Podstawowe zwroty w języku greckim i tajemnice greckiej mowy

Każdy turysta doskonale wie, że nic tak nie ułatwia podróży jak znajomość choćby kilku słów czy zwrotów w języku gospodarzy. Oczywiście nie ma możliwości, aby przed każdym wyjazdem nauczyć się płynnie mówić w danym języku, ale poznanie podstawowych słów naprawdę wystarczy, by otworzyć niejedne drzwi. Grecja, ulubiony kierunek letnich wyjazdów, jest jednym z tych krajów, którego mieszkańcy bardzo doceniają starania turystów i nawet słowa zwykłego powitania sprawią, że przyjmą Cię z otwartymi ramionami. Na szczęście opanowanie podstawowych zwrotów w języku greckim, które ułatwią Ci poruszanie się po tym wakacyjnym raju, nie jest takie trudne.

W Grecji, zwłaszcza w regionach najchętniej odwiedzanych przez turystów, wielu mieszkańców mówi również po angielsku, niemiecku i francusku, więc jeśli znasz te języki, podstawy greki będą tylko kluczem do nawiązania przyjaznego kontaktu. Wysiłek włożony w naukę greckich słówek to sposób na okazanie szacunku wobec lokalnej kultury, ale również pierwszy krok do pełnego zanurzenia się w greckim doświadczeniu.

Krótka historia greki

Język grecki ma długą i bogatą historię, której początki sięgają tysiące lat wstecz. Jest to język indoeuropejski z grupy helleńskiej, w starożytności jeden z głównych języków basenu Morza Śródziemnego. Został wraz z łaciną zaadaptowany w cywilizacji Zachodu jako język terminologii naukowej i wywarł silny wpływ na wszystkie współczesne języki europejskie. Od X wieku p.n.e. zapisywany jest alfabetem greckim. Współcześnie język nowogrecki jest jedynym żywym językiem helleńskim i pełni funkcję języka urzędowego w Grecji i Cyprze. Poza tymi krajami duże społeczności greckojęzyczne mieszkają w USA, Wielkiej Brytanii, Australii, Niemczech, Kanadzie, Chile, RPA i Rosji. Po grecku mówi obecnie około 15 milionów ludzi na świecie.

Warto również zauważyć, że termin „język grecki” jest mało precyzyjny, ponieważ może się odnosić do kilku faz rozwojowych języka, z których każda posiada własną nazwę. W długiej historii greki można w dużym uproszczeniu wyróżnić następujące fazy rozwoju:

greka mykeńska – najstarsze potwierdzone stadium rozwoju greki, używana na Krecie i Półwyspie Peloponeskim między XVI a XI w. p.n.e.; język znany z inskrypcji na glinianych tabliczkach w piśmie linearnym B;

greka archaiczna – wczesne stadium rozwoju, używana w Helladzie w okresie ciemnym, po upadku cywilizacji mykeńskiej, znana przede wszystkim z dzieł Homera;

greka klasyczna – język silnie zróżnicowany dialektalnie, używany w okresie klasycznym starożytnej Grecji (500-350 p.n.e.); jeden z najważniejszych języków starożytności, język bogatej literatury (Platon, Homer, Arystofanes);

greka koine – greka wspólna, używana w okresie od ok. 350 r. p.n.e. do 3000 r. n.e., powstała w wyniku wymieszania się różnych dialektów greki klasycznej z łaciną; w grece koine spisany był Nowy Testament;

język nowogrecki, inaczej demotyk – używany współcześnie, głównie na terytorium Grecji i Cypru; oprócz standardu literackiego w grece nowożytnej występuje szereg dialektów, w dużym stopniu wzajemnie zrozumiałych.



Ciekawe fakty dotyczące greki

Słowo „alfabet” brzmiące jednakowo lub bardzo podobnie w wielu współczesnych językach, odnosi się do dwóch pierwszych liter alfabetu greckiego: alfa (α) i beta (β). Alfabet grecki, wywodzący się z fenickiego, powstał około X w. p.n.e. i służył do zapisu nie tylko słów, ale również liczb i notacji muzycznej. Alfabet grecki stosowany jest do dziś w matematyce, między innymi do oznaczania kątów. Grecki alfabet, składający się z 24 znaków, nie jest stosowany w żadnym innym kraju, dlatego obcokrajowcy stosują transliterację i transkrypcję. Transliteracja polega na zastąpieniu liter greckich ich odpowiednikami np. w alfabecie łacińskim. Natomiast transkrypcja jest zapisem głosek greckich przy użyciu znaków łacińskich w celu ułatwienia wymowy.

Początkowo pismo greckie zapisywane było od prawej do lewej strony, podobnie jak pisma semickie. Następnie rozpowszechnił się system naprzemienny, ale już ok 550 r. p.n.e. w Atenach zaczęto pisać wyłącznie od strony lewej do prawej. Początkowo Grecy pisali wszystkie litery, wyrazy i zdania jednym ciągiem. Nie znali rozróżnienia na małe i wielkie litery, ani odstępów między wyrazami. Nie znali też żadnych znaków diakrytycznych ani interpunkcyjnych. Nic zatem dziwnego, że ponoć najdłuższe słowo, jakie kiedykolwiek pojawiło się w literaturze, jest słowem greckim. Słowem tym, wpisanym do księgi rekordów Guinnessa jest:

lopado­temacho­selacho­galeo­kranio­leipsano­drim­hypo­trimmato­silphio­parao­melito­katakechy­meno­kichl­epi­kossypho­phatto­perister­alektryon­opte­kephallio­kigklo­peleio­lagoio­siraio­baphe­tragano­pterygon czyli nazwa fikcyjnej potrawy wspomniana przez dramaturga Arystofanesa w komedii „Sejm kobiet”. Słowo jest zbitką różnych słów z obszaru kulinariów i w oryginale zawierało aż 170 liter.



