Park Narodowy Jezior Plitwickich, usytuowany w środkowej części Chorwacji niedaleko granicy z Bośnią i Hercegowiną, stanowi wyjątkowy przykład procesów krasowych. Od 1949 roku jest obszarem chronionym, a od 1979 roku znajduje się na liście UNESCO. Ten kompleks jezior, położony w południowej części masywu górskiego Mała Kapela w Górach Dynarskich, powstał w wyniku tysiącletnich procesów geologicznych. Dowiedz się więcej o tym zachwycającym miejscu i dołącz do tysięcy ludzi z całego świata, którzy odwiedzili Jeziora Plitwickie!
Jeziora Plitwickie zagrzały miejsce w sercach turystów ze względu na swój bajkowy wygląd – turkusowa woda, wodospady, trasy wśród zieleni to coś, obok czego trudno przejść obojętnie.
System szesnastu jezior krasowych połączonych kaskadowo tworzy unikatowy ekosystem, gdzie woda i skała nieustannie się przekształcają. Charakterystyczny turkusowy kolor jezior wynika z obecności rozpuszczonego węglanu wapnia. W miejscach, gdzie woda przepływa przez przeszkody, powstaje tuf wapienny – porowata skała osadowa tworząca się, gdy węglan wapnia wytrąca się z wody. Ten proces geologiczny jest szczególnie widoczny na progach rzecznych i wodospadach, gdzie powstają naturalne zapory z tufu wapiennego, które rosną około 1 centymetr rocznie, stale zmieniając krajobraz parku.
Park Narodowy Jezior Plitwickich zachwyca nie tylko przyrodą, ma bowiem również bardzo bogatą historię, sięgającą czasów prehistorycznych. Liczne wykopaliska wskazują na obecność człowieka na tych terenach już w epoce kamienia.
W średniowieczu okolice jezior były świadkiem licznych walk między Imperium Osmańskim a lokalnymi władcami. Z tego okresu pochodzą ruiny kilku fortyfikacji, w tym twierdzy Mrsinj, która strzegła szlaków handlowych. W XVI wieku powstały pierwsze pisemne wzmianki o jeziorach, a w 1777 roku obszar ten pojawił się na pierwszej mapie topograficznej regionu.
Przełomowym momentem w historii parku była wizyta arcyksięcia Ferdynanda Habsburga w 1850 roku. To wydarzenie zapoczątkowało serię wizyt rodziny królewskiej, które przyczyniły się do rosnącej popularności tego miejsca. Na cześć jednej z wizyt nazwano wyspę na jeziorze Kozjak imieniem księżniczki Štefanii, która odwiedziła park w 1888 roku.
Pierwsze działania na rzecz ochrony tego obszaru podjęto już w 1928 roku, ale dopiero ustanowienie Parku Narodowego w 1949 roku zapewniło skuteczną ochronę tego unikalnego ekosystemu. W 1979 roku UNESCO wpisało park na listę światowego dziedzictwa, doceniając zarówno jego walory przyrodnicze, jak i geologiczne.
Dziś Park Narodowy Jezior Plitwickich stanowi modelowy przykład zrównoważonego zarządzania obszarem chronionym. Łączy ochronę przyrody z udostępnianiem jej piękna turystom, prowadząc jednocześnie badania naukowe nad unikalnym ekosystemem krasowym oraz tutejszą florą i fauną.
Jeziora Plitwickie dzielą się na dwa główne zespoły: Górne Jeziora (Gornja jezera) i Dolne Jeziora (Donja jezera). Górne Jeziora, położone na dolomitowym podłożu, są większe i płytsze, otoczone łagodnymi stokami porośniętymi lasem. Dolne Jeziora, utworzone w wąwozie wapiennym, są mniejsze i głębsze, a ich strome zbocza tworzą spektakularne kaniony. Różnica wysokości między najwyżej a najniżej położonym jeziorem wynosi 133 metry.
