Nepal wakacje

Nepal to niezwykle ciekawy kraj o fascynującej kulturze i przepięknym ukształtowaniu powierzchni. Na zwiedzających czekają tu niezwykłe zabytkowe pałace, hinduistyczne świątynie, żywa bogini Kumari i imponujące obiekty sakralne hinduizmu i buddyzmu, a na miłośników aktywnego wypoczynku wspinaczka i trekkingi w Himalajach (znajduje się tu aż 8 ze wszystkich 14 ośmiotysięczników!), rafting, a także wspaniałe możliwości do obserwacji dzikich zwierząt. Nepal to kraj niezwykle przyjaznych ludzi, pełen ciekawych zwyczajów i tradycji, który z pewnością nie zawiedzie nikogo, kto postanowi się tu wybrać.

• Nepal to kraj o powierzchni 147,181 km², położony w południowej Azji, pomiędzy Chinami i Indiami. Mieszka tu ok. 30 mln osób.
• Stolicą Nepalu jest położone w dolinie Katmandu. Do największych miast kraju należą, oprócz stolicy – Patan, Biratnagar, Bhaktapur, Pokhara i Daran.
• Ponad 80 proc. kraju zajmują Himalaje. Najwyższym szczytem jest leżący na granicy z Chinami Mount Everest, zwana inaczej Czomolungma (8.848 m n.p.m.). Inne ośmiotysięczniki, które możemy tu zobaczyć to: Kanczendzonga (8.586 m n.p.m.), Lhotse (8.516 m n.p.m.), Makalu (8.463 m n.p.m.), Czo Oju (8.188 m n.p.m.), Dhaulagiri (8.176 m n.p.m.), Manaslu (8.156 m n.p.m.) i Annapurna (8.091 m n.p.n.).
• Nepal jest demokracją parlamentarną, funkcję prezydenta sprawuje obecnie Bidhya Devi Bhandari.
• Większość mieszkańców kraju wyznaje hinduizm (81,3 proc.), sporo jest też wyznawców buddyzmu (9,1 proc.).
• Nepal to jedyny kraj na świecie, którego flaga nie jest czworokątem – składają się na nią 2 prostokątne trójkąty, które symbolizują Himalaje oraz buddyzm i hinduizm.
• Obywatele polscy udający się do Nepalu muszą mieć wizę. Można ją uzyskać w ambasadzie (najbliższa jest w Berlinie), na lotnisku w Katmandu i na kilku lądowych przejściach granicznych. Koszt wizy to 30 USD (15-dniowa), 50 USD (30-dniowa) lub 135 USD (90-dniowa).
• Głównym językiem kraju jest nepalski, ale w miejscach turystycznych nie ma problemu z porozumieniem się po angielsku.
• W kraju stosowane są różne typy gniazdek, m.in. te, które znamy z Polski, warto jednak na wszelki wypadek wziąć ze sobą przejściówkę.
• Należy pić wyłącznie wodę butelkowaną i nie spożywać pokarmów z nieznanego źródła.

Przy wjeździe do Nepalu, nie ma obowiązku posiadania szczególnych szczepień. Zalecane są szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu A i B, wściekliźnie i durowi brzusznemu.

W Nepalu praktycznie nie istnieje ryzyko zachorowania na malarię.

Walutą kraju jest rupia nepalska (NPR), która dzieli się na 100 paisa. Najlepiej zabrać ze sobą dolary i wymienić na lokalną walutę w kantorze na miejscu. Płatność kartą nie jest rozpowszechniona, a bankomaty można znaleźć wyłącznie w dużych miastach.

1 EUR = 133,85 NPR

1 USD = 120,18 NPR

1 PLN = 29,21 NPR

1 NPR = 0,03 PLN

W Nepalu występują 3 rodzaje klimatu, w zależności od wysokości n.p.m. – na południu dominuje klimat subtropikalny z porą deszczową występującą latem, w niższych partiach gór klimat kontynentalny, a na szczytach Himalajów – zimny górski.

Największe opady występują w okresie letniego monsunu (od czerwca do początku października).

Średnie temperatury w Katmandu wynoszą zimą 19-24°C w dzień i 2-4°C w nocy, wiosną i jesienią 25-28°C w dzień i 8-13°C w nocy, a latem 28-29°C w dzień i 19-20°C w nocy. Roczna suma opadów to 1425 mm, najbardziej deszczowy jest lipiec (360 mm), najmniej natomiast listopad (10 mm).