Polecane wycieczki

Podstawowe słowa i zwroty w języku greckim, przydatne podczas wakacji



Pisownia Zapis fonetyczny Znaczenie
Ναι  [ne]  tak;
 Όχι [ohi]  nie;
Εγώ  [ego]  ja;
Εσύ  [esi]  ty;
Ευχαριστώ  [efharisto]  dziękuję;
Εντάξει  [entaksi]  dobrze;
Καλημέρα  [kalimera]  dzień dobry;
Καλησπέρα  [kalispera]  dobry wieczór;
Καληνύχτα  [kalinihta]  dobranoc;
Πώς σε λένε?  [pos se lene?] Jak masz na imię?
Με λένε… [me lene…] Mam na imię…
Από πού είσαι?  [apo pu ise?] Skąd jesteś?
Είμαι από την Πολωνία  [ime apo tin polonija] Jestem z Polski
Χάρηκα [harika] Miło Cię poznać
Δεν μιλάω Ελληνικά  [den milao ellinika] Nie mówię po grecku
Μιλάς Αγγλικά? [milas agglika?] Czy mówisz po angielsku?
Δεν καταλαβαίνω  [den katalaweno] Nie rozumiem
Μου αρέσει η Ελλάδα  [mu aresi i ellada] Podoba mi się Grecja.
Data Publikacji: 01.07.2019

Podobne artykuły

krajobraz kierunku
Jak zaplanować urlop w 2025 roku, żeby więcej jeździć po świecie?Przełom roku to najlepszy moment na zaplanowanie urlopów i wyjazdów. Zwłaszcza że kalendarz 2025 szykuje prawdziwą gratkę – święta wypadają w takie dni tygodnia, że łatwo zamienić je w dłuższe urlopy. Co więcej, planując z wyprzedzeniem, można skorzystać z atrakcyjnych ofert na nowy sezon – zarówno na wakacyjne wyjazdy all-inclusive, jak i krótsze city breaki. Lepiej się jednak spiesz, bo wiedza dotycząca dni wolnych od pracy jest ogólnodostępna i przy zbyt długiej zwłoce inni po prostu Cię uprzedzą. Szkoda byłoby spędzać wszystkie długie weekendy 2025 roku na kanapie, zamiast odkrywające nowe zakątki świata, prawda?
krajobraz kierunku
Gdzie pojechać na ferie zimowe? Może wycieczka za granicę?Ferie zimowe to pomysł, którego wartość trudno przecenić. Dzisiaj trudno wręcz wyobrazić sobie, jak to było przed 1932 rokiem, gdy uczniowie mieli jedynie krótkie przerwy związane z obchodami Świąt Bożego Narodzenia i Nowego Roku. Na szczęście dzisiaj, kiedy w Polsce zaczyna się najchłodniejszy okres roku i pojawia się zwątpienie w to, że kiedyś znów będzie ciepło, a chłód daje się we znaki do tego stopnia, że wspomnienie wakacji zaciera się niczym dawno śniony sen — nadchodzą one: ferie. Przerwa od szkolnych obowiązków pozwala zaszyć się w cieple czterech ścian, bez konieczności wyściubiania nosa za drzwi, ale jest to też okazją, by postawić na aktywny wypoczynek. Jedni wolą cieszyć się zimową aurą w najbliższej okolicy lub podróżując po Polsce, drudzy wykorzystują zimową przerwę jako okazję do ucieczki w ciepłe kraje. Niezależnie od tego, do której grupy należysz, mamy dla Ciebie całe mnóstwo propozycji, jak złapać w tym czasie oddech i porządnie wypocząć.
krajobraz kierunku
Zezwolenie ESTA. Jak złożyć wniosek w ramach Programu Ruchu Bezwizowego?Podróże do Stanów Zjednoczonych cieszą się wśród Polaków dużą popularnością zarówno ze względu na turystyczną różnorodność tego kraju, jak i dużą Polonię, wciąż utrzymującą związki z rodziną (o Polonii w USA znajdziesz na naszym blogu specjalny artykuł). Przez lata wyjazd do USA wymagał dopełnienia wielu formalności i uzyskania wizy. Obecnie procedury zostały znacznie uproszczone. Warto wiedzieć, z czego wynikają te zmiany i kto może z nich skorzystać.
krajobraz kierunku
Egzotyczne wakacje zimą. TOP 10 miejsc, w które warto poleciećWakacje zagraniczne to zawsze niesamowite przeżycie. Wejście na pokład samolotu w jednym miejscu i wyjście w drugim ma w sobie coś z teleportacji lub snu – świat zmienia się gdzieś poza obserwacją podróżnika, jakby przechodził transformację w wielkim, pełnym chmur kotle bulgoczącym wokół samolotu. Prawdziwy wymiar tej niesamowitości przeżyć można dopiero, decydując się na egzotyczne wakacje zimą. W punkcie startu – Polsce – jest wtedy najczęściej zimno i ponuro. Do samolotu wchodzi się okutanym w grubą kurtkę, z szalikiem ciasno owiniętym wokół szyi i głęboko nasuniętą czapką. Kiedy zaś się z niego wychodzi, uderza człowieka rozgrzane, wilgotne powietrze. Ciepło lepi się do skóry niczym łaszący zwierzak, sprawdzający nową istotę na swoim terytorium. Tak, dopiero podczas zimowych wakacji w egzotyczne kierunki można naprawdę poczuć, jak wiele oblicz utrzymuje świat w każdej sekundzie swojego istnienia.