Największe jezioro, Kozjak, ma powierzchnię 81,5 hektara i głębokość 47 metrów. Pełni on funkcję naturalnego zbiornika retencyjnego, regulującego przepływ wody w całym systemie jezior. Wszystkie Jeziora Plitwickie mają łączną długość 8,2 km i zajmują powierzchnię ok. 200 ha.
Zespoły połączonych kaskadowo jezior oznaczają malownicze widoki, gdzie woda spada łącznie z wysokości 133 metrów. Szczególną atrakcją jest Veliki Slap, największy wodospad Chorwacji (78 m), zasilany przez rzekę Plitwicką. U jego podnóża znajduje się jaskinia Šupljara ze stałą temperaturą około 10°C, zamieszkana przez endemiczne gatunki bezkręgowców przystosowanych do życia w wiecznej ciemności.
Niezwykle malowniczy wodospad Sastavci powstaje w miejscu, gdzie rzeka Korana łączy się z wodami jeziora Novakovića Brod. Mali Prštavac, choć mniejszy, wyróżnia się bujną roślinnością porastającą ściany kaskady. Galovački Buk natomiast tworzy szeroką kaskadę, gdzie woda spływa po kilku poziomach trawertynu, tworząc serię mniejszych wodospadów.
Park oferuje wiele możliwości zwiedzania dostosowanych do różnych preferencji i możliwości turystów. Poniżej znajdują się odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania, które pomogą zaplanować wizytę i w pełni wykorzystać czas spędzony w parku.
Kompleksowe zwiedzanie parku wymaga przemyślanego planowania. Najkrótsza trasa zajmuje około 2 godzin, jednak nie pozwala zobaczyć wszystkich atrakcji. Optymalny czas to 4-6 godzin, co umożliwia spokojne poznanie głównych części parku. Pełne zwiedzanie może zająć 6-8 godzin.
Warto uwzględnić, że poruszanie się po drewnianych kładkach bywa wolniejsze w szczycie sezonu, a robienie zdjęć i obserwacja przyrody wymagają dodatkowego czasu. Na dłuższych trasach przydatny będzie prowiant i woda, choć w parku działają punkty gastronomiczne.
Kąpiel w jeziorach jest surowo zabroniona ze względu na ochronę unikalnego ekosystemu. Obecność człowieka mogłaby zakłócić delikatną równowagę biologiczną i chemiczną wód, wpływając na proces tworzenia się trawertynów oraz życie organizmów wodnych.
Zabronione jest również schodzenie z wyznaczonych ścieżek, rozpalanie ognisk i łowienie ryb. Te restrykcje pozwalają zachować naturalny charakter parku i chronić proces powstawania tufów wapiennych.
Park oferuje dostęp przez trzy wejścia, każde z własnym parkingiem i infrastrukturą turystyczną. System znakowanych tras pozwala dostosować zwiedzanie do własnych możliwości i czasu. Wybór trasy zależy od Twojego czasu i kondycji. Każda trasa pozwala podziwiać drewniane pomosty, wodospady i niesamowite widoki. Są tu odcinki do pokonania pieszo, niewielkimi statkami pasażerskimi oraz kolejką.
Na teren parku można wejść przez jedno z trzech wejść, przy których znajdują się duże parkingi i centra obsługi turystów. Wejście północne, znane jako wejście nr 1, znajduje się tuż nad Dolnymi Jeziorami i jest czynne przez cały rok. Pozostałe wejścia są zamknięte w okresie zimowym, od listopada do marca. Południowe wejście znajduje się obok Górnych Jezior. Trzecie wejście, o nazwie Flora, znajduje się nad jeziorem Kozjak, nieco poza głównymi trasami.
Wejście 1 (Ulaz 1) znajduje się najbliżej Dolnych Jezior. To właśnie tutaj można rozpocząć zwiedzanie parku, podziwiając pierwsze wodospady, w tym Wielki Wodospad. Jest to popularny punkt startowy, zwłaszcza dla osób wybierających krótsze trasy.
Trasa A (2-3 h): Idealna dla osób z ograniczonym czasem. Rozpoczyna się przy punkcie widokowym z panoramą na Veliki Slap i Dolne Jeziora.
