Co warto wiedzieć przed wyjazdem do Irlandii?

Irlandia – informacje ogólne

Irlandia zajmuje powierzchnię 70 273 km², co lokuje ją na 122 miejscu na liście państw świata pod względem wielkości. Jej bardzo dobrze rozwinięta linia brzegowa wynosi 1448 km. Irlandia jest państwem wyspiarskim o dobrym dostępie do wielu mórz, w tym Morza Irlandzkiego, Celtyckiego oraz Oceanu Atlantyckiego. Jest jednym z najstarszym członków Unii Europejskiej – do struktur tych wstąpiła 1 stycznia 1973 r.

Historia Irlandii

Najstarsze pisemne wzmianki o Irlandii pojawiają się u Ptolemeusza w jego dziele pt. Geografia. Podróżnicy z języka łacińskiego nazywają tę celtycką wyspę Hibernią. Przełomowym momentem w dziejach kraju jest historia św. Patryka – Walijczyka, który został pojmany w niewolę i wywieziony na teren Irlandii. Po ponad sześciu latach udaje mu się uciec. Po otrzymaniu święceń kapłańskich stawia przed sobą misję chrystianizacji wyspy, sprowadzając na nią jednocześnie dobra pochodzące z Europy. Późniejsze najazdy wikingów prowadzą do częściowego zjednoczenia kraju. Późniejsze starcia z Anglią skutkują podległością wobec niej i wprowadzeniem feudalizmu. Okres ten wywołał lawinę wojen i buntów, ciągnących się przez stulecia pomiędzy krajami i zaowocował konfliktem między katolikami i protestantami, które na dobre ustały dopiero wiele wieków później.

Okres pomiędzy 1845 a 1845 jest nazywany Wielkim Głodem Irlandii. Zaraza dopadająca uprawy ziemniaka oraz angielskie prawo dotyczące czynszów ziemskich powoduje przetrzebienie liczebności kraju oraz masową emigrację – głównie do Stanów Zjednoczonych. Irlandia zostaje uznana za jedno z najbiedniejszych państw Europy.

Późniejsze lata przynoszą wiele działań, mających na celu walkę z zaborcą, który rozsiewa międzynarodową propagandę o irlandzkim terroryzmie. Okres po I wojnie światowej przyniósł próby uznania autonomii, a następnie wojnę domową. Dopiero 24 kwietnia 1916 roku została ogłoszona niepodległość od Zjednoczonego Królestwa oraz nastąpiło utworzenie Irlandii Północnej (po dziś dzień będącą częścią UK). W 1937 roku ogłoszono Konstytucję Irlandii, na mocy której powstało państwo. Osiemnaście lat później kraj ten stał się członkiem ONZ. W 1969 r. Irlandią wstrząsnął konflikt na tle narodowościowym – inicjatorem walk była IRA (porozumienie osiągnięto dopiero w 1998 roku). W 1973 roku Irlandia wstąpiła do struktur Unii Europejskiej (lecz mimo to do dziś nie należy do Strefy Schengen). W 2002 roku wprowadzono euro, które od tego czasu jest obowiązującą walutą w Irlandii.

^{1 - Źródło: https://tradingeconomics.com/ireland/tourist-arrivals data dostępu: 11.12.2019
2 - Źródło: Eurostat (https://ec.europa.eu/eurostat/en/) data dostępu: 29.11.2019}

Geografia Irlandii

Prawie połowę obszaru Irlandii zajmuje, położona centralnie, Nizina Środkowoirlandzka. Charakteryzuje się ona częstym występowaniem terenów bagiennych, torfowisk i wrzosowisk. Krajobraz pełen traw, mchów i wrzosów sprawił, że kraina zyskała miano Szmaragdowej Wyspy. Większe zróżnicowanie wysokości terenu można zauważyć na północy i południu kraju, gdzie występują stare, niezbyt wysokie, góry oraz wyżyny. Najwyższym szczytem pasma gór Kerry na południu Irlandii jest Carrantuohill (o wysokości 1041 m n.p.m.). Skraj wyspy z każdej strony zajmują wybrzeża o silnie skalistych ścianach, zróżnicowanym kształcie, z licznymi zatokami (takimi jak Donegal, Clew, Galway czy Shannon).