Najlepszym okresem na zwiedzanie Nepalu jest zima (od listopada do lutego), a na trekking wiosna i jesień. Wyprawy na Mount Everest są organizowane zwykle na przełomie maja i czerwca oraz w październiku. W tym okresie temperatura na szczycie wynosi ok. -26°C.

• Katmandu – tętniąca życiem stolica kraju z pełnym niesamowitych budowli Durbar Square, gdzie możemy zobaczyć m.in. żywą bogini Kumari, imponującymi stupami Boudha i Swayambhunath, świątynią Pashupatinah, gdzie często można zaobserwować hinduistyczny rytuał kremacji zmarłych oraz gwarną turystyczną dzielnicą Thamel.
• Patan (Lalitpur) – miasto sąsiadujące z Katmandu z niezwykłym kompleksem świątyń i pałaców Durbar.
• Bhaktapur – kolejne miasto położone niedaleko Katmandu, którego główną atrakcją jest zabytkowy kompleks świątynno-pałacowy Durbar.
• Chandragiri Hills – mierzące 2.551 m n.p.m. wzgórze znajdujące się w południowo-zachodniej części Doliny Katmandu, na które można wjechać kolejką linową, by zobaczyć przepiękny widok na okolicę.
• Chitwan National Park – park narodowy o powierzchni 932 km², gdzie występuje wiele zwierząt zagrożonych gatunków, m.in. nosorożce indyjskie, tygrysy bengalskie i gawiale gangesowe.
• Pokhara – położone u stóp Himalajów miasto z malowniczym jeziorem Phewa, kilkoma interesującymi świątyniami i podziemnym wodospadem.
• Lumbini – znajdujące się w południowym Nepalu miasto, które uchodzi za miejsce narodzin Buddy, jedno z czterech świętych miejsc buddyzmu.

Spragnionym mocnych wrażeń poleca się również trekking wokół Annapurny, wejście na Mount Everest, rafting na rzece Trisuli oraz lot nad Himalajami.

Głównym lotniskiem kraju jest Tribhuvan International Airport (KTM), znajdujący się w Katmandu. Obecnie żadne linie lotnicze nie mają w ofercie bezpośrednich lotów w te strony, dlatego należy się nastawić na lot z przesiadką (np. przez Dubaj lub Dohę). Podróż do Katmandu (z przesiadkami) trwa min. 13,5h.

Na terenie Nepalu jako pierwsze osiedliły się plemiona tybetańskie i indyjskie. Od III w p.n.e., kraj znajdował się pod panowaniem indyjskiej dynastii Maurjów, a po jej upadku był zależny od sąsiadów, przede wszystkim od Tybetu. W XIII w. do władzy doszła miejscowa dynastia Malla, a później dynastia Szah.

W pierwszej połowie XVIII w. Nepal przegrał wojnę z Wielką Brytanią i w konsekwencji stracił 30 proc. swojego terytorium. W tym okresie również władzę w kraju przejęła dynastia Rana (monarchia nie została obalona, ale de facto król nie miał żadnej władzy – cała spoczywała w rękach premiera).

Panowanie dynastii Ranów zakończyło się w 1950 r., a kraj został demokracją parlamentarną, jednak już po 10 latach król postanowił ukrócić swobodę polityczną i nakazał rozwiązanie wszystkich partii. W 1996 r. Komunistyczna Partia Nepalu zaczęła nawoływać do obalenia monarchii i w konsekwencji wybuchła krwawa wojna domowa.  W 2001 r. króla Birendrę (i część jego najbliższej rodziny) zamordował jego własny syn Dipendra. Zabójca został następnie proklamowany monarchą, jednak tym tytułem cieszył się zaledwie 3 dni (podczas zamachu został ranny i ostatecznie zmarł). Po tych dramatycznych wydarzeniach kolejnym królem został brat Birendry – Gyanendra, który szybko wprowadził w kraju rządy autorytarne.

Wojna domowa zakończyła się porozumieniem w 2006 r., a rok później parlament zatwierdził wniosek o zniesienie monarchii. W 2015 r. kraj uchwalił swoją pierwszą konstytucję i stał się federalną republiką demokratyczną.

