Meksyk to 6. najczęściej odwiedzany kraj świata – i łatwo zrozumieć dlaczego. W jego granicach odnajdziemy zarówno pustynne krajobrazy, jak i tropikalne lasy deszczowe, rajskie plaże Morza Karaibskiego i wulkaniczne szczyty pokryte wiecznym śniegiem. Pod ziemią kryje się labirynt podziemnych rzek ciągnących się przez setki kilometrów, a na powierzchni wznoszą się piramidy starsze od egipskich faraonów.
To ojczyzna mezcalu, mariachi i kuchni uznanej przez UNESCO za niematerialne dziedzictwo ludzkości. Ale przede wszystkim kraj o korzeniach sięgających prekolumbijskich cywilizacji Majów i Azteków, które pozostawiły po sobie monumentalne świątynie i miasta liczące dziesiątki tysięcy mieszkańców. Kolonialne miasta zachwycają barokowymi fasadami i brukowanymi uliczkami, a nowoczesne metropolie tętnią życiem obok tradycyjnych wiosek indiańskich.
Na Liście światowego dziedzictwa UNESCO znajduje się kilkadziesiąt meksykańskich zabytków i parków narodowych – od starożytnych ruin Majów i Azteków, przez kolonialne perły architektury, aż po rezerwaty przyrody, gdzie jaguary polują w lasach tropikalnych, a wieloryby rodzą młode w ciepłych lagunach.
Oto przewodnik po najważniejszych miejscach kraju starożytnych cywilizacji Mezoameryki. Przenieś się z nami w świat piramid, kolonialnych kamieniczek i dzikiej przyrody.
W tym artykule przeczytasz o:
Meksyk słynie przede wszystkim z dziedzictwa dwóch potężnych cywilizacji prekolumbijskich – Majów i Azteków, które pozostawiły monumentalne piramidy i miasta kamienne rozciągające się na dziesiątki kilometrów kwadratowych. Chichén Itzá, Teotihuacan, Palenque – to nazwy, które budzą wyobraźnię i przyciągają miliony turystów pragnących zobaczyć świątynie, gdzie niegdyś odprawiano rytuały dla bogów deszczu i pierzastego węża.
Równie rozpoznawalne są symbole meksykańskiej kultury: mezcal destylowany w tradycyjnych palenques, dźwięki mariachi rozbrzmiewające na placach kolonialnych miast i kuchnia uznana przez UNESCO za niematerialne dziedzictwo ludzkości. To właśnie w Meksyku chili spotyka się z czekoladą w słynnym sosie mole poblano, a na targach pachnie świeżo mielonymi ziarnami kakao i przyprawami.
Kraj przyciąga również swoją niezwykłą różnorodnością przyrodniczą. Na Jukatanie