Wróć

Jak zwalczyć Jet lag?

Osoby często podróżujące samolotem, zwłaszcza na długich trasach, doskonale znają objawy jet lagu, takie jak zaburzenia snu, zmęczenie w ciągu dnia, trudności z koncentracją, a nawet problemy żołądkowe. Na szczęście są sposoby na zminimalizowanie tych dolegliwości. Przede wszystkim musimy zrozumieć na czym polega jet lag i co go powoduje.

W tym artykule przeczytasz o:

Czym jest jet lag?

Jet lag, czyli inaczej zespół nagłej zmiany strefy czasowej, to zespół objawów związanych z zaburzeniem procesów fizjologicznych zależnych od rytmu okołodobowego, pojawiających się w czasie długich podróży, gdy zmieniamy strefy czasowe. Nasilenie objawów uzależnione jest od ilości przekraczanych stref czasowych i od kierunku podróży, a także od naszego wieku. Do najczęściej występujących objawów należą zaburzenia snu, zaburzenia apetytu, złe samopoczucie, dezorientacja, bóle głowy.

Jet lag pojawia się w wyniku zaburzeń naszego rytmu dobowego, czyli naszego wewnętrznego zegara biologicznego, który wyznacza czas aktywności i odpoczynku, a także pory posiłków. Sygnały z zewnątrz, które regulują nasz rytm okołodobowy – takie jak na przykład ekspozycja na światło dzienne – ulegają zakłóceniu, gdy podczas podróży przekraczamy strefy czasowe, powodując rozregulowanie naszego wewnętrznego zegara. Inaczej mówiąc w dzień jesteśmy senni, a na godziny nocne przypada szczyt naszej aktywności. Nasz organizm potrzebuje wówczas czasu, by dostosować się do zmienionego rytmu.

Jaki wpływ na odczuwanie jet lagu ma kierunek podróży?

Osoby podróżujące w kierunku południkowym (z północy na południe lub odwrotnie), nie zmieniając strefy czasowej, zazwyczaj nie mają jet lagu, ponieważ nie zmienia się ich rytm dobowy. Odczuwany przez nie dyskomfort będzie raczej spowodowany długim lotem lub zmianą klimatu i diety, ale nie zmianą czasu. Dotyczy to na przykład podróży z Polski do RPA, która z uwagi na odległość dzielące oba kraje jest długa, ale nie wiąże się ze zmianą strefy czasowej. Natomiast podróż w kierunku równoleżnikowym, czyli na zachód lub na wschód, oznacza przekraczanie jednej strefy czasowej co 15 stopni długości geograficznej, w związku z czym ubywa nam lub przybywa jedna godzina. Można zatem powiedzieć, że na przykład turysta lecący z Warszawy do Sydney skraca swoją dobę aż o 9 godzin, a ten lecący z Warszawy do Chicago wydłuża ją o 7.

Zaburzenia dobowego rytmu są znacznie większe w przypadku podróży z zachodu na wschód, ponieważ adaptacja do krótszego dnia jest dla organizmu trudniejsza. Podróżując w kierunku wschodnim odczuwamy „utratę” czasu, a nasz zegar biologiczny musi znacznie przyspieszyć, by dostosować się do zmienionych warunków. Z kolei podróżując w kierunku zachodnim „zyskujemy” czas, a nasz zegar spowalnia, co dla organizmu jest zadaniem nieco łatwiejszym.

Istnieją różne sposoby, które mogą Ci pomóc przygotować się do podróży przez kilka stref czasowych, tak by uniknąć lub chociaż zniwelować odczuwanie skutków jet lagu. Oto kilka z nich:

Zmiana harmonogramu dnia

Już na kilka dni przed wylotem zacznij modyfikować swój rozkład dnia. Jeśli wybierasz się w podróż w kierunku wschodnim, co wieczór kładź się spać mniej więcej o pół godziny wcześniej. Jeśli wybierasz się na zachód, stopniowo przesuwaj porę spania o pół godziny później każdego dnia. Taka niewielka zmiana pozwoli przygotować Twój organizm na rytm dobowy nowej strefy czasowej.

Adaptacja podczas lotu

Od razu po wejściu na pokład samolotu przestaw zegarek. To zagranie wyłącznie psychologiczne, ale pomaga zmienić nastawienie i przyzwyczaić głowę do nowej godziny. Spróbuj podczas podróży dostosować swoją aktywność do nowej strefy czasowej, czyli postaraj się zasnąć, jeśli tam, dokąd lecisz jest noc. Jeśli natomiast w miejscu docelowym trwa dzień, to nie śpij w samolocie, lecz postaraj się czytać lub obejrzeć film, by utrzymać aktywność mózgu. Dzięki temu Twój organizm będzie miał więcej czasu na dostosowanie się do czekającego go zmienionego rytmu dobowego.

