Brasilia - cudowna utopia Oscara Niemeyera

Oscar Ribeiro de Almeida Niemeyer Soares Filho był zadeklarowanym komunistą, koneserem cygar i czerwonego wina, a przede wszystkim jedną z ikon modernizmu. Zaprojektowana wspólnie z Luicio Costą nowa stolica Brazylii to jedno z największych dzieł Niemeyera. Miasto w głębi dżungli szybko zyskało status miejsca kultowego.
Idea budowy nowej stolicy w głębi kraju pojawiła się w Brazylii już XVIII wieku, ale zrealizował ją dopiero prezydent Kubitschek. Brasilia została zaprojektowana i wzniesiona od podstaw w latach 1957 – 1964. Miała być wzorcowym miastem, estetycznym symbolem nowej myśli modernistycznej, wizytówką nowoczesności drugiej połowy XX wieku. Brasilia miała dwóch ojców, obaj wybitni - Oskar Niemeyer oraz Lucio Costa, który był współodpowiedzialny za plan urbanistyczno-architektoniczny.







Z lotu ptaka stolica przypomina samolot – na skrzydłach znajdują się kompleksy mieszkalne, wzdłuż stoją budynki handlowe, kulturalne i religijne. W „kokpicie” położone są budynki rządowe, ambasady, w tym również Polski, oraz Pałac Jutrzenki – zjawiskowa siedziba prezydenta Brazylii o powierzchni 36 tys. metrów kwadratowych. Co ciekawe Oscar Niemeyer nie cierpiał samolotów. Wyjaśniał zwięźle: "Latanie jest do kitu". Nienawidzi latać do tego stopnia, że nie pojawiał się nawet na spotkaniach z prezydentami, czy potentatami finansowymi. Fidel Castro, przywódca Kuby, stwierdził kiedyś, że ten, kto chce się spotkać z Niemeyerem, musi wysłać po niego statek. Jakby wbrew ograniczeniom związanym z awiofobią zrobił karierę dzięki kpiącym z sił grawitacji konstrukcjom z betonu, kamienia i szkła, przyprawiającym o zawrót głowy falom i spiralnym ornamentom.





Architektura z korzeniami

Oscar Niemeyer (1907 – 2012) to wybitny architekt brazylijski, nestor modernizmu. W 1934 ukończył studia na Narodowej Akademii Sztuk Pięknych. Jeszcze w czasach studenckich był współpracownikiem Lucio Costy - znanego brazylijskiego architekta, z którym później pracował nad projektem stolicy kraju. W pracowni Costy został wyznaczony do pomocy Le Corbusierowi, który nadzorował wówczas projekt gmachu Ministerstwa Kształcenia Publicznego. Silny wpływ nestora i wizjonera modernizmu odcisnął piętno na pracach Niemeyera. Podejście do architektury francuskiego mistrza wykorzystał tworząc swój unikalny styl – osadził idee nowoczesności w miejscowych warunkach kulturowych. Odbierając w 1988 r. "architektonicznego Nobla", czyli Nagrodę Pritzkera, 80-letni Niemeyer powiedział: "Szanuję wszystkie szkoły architektoniczne, od chłodnych struktur van der Rohe'go po deliryczne wizje Gaudiego. Ale to, co sam projektuję, jest najbardziej związane z moimi korzeniami, moim miejscem pochodzenia".



Miasto chaosu

Założenia architektoniczne twórców Brasilii wydają się być czytelne i logiczne. Ich koncepcja nie przetrwała jednak próby czasu. Dziś stolica Brazylii pozostaje w czołówce najbardziej chaotycznych metropolii świata. Miasto, które miało być odpowiedzią na problemy współczesnego świata, stało się ich uosobieniem. Brasilia nazywana jest „największą utopią architektoniczną XX wieku”. Problemy pojawiły się tuż po zakończeniu budowy. Robotnicy, których sprowadzono do tworzenia miasta, zaczęli osiedlać się na okolicznych wzgórzach. Władze nie miały pomysłu, co zrobić z tą masą ludzi. Można odnieść wrażenie, jakoby zapomniano, że prócz urzędników i kupców w mieście potrzebni są również zamiatacze ulic, czy właśnie budowlańcy. Architekci nie wzięli też pod uwagę, że stolica będzie się rozwijać tak dynamicznie. Brasilia była przygotowana na 500 tysięcy mieszkańców, dziś mieszkają tam ponad dwa miliony. Miasto nie było w stanie nadążyć z budową mieszkań dla nowych przybyszów, więc przedmieścia szybko zamieniły się w slumsy, na których zaczęły rządzić gangi.