Trasa B (4 h): Łączy spacer wzdłuż Dolnych Jezior z rejsem po jeziorze Kozjak i przejazdem kolejką turystyczną. Daje możliwość zobaczenia Velikiego Slapu z bliska.
Trasa C (5-6 h): Rozszerzona wersja trasy B, obejmująca również Jeziora Górne, z dwoma rejsami i przejazdem kolejką. Pozwala na głębsze poznanie Parku.
Trasa K (6-8 h): Najbardziej wymagająca, ale i dająca najpełniejszy obraz Parku. Obejmuje pieszą wędrówkę zarówno wzdłuż Górnych, jak i Dolnych Jezior, bez korzystania z kolejki i statków.
Wejście 2 (Ulaz 2) znajduje się bliżej Górnych Jezior. Jest często wybierane przez turystów, którzy planują zwiedzać park dłuższymi trasami. Przy wejściu znajduje się centrum informacyjne oraz punkt startowy dla statków pasażerskich kursujących po Jeziorze Kozjak.
Trasa E (2-3 h): Skupia się na Górnych Jeziorach i zawiera krótki rejs statkiem. To zdecydowanie opcja dla osób, które chciałyby napawać się widokami spokojnie i bez zbytniej aktywności.
Trasa F (4 h): Pozwala zobaczyć zarówno Górne, jak i Jeziora Dolne, łącząc spacer z rejsem i przejazdem kolejką.
Trasa H (4-6 h): Podobna do trasy C przy Wejściu 1, ale z innym punktem startowym. Obejmuje Górne i Dolne Jeziora z przejazdem kolejką i rejsem.
Trasa K (6-8 h): Analogiczna do trasy K przy Wejściu 1 – piesza wędrówka przez cały Park.
W Parku Narodowym Jezior Plitwickich znajduje się również pomocnicze wejście nr 3 (Ulaz 3), zwane Flora. Jest ono zlokalizowane w południowej części Parku, w pobliżu jeziora Kozjak i hotelu Bellevue. To wejście jest mniej popularne niż dwa główne, co może być zaletą dla osób szukających spokojniejszego i mniej zatłoczonego miejsca startowego, szczególnie w szczycie sezonu.
Trasa H (4-6 h): Po początkowym spacerze wzdłuż jeziora Kozjak prowadzi do stacji kolejki P1. Łączy przejazd kolejką, rejs statkiem i piesze zwiedzanie Górnych i Dolnych Jezior.
Trasa F (4 h): Wymaga dotarcia do punktu startowego przy jeziorze Kozjak. Obejmuje zwiedzanie Dolnych Jezior, rejs statkiem i powrót kolejką.
Trasa K (6-8 h): Pełna trasa piesza przez park. Z Wejścia Flora dołącza do głównego szlaku w południowej części, prowadząc w kierunku Górnych Jezior.
Tak, w Parku Narodowym Jezior Plitwickich znajdują się liczne udogodnienia dla odwiedzających. Toalety są zlokalizowane przy wszystkich głównych wejściach (Wejście 1, Wejście 2 i Flora), a także w kilku punktach wzdłuż tras.
Punkty gastronomiczne, takie jak restauracje i kawiarnie, również znajdują się w pobliżu głównych wejść i przy Jeziorze Kozjak. W ofercie można znaleźć przekąski, ciepłe napoje i proste dania obiadowe. Warto jednak pamiętać, że w szczycie sezonu mogą być bardziej zatłoczone, dlatego zaleca się zabranie ze sobą wody i drobnych przekąsek, szczególnie na dłuższe trasy.
Pierwotne lasy bukowo-jodłowe tworzą siedliska dla dużych drapieżników – niedźwiedzi brunatnych, wilków i rysi, choć spotkanie z nimi należy do rzadkości. Częściej można zaobserwować mniejsze ssaki: wydry polujące w czystych wodach jezior, kuny leśne przemykające między drzewami czy borsuki. Jeziora Plitwickie słyną jednak przede wszystkim z różnorodności ptaków, endemicznego gatunku ryb, storczyków oraz rosiczek.