Wygodne urania i buty

Podczas długiej podróży znacznie ważniejsze jest to, jak się czujesz, niż to, jak wyglądasz, dlatego wybierz wygodne ubrania. Unikaj rzeczy, które uwierają lub ograniczają ruchy. Wybieraj te wykonane z dobrej jakości, przewiewnych materiałów. Pamiętaj, by dostosować ubiór do warunków klimatycznych na miejscu. Do samolotu zawsze warto zabrać dodatkowy sweter lub bluzę, by nie marznąć w klimatyzowanej kabinie.

Unikaj alkoholu

Nie spożywaj napojów alkoholowych na dzień przed podróżą, podczas lotu ani przez pierwszą dobę po wylądowaniu. Alkohol może spowodować odwodnienie organizmu, dodatkowo wpłynąć na zaburzenia snu, wywołać nudności i poczucie dyskomfortu.

Unikaj kofeiny

Nie pij żadnych napojów zawierających kofeinę przed, podczas ani bezpośrednio po locie. Kofeina także powoduje odwodnienie organizmu i zaburzenia snu. Ponadto wpływa niekorzystnie na układ nerwowy i może nasilić odczuwanie niepokoju związanego z podróżowaniem.

Pij wodę

Pij większe niż zwykle ilości wody, najlepiej niegazowanej, zarówno przed, w trakcie, jak i po locie, by zapobiec odwodnieniu. Na pokład samolotu zabierz ze sobą dodatkową butelkę wody, tylko pamiętaj, żeby kupić ją już po przejściu przez kontrolę bezpieczeństwa.

Ruszaj się

Podczas lotu wykonuj od czasu do czasu proste ćwiczenia izometryczne i rozciągające. Mniej więcej co godzinę wstań i przespaceruj się przejściem między fotelami. Te zabiegi mają za zadanie przede wszystkim zmniejszyć ryzyko powstania skrzepów krwi w żyłach, ale także pozwalają uniknąć nieprzyjemnego zesztywnienia i obrzęku nóg spowodowanego osłabionym krążeniem limfy. Ponadto ciało zmęczone długotrwałym siedzeniem podczas podróży sprawia, że organizm silniej odczuwa objawy jet lagu, więc warto zadbać o swoją kondycję.

Lekkostrawne posiłki

Niektórzy dużo podróżujący uważają, że odpowiednia dieta pozwala im uniknąć jet lagu, ale nie istnieją żadne naukowe dowody potwierdzające wpływ diety na jego odczuwanie. Jednakże zaleca się unikanie potraw ciężkostrawnych, bogatych w węglowodany i tłuszcze na krótko przed zaśnięciem, ponieważ mogą one powodować problemy z zaśnięciem.

Ciepła kąpiel

Relaksująca, ciepła kąpiel przed zaśnięciem rozluźni zbolałe mięśnie i pomoże Ci się wyciszyć. Dodaj do tego kojącą muzykę i zrezygnuj z przeglądania telefonu lub laptopa, ponieważ światło ekranu może powodować zaburzenia snu.

Zapewnij sobie spokojny sen

Przed zaśnięciem postaraj się zminimalizować bodźce docierające z zewnątrz: na oczy włóż maskę, do uszu wsuń zatyczki, a w hotelu dodatkowo zaciągnij zasłony. Nie słuchaj głośnej muzyki i nie oglądaj telewizji, by mózg miał chwilę na wyciszenie się.

Wsparcie w lekach

Zazwyczaj jet lag mija po kilku dniach bez konieczności stosowania leków. Jednakże jeśli należysz do osób, które szczególnie mocno odczuwają skutki zmiany stref czasowych, możesz zasięgnąć opinii swojego lekarza i pod jego kontrolą przyjmować właściwie dobrane leki nasenne lub pobudzające. Pamiętaj jednak, że sięganie po leki powinno być naprawdę ostatecznością.

Data Publikacji: 31.07.2018

Artykuł autorstwa: Redakcja Rainbow

Eksperci z branży turystycznej – piloci wycieczek, animatorzy, rezydenci i przewodnicy i wielu innych specjalistów, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami i wiedzą zdobytą podczas niezliczonych podróży. W tekstach łączą praktyczne wskazówki z fascynującymi historiami i ciekawostkami z różnych zakątków świata. Ich opowieści to nie tylko przewodniki po popularnych kierunkach, ale przede wszystkim autentyczne relacje osób, które na co dzień pracują z turystami i poznają opisywane miejsca od podszewki.