Fauna i flora Irlandii

Ze względu na długą i zróżnicowaną linię brzegową oraz dobry dostęp do Morza Irlandzkiego, Celtyckiego oraz Oceanu Atlantyckiego, w wodach u wybrzeży Irlandii występuje bogactwo ssaków morskich, wśród których najliczniejsze są foki i delfiny. Szczęśliwcom zdarza się wypatrzeć tu również morświny i wieloryby. Ogromną reprezentację stanowią w Irlandii różnorodne gatunki ptaków. Na wybrzeżu, z racji dostępu do pożywienia, występują licznie mewy, nurzyki, kormorany i alki. W centralnej części kraju, obfitującej w tereny podmokłe i bagna, żerują czaple i łabędzie. W tutejszych wodach bez trudu znaleźć można łososie, szczupaki, węgorze i pstrągi. Specyficzny klimat i oddzielenie od reszty kontynentu sprawiły, że na próżno szukać tu niektórych gatunków zwierząt spotykanych w Europie, takich jak dzięcioł, kret czy wąż. Bez trudu można natomiast znaleźć gatunki występujące tylko tutaj, takie jak irlandzki zając górski (Lepus timidus hibernicus) czy gronostaj górski (Mustela erminea hibernica). Popularne są tu również lisy, wiewiórki, borsuki oraz sarny. Jeśli chodzi o szatę roślinną, typowym dla Irlandii widokiem są pagórki gęsto porośnięte soczyście zieloną trawą, a okrywa roślinna nie pnie się zbyt wysoko. Trawy porastające pagórki upodobały sobie szczególnie krowy i owce – zwierzęta hodowlane typowe dla tego krajobrazu. Rzadko można uświadczyć gęste zalesienie, efektem czego fauna leśna (w postaci wilków czy niedźwiedzi) nie jest zróżnicowana.

Klimat Irlandii

Wyspa znajduje się pod wpływem klimatu umiarkowanego morskiego wilgotnego. Choć deszcz jest tu zjawiskiem nad wyraz częstym (może sięgnąć nawet do 250 dni w roku), to śnieg pada raczej rzadko, występując zwykle na obszarach górskich. Najwięcej opadów rejestruje się na zachodzie wyspy (do 2540 mm). Zdecydowanie rzadziej pada na wschodzie kraju (gdzie opady sięgają do 760 mm). Najzimniejszy czas przypada na okres stycznia i lutego, gdy temperatury oscylują wokół 4-7°C. Najwyższe temperatury można zaobserwować na przełomie lipca i sierpnia, kiedy to słupki rtęci wskazują średnio 14-16°C. Najwięcej słońca występuje w okresie maja i czerwca, gdy okres najsilniejszego nasłonecznienia trwa do ok. 6 godzin w ciągu doby.

Ludność Irlandii

Zgodnie z danymi zawartymi w spisie ludności przeprowadzonym w 2016 roku, większość mieszkańców stanowią Irlandczycy w liczebności 4 082 513 obywateli. Najbardziej liczną mniejszością stała się Polonia, licząca oficjalnie 122 515 osób, wyprzedzając tym samym Brytyjczyków szacowanych w liczbie 103 113 osób, Litwinów z zaledwie 36 552 osobami i 29 186 Rumunów. Wśród mniejszości o reprezentacji poniżej 20 tysięcy osób można wymienić:

• Łotyszy: 19 933,
• Brazylijczyków: 13 640,
• Hiszpanów: 12 112,
• Włochów: 11 732,
• Francuzów: 11 661,
• Niemców: 11 531,
• Hindusów:11 465,
• Amerykanów:10 519,
• Słowaków: 9 717
• Chińczyków: 9 575.



Pośród grup etnicznych (nie licząc imigrantów) można wyróżnić takie jak: irlandzkie, nordyckie (skandynawskie), normańskie, angielskie, francuskie, szkockie, walijskie oraz Ulster-Scots. Oczywistością jest, że urzędowym i codziennym językiem Irlandii jest angielski – używa go 94% wszystkich mieszkańców wyspy. 11% posługuje się wywodzącym się od Celtów językiem irlandzkim, a zaledwie 1% sprawnie używa obydwu z nich. 3% ludności stanowią ludzie mówiący w innych językach.

Ruch turystyczny i aktywny wypoczynek w Irlandii

Jak podaje Central Statistics Office, na przestrzeni wielu lat obserwuje się tendencję do dużego napływu turystów w III i IV kwartale roku (z czego w ostatnim kwartale roku odnotowuje się zawsze najwięcej odwiedzających). W IV kwartale 2017 roku było ich 309 560, w IV kwartale 2018 roku liczba ta wyniosła już 333 080, zaś w IV kwartale 2019 roku osiągnęła 333 440 osób¹ . Trend ten powtarza się na przestrzeni ostatnich 25 lat.

Region Irlandii Wschodniej dysponuje odpowiednimi warunkami do uprawiania sportów wodnych i letniej rekreacji. Każdego roku do największych ośrodków (Wicklow, Dundal, Arklow) przyjeżdżają tysiące turystów, zainteresowanych aktywnym spędzaniem wolnego czasu. Ci, którzy preferują turystykę górską, wybierają stoki w rejonach Wicklow i Wexford, Cork, Kerry oraz Donegal. Stolica przyciąga osoby zainteresowane poznawaniem lokalnych zabytków i historii kraju. Rejon Irlandii Zachodniej i Południowej słynie z naturalnych akwenów – jezior, rzek i kanałów, które stanowią bazę do rozwoju turystyki wodnej. Miłośnicy surfingu i jachtingu szczególnie chętnie oblegają jeziora Ree, Mark czy Derg. W kraju chętnie uprawianym sportem jest rugby. Za sport narodowy uchodzi tu również futbol gaelicki, krykiet i wyścigi konne. Na liście najchętniej odwiedzanych zabytków znajduje się katedra św. Patryka w Dublinie, stołeczne zoo czy muzeum Guinessa (również w stolicy)² .

Obyczaje Irlandii

Irlandzkim świętem narodowym jest Dzień św. Patryka, obchodzony 17 marca. Upamiętnia ono postać patrona Irlandii, św. Patryka, który miał schrystianizować wyspę. Jego symbolem jest shamrock, czyli trójlistna zielona koniczyna biała. Jak głosi legenda, za jej pomocą św. Patryk wytłumaczył Irlandczykom dogmat Trójcy Świętej. Ze świętem tym związana jest jeszcze jedna tradycja – picie whiskey. Tak zwany „dzban Patryka” nawiązuje do historyjki, kiedy przed laty św. Patryk miał straszyć karczmarkę w odwecie za skąpstwo w polewaniu trunków. Ta, przestraszona opowieścią o potworach, od tego czasu już zawsze nalewała wszystkim gościom do pełna. Współcześnie 17 marca preferuje się picie raczej piwa zabarwionego na zielono i przesiadywanie w barach ze znajomymi. W całym kraju są też organizowane parady i pochody ku czci św. Patryka.
Ciekawostką o Irlandii jest to, że w tutejszej obyczajowości mocno zakorzenione jest też Halloween, wywodzące się z celtyckiego święta Samhain. W żaden sposób nie koliduje to z obchodzeniem katolickiego dnia Wszystkich Świętych (1 listopada).

Rozdział państwa od Kościoła w Irlandii jest regulowany konstytucyjnie. Choć większość Irlandczyków deklaruje wyznanie chrześcijańskie, a katolicyzm jest na pierwszym miejscu, jeśli chodzi o religię, to liczba wiernych spadła drastycznie na przełomie ostatnich dekad. Było to efektem masowej utraty autorytetu Kościoła wywołanego skandalami. Niewielką grupę stanowią osoby bez wyznania oraz członkowie Kościoła Irlandii.