wzgórza, które mogłyby równie dobrze leżeć gdzieś koło Marrakeszu. Różnica? Tutaj po pół godziny marszu przez „pustynię” wylądujesz z powrotem przy wygodnym hotelu z basenem i klimatyzacją. To jedno z tych miejsc, które sprawiają, że Gran Canaria przestaje być wyłącznie kolejną wyspą z palmami i All Inclusive. Bo gdzie indziej możesz zrobić zdjęcie na wielbłądzie z oceanem w tle, nie wyjeżdżając z Hiszpanii?
krajobraz kierunku
Zapora Trzech Przełomów – największa zapora wodna na świecie, która wydłużyła dzieńZapora Trzech Przełomów znajduje się w prowincji Hubei nad rzeką Jangcy. To konstrukcja tak potężna, że jej budowa zmieniła bieg najdłuższej rzeki Azji, przesiedliła ponad milion ludzi i – co może wydawać się nieprawdopodobne – wydłużyła dzień każdemu człowiekowi na Ziemi. Jak to możliwe, że betonowa konstrukcja może wpłynąć na rotację naszej planety? Dlaczego projekt, który miał chronić przed powodziami, stał się jednym z najbardziej dyskutowanych przedsięwzięć inżynieryjnych XXI wieku? Tama Trzech Przełomów jest z wielu powodów naprawdę wyjątkowa.
krajobraz kierunku
Wulkany na Islandii. Poznaj bliżej ogniste serce wyspy na dalekiej północyIslandia od dawna nazywana jest krainą ognia i lodu. Ten przydomek nawiązuje do występujących tu lodowców i aktywnych wulkanów. Lodowce zajmują tylko niecałe 10 proc. powierzchni wyspy, systemy wulkaniczne natomiast aż 25! W marcu 2021 roku Islandia ponownie zwróciła uwagę całego świata. Wraz z wulkanicznym przebudzeniem półwyspu Reykjanes, znajdującym się w południowo-zachodniej Islandii, niedaleko stolicy i głównego portu lotniczego wyspy, rozpoczęła się nowa era w geologicznej historii wyspy. W ciągu ostatnich czterech lat na Islandii miało miejsce aż jedenaście erupcji! Wszystkie z nich były niewielkie, efuzywne (związane z wypływem lawy, a nie z wyrzutem popiołów) i stały się … atrakcjami turystycznymi. Na wyspie znajdziemy jednak znacznie więcej aktywnych wulkanów; większość z nich jest znacznie groźniejsza niż te na półwyspie, a skutki ich erupcji mogą być odczuwalne nawet w innych częściach świata.