Korony drzew zamieszkuje ponad 160 gatunków ptaków. Wśród nich znajdują się rzadkie okazy, jak dzięcioł trójpalczasty, związany ze starymi, martwymi świerkami, czy sóweczka – najmniejsza europejska sowa, polująca w dzień na drobne gryzonie i ptaki. W okresie wiosennym park wypełnia się śpiewem ptaków, wśród których można wyróżnić charakterystyczne głosy zięb, pokrzewek i drozdów.
Ekosystem wodny parku jest równie fascynujący jak lądowy. W krystalicznie czystych wodach żyje 21 gatunków ryb. Dominuje pstrąg potokowy, przystosowany do życia w zimnych, dobrze natlenionych wodach. W spokojniejszych zatokach można spotkać klenie i płocie, a w głębszych partiach jezior – okazałe szczupaki.
Prawdziwą osobliwością jest strzebla dalmatyńska – endemiczny gatunek, który w toku ewolucji utracił pigment i zdolność widzenia, przystosowując się do życia w całkowitej ciemności podziemnych wód.
Spośród 1200 gatunków roślin występujących w parku, na szczególną uwagę zasługują storczyki. W Parku Narodowym Jezior Plitwickich można spotkać aż 55 gatunków tych wyjątkowych roślin. Najbardziej charakterystyczne to obuwik pospolity ze swoimi żółtymi kwiatami przypominającymi pantofelki, storczyk męski o intensywnie fioletowych kwiatostanach czy delikatny storczyk blady.
Na podmokłych terenach parku można znaleźć fascynujące rośliny owadożerne – rosiczki. Te niepozorne rośliny wykształciły zdolność chwytania i trawienia owadów za pomocą lepkich gruczołów na liściach. W parku występują dwa gatunki: rosiczka okrągłolistna i długolistna, które można obserwować szczególnie w torfowiskowych fragmentach terenu.
Każda pora roku odkrywa inne oblicze parku. Wiosną, gdy topnieją śniegi, wodospady osiągają maksymalną siłę, a budzące się do życia rośliny pokrywają zbocza świeżą zielenią. To również czas, gdy zakwitają rzadkie gatunki storczyków.
Lato przynosi najlepszą pogodę do zwiedzania, ale też największe tłumy turystów. Woda w jeziorach przybiera wtedy najbardziej intensywny turkusowy odcień.
Jesień przemienia park w paletę ciepłych barw – czerwień buków miesza się ze złotem klonów, tworząc spektakularne tło dla wodospadów. To również czas, gdy zmniejsza się ruch turystyczny.
Zimą park zamienia się w krainę lodu i śniegu. Wodospady częściowo zamarzają, tworząc fantastyczne formacje lodowe, a ośnieżone korony drzew odbijają się w niezamarzniętych fragmentach jezior, tworząc niemal baśniową atmosferę. Park jest wtedy też zdecydowanie mniej zatłoczony.
Planujesz wakacje w Chorwacji? Z Rainbow możesz połączyć wypoczynek w nadmorskim kurorcie ze zwiedzaniem Parku Narodowego Jezior Plitwickich – prawdziwej perły wśród chorwackich atrakcji. W ramach wycieczek organizowanych przez nasze biuro odkryjesz nie tylko turkusowe jeziora i spektakularne wodospady, ale także urokliwe miasta Dalmacji – zabytkowy Dubrownik, tętniący życiem Split, nazywany „Małą Wenecją” Trogir, czy malownicze wyspy Adriatyku.
Wybierz jedną z naszych starannie przygotowanych wycieczek objazdowych po Chorwacji lub zdecyduj się na pobyt w jednym z komfortowych chorwackich hoteli, skąd będziesz mógł wybrać się na zorganizowaną wycieczkę do parku. Profesjonalni przewodnicy Rainbow podzielą się z Tobą fascynującymi opowieściami o historii i przyrodzie tego wyjątkowego miejsca. Pozwól nam zadbać o każdy szczegół Twojej chorwackiej przygody i spędź w Chorwacji urlop doskonały!