Nepal to nie tylko kraj pełen niesamowitych górskich widoków i tętniących życiem miast. To również bogata w przyprawy i aromaty kuchnia, którą trudno odwzorować bez lokalnych składników. Najsłynniejsze przysmaki oraz dania nepalskie to:

Dal bhat – ryż serwowany z zupą z soczewicy oraz warzywnymi lub mięsnymi dodatkami.

Momo – rodzaj pierożków nadziewanych mieloną jagnięciną, kurczakiem lub warzywami.

Wo or bara – placki z mielonej soczewicy.

Samosa – smażone na głębokim tłuszczu pikantne pierożki z ziemniakami i innymi dodatkami.

Pakora – przekąska warzywna smażona na głębokim tłuszczu.

Gundruk – sfermentowane, a następnie wysuszone liście warzyw (np. rzepy, kalafiora, gorczycy).

Thukpa – pikantny bulion z warzywami i makaronem.

Sandheko – pikantna sałatka newarska, na którą składają się ziemniaki, orzechy, chilli, cebula i rozmaite przyprawy.

Aloo gobi – curry z ziemniaków i kalafiora.

Juju dhau – kremowy, gęsty jogurt z bawolego mleka.

Chatamari – przypominający pizzę placek z mąki ryżowej z rozmaitymi dodatkami, np. kolendrą, mielonym mięsem, jajkami, cebulą i chilli.

Masala chai – herbata z przyprawami korzennymi.

Do kraju można wwieźć 250 papierosów i 1,15 l alkoholu. Kwoty powyżej 2.000 USD należy zadeklarować.

W sklepach – woda 34 NPR, piwo 260 NPR, wino 800 NPR, papierosy 180-300 NPR, sok 50 NPR,  chispy 100 NPR, cola 80 NPR, batonik 80 NPR.

W restauracjach – zupa 250-350 NPR, dal bhat 550 NPR, smażony makaron 360-550 NPR, warzywne curry 450 NPR, momo 500-600 NPR, pizza 500 NPR, spaghetti 500-600 NPR, cola 250 NPR, piwo 500 NPR, herbata 60 NPR, kawa 120-150 NPR.

Lokalny bilet autobusowy kosztuje 80 NPR, litr benzyny 100 NPR, taksówka 250 NPR opłaty początkowej i 50 NPR za km.

Paszport ważny co najmniej 180 dni od daty opuszczenia Nepalu.

Podstawowy zestaw leków, środek dezynfekujący do rąk, krem z filtrem UV.

Jeśli planujemy odwiedzanie świątyń, pamiętajmy o skromniejszym stroju.

Jeśli natomiast wybieramy się na trekking, nie zapomnijmy o dobrych butach, odpowiedniej odzieży, okularach słonecznych, śpiworze i mokrych chusteczkach.

Produkty spożywcze – herbata, przyprawy np. garam masala, sól himalajska, piwo Everest.

Produkty użytkowe – pashmina, sprzęt i odzież turystyczna, kolorowe ubrania, srebrna biżuteria.

Produkty dekoracyjne – wizerunki bóstw, młynki modlitewne, kolorowe chorągiewki zawieszane w świątyniach, tybetańskie misy, drewniane maski, mosiężne i ceramiczne rzeźby, mandale.

W Nepalu powszechne są przerwy w dostawie prądu i wody, które mogą trwać nawet kilka godzin dziennie.

Nepalczycy uwielbiają się targować, pamiętajmy o tym podczas zakupów na bazarach.

Nepalczycy są społeczeństwem bardzo patriarchalnym i tradycyjnym, aranżowane małżeństwa są bardzo powszechne.

Stosunki homoseksualne są nielegalne, podobnie jak publiczne okazywanie sobie czułości.

Krowa jest uważana za święte zwierzę i za jej zabicie grozi więzienie, w restauracjach nie znajdziemy więc potraw z wołowiną.

W Nepalu używa się kalendarza księżycowo-słonecznego Bikram Sambhat. Nowy rok wypada w połowie kwietnia. Od stycznia do kwietnia kalendarz wyprzedza gregoriański o 56 lat, a w pozostałą część roku o 57 lat.

Kiedy Nepalczycy się witają, składają razem dłonie, pochylają głowę i mówią Namaste.

Dotykanie czegokolwiek stopą jest uznane za obraźliwe, podobnie jak jedzenie lewą ręką. Głowa jest uznawana za świętą, dlatego nie należy dotykać głowy obcych osób.

Sobota jest dniem wolnym, natomiast niedziela pracującym.