Polecane wycieczki

Ikony modernizmu

O ile założenia urbanistyczne sławnych architektów wraz z upływem lat okazały niefunkcjonalne, to budynki użyteczności publicznej projektu Niemeyera do dziś stanowią jedne z najdoskonalszych przykładów architektury modernistycznej. Najwięcej jego realizacji znajduje się w Brasilii: Katedra Matki Bożej z Aperecidy, parlament, pałac Alvorada, pałac Itamarati, pałac Planalto – siedziba prezydenta, plac Trzech Władz oraz sąd najwyższy. Ludzie pielgrzymują, by oglądać te budowle. O swojej architekturze Niemeyer mówił: "Nie interesują mnie kąty proste ani wymyślone przez człowieka linie proste, sztywne i bezduszne. Interesują mnie krzywizny, swobodne i zmysłowe, takie, jakie spostrzegam w górzystych krajobrazach mojej ojczyzny, meandrujących rzekach, falującym morzu i ciele kobiety, którą kocham". Taka jest też Brasilia. W 1986 roku całe miasto zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Obowiązkowy punkt na mapie turystycznej Brazylii.
Data Publikacji: 20.12.2019
autor artykulu zdjecie

Artykuł autorstwa: Redakcja Rainbow

Eksperci z branży turystycznej – piloci wycieczek, animatorzy, rezydenci i przewodnicy i wielu innych specjalistów, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami i wiedzą zdobytą podczas niezliczonych podróży. W tekstach łączą praktyczne wskazówki z fascynującymi historiami i ciekawostkami z różnych zakątków świata. Ich opowieści to nie tylko przewodniki po popularnych kierunkach, ale przede wszystkim autentyczne relacje osób, które na co dzień pracują z turystami i poznają opisywane miejsca od podszewki.

Zobacz inne o:

Podobne artykuły

krajobraz kierunku
Malezja – atrakcje turystyczne. Co zobaczyć w Malezji?Malezja często bywa określana jako gospodarczy tygrys Azji Południowo-Wschodniej. I jak każdy tygrys – jest nieprzewidywalna. Jednego dnia można nurkować wśród koralowców na wyspie Tioman, drugiego wspinać się po 272 schodach do hinduskich jaskiń Batu, a trzeciego popijać herbatę na plantacjach Cameron Highlands. Ten kraj nie pozwala się nudzić. Strzeliste wieżowce, szerokie arterie i zaawansowana technologia Kuala Lumpur to tylko jedna z jego twarzy. Atrakcje tego kraju sprostają oczekiwaniom wszystkich podróżników – zarówno miłośników przyrody, jak i amatorów zwiedzania zabytkowych przestrzeni miast. Malezja oferuje rajskie, piaszczyste plaże, błękitną wodę, urzekającą przyrodę, wodospady – ale też ślady licznych grup etnicznych i wyznaniowych, pozostałości epoki kolonialnej czy wreszcie bogate życie nocne. Co zobaczyć w Malezji? Najlepiej wszystko. Poniżej przedstawiamy listę propozycji, których nie można ominąć.
krajobraz kierunku
Kair – atrakcje. Nie tylko wielkie zabytki starożytnościKair, stolica Egiptu, to miasto, gdzie historia układa się w warstwy niczym starożytne papirusy. Tutaj, na skrzyżowaniu trzech kontynentów, przez ponad pięć tysięcy lat kwitła jedna z najwspanialszych cywilizacji świata. Dziś egipska metropolia, zamieszkiwana przez ponad 20 milionów ludzi, zawiera zabytki od faraońskich świątyń po bizantyjskie kościoły, od islamskich meczetów po współczesne muzea. To największe miasto arabskiego świata, które szacunkowo każdego roku poszerza się o kilkaset tysięcy nowych mieszkańców, tworząc nieustający proces przemian i odnowy. Poznaj miasto o bogactwie zabytków wykraczającym daleko poza słynne piramidy.
krajobraz kierunku
Fontanna di Trevi w Rzymie – historia powstania, legendy i ciekawostkiFontanna di Trevi, najsłynniejsza fontanna świata, to znacznie więcej niż tylko monumentalne dzieło sztuki barokowej w sercu Wiecznego Miasta. Ta konstrukcja, której nazwa wywodzi się od włoskiego „tre vie” (trzy drogi), odnoszącego się do trzech ulic zbiegających się w tym miejscu, dominuje nad niewielkim placem Piazza di Trevi, który został zaprojektowany jako idealna scenografia dla barokowego arcydzieła. Od ponad dwustu pięćdziesięciu lat fontanna przyciąga miliony zwiedzających z całego świata. Każdego dnia przed fontanną gromadzą się tłumy turystów, którzy nie tylko podziwiają arcydzieło Nicoli Salviego, ale także uczestniczą w jednym z najstarszych rytuałów turystycznych – wrzucaniu monety przez lewe ramię. Poznaj fascynującą historię powstania tej niezwykłej fontanny, odkryj prawdę o legendach, które się wokół niej narosły, oraz dowiedz się, dlaczego to miejsce od wieków uznawane jest za symbol wiecznej miłości do Rzymu.
krajobraz kierunku
Letni Pałac w Pekinie – wieki chińskiej kultury zaklęte w architekturzeW północno-zachodnim Pekinie rozciąga się kompleks, który powstał z cesarskiego pragnienia stworzenia idealnego miejsca. Pałac Letni to efekt połączenia trzech rzeczy: ambicji władcy, który chciał uchwycić esencję chińskiego krajobrazu, filozofii, która każe szukać równowagi w każdym detalu, oraz historii pełnej wzlotów i upadków. To miejsce, gdzie każdy element ma swoje miejsce i znaczenie – od położenia wzgórz po kształt ścieżek. Gdzie architektura nie dominuje nad naturą, ale wchodzi z nią w dialog. I gdzie mimo upływu wieków wciąż można odczytać kod myślenia o przestrzeni, który budowali chińscy mistrzowie.