Zobacz inne o:

Inne

Podobne artykuły

Bagaż podręczny – co można zabrać, a czego nie można?Marzysz o idealnych wakacjach, ale pakowanie bagażu podręcznego sprawia Ci trudność? Niewłaściwie spakowana walizka kabinowa może zepsuć początek nawet najpiękniejszej podróży. Stres na lotnisku, dodatkowe opłaty czy konieczność wyrzucenia cennych przedmiotów – tego wszystkiego można uniknąć, znając kilka kluczowych zasad. Przepisy dotyczące bagażu podręcznego zmieniają się dynamicznie, a każda linia lotnicza stosuje własne limity wagowe i wymiarowe. Dlatego przed każdym lotem warto odświeżyć swoją wiedzę – szczególnie że różnice między przewoźnikami potrafią zaskoczyć nawet doświadczonych globtroterów.

Czy w Grecji są rekiny? Cała prawda o rekinach w greckich wodachBłękitne wody Morza Egejskiego i Jońskiego kryją w sobie tysiące lat historii, legend o morskich potworach i opowieści o nieustraszonych żeglarzach. Dziś, gdy planujesz wakacje w Grecji, te starożytne opowieści raczej nie budzą Twojego niepokoju. Jest jednak jedno pytanie, które powraca wśród turystów odwiedzających wszystkie kraje z dostępem do morza lub oceanu – czy są tam rekiny? Faktyczna odpowiedź może cię zaskoczyć. Tak, rekiny występują w greckich wodach – i to aż 33 gatunki według najnowszych badań organizacji iSea. Ale zanim poczujesz dreszcz strachu – czytaj dalej. Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego, co musisz wiedzieć o rekinach w Grecji: jakie gatunki rzeczywiście tam występują, gdzie i kiedy można je spotkać, jak greckie władze zapewniają bezpieczeństwo turystów i dlaczego bardziej niż rekinów powinniśmy się bać o rekiny. Przygotuj się na fascynującą podróż do podwodnego świata stworzeń, które często mają gorszy PR, niż zasługują.

Długi lot samolotem. Jak się przygotować? Co zabrać? Sprawdzone porady!Wyobraź sobie, że za kilka godzin będziesz podziwiać niesamowite widoki z lotu ptaka – bezkresne oceany, łańcuchy górskie i kontynenty rozciągające się po horyzont. Perspektywa wzbicia się w powietrze w niektórych budzi prawdziwą fascynację, a innych... cóż, może nieco przytłaczać. Niezależnie od tego, do której grupy należysz, egzotyczny kierunek podróży i wymarzony urlop czeka na Ciebie po drugiej stronie globu. To niewielka cena za możliwość znalezienia się na rajskiej wyspie o zachodzie słońca, spacerowania tętniącymi życiem ulicami Tokio czy podziwiania nowojorskich drapaczy chmur. Długi lot samolotem nie musi być udręką – może stać się pierwszym krokiem do przygody życia! Wystarczy odpowiednie przygotowanie, by podróż przebiegła nie tylko bez nieprzyjemnych niespodzianek, ale wręcz stała się komfortowym momentem wyciszenia przed wymarzonymi wakacjami. Czas na odkrycie sekretów doświadczonych podróżników!

Savoir-vivre w podróży. O czym warto pamiętać, będąc w innych krajach?Istnieje coś magicznego w chwili, gdy po raz pierwszy stawia się stopę w zupełnie nowym miejscu, gdzie wszystko – od zapachu powietrza po dźwięki otaczającego świata – różni się od znanej, codziennej rzeczywistości. To właśnie wtedy zaczyna się rozumieć, że prawdziwa podróż to nie tylko zmiana geografii, ale przede wszystkim otwarcie umysłu na różnorodność, która sprawia, że świat jest tak fascynujący. Kluczem do tego, by każda taka chwila była niezapomniana w najlepszym możliwym znaczeniu, jest zrozumienie, że jako podróżni jesteśmy gośćmi – wszędzie, gdzie się wybieramy. W dzisiejszych czasach, gdy świat wydaje się na wyciągnięcie ręki dzięki mediom społecznościowym i łatwości podróżowania, savoir-vivre w podróży ewoluuje wraz z nami. To już nie tylko tradycyjne zasady grzeczności, ale również świadomość tego, jak nasze zachowanie wpływa na lokalne społeczności i środowisko. To zrozumienie, że każdy nasz gest może budować mosty między kulturami lub je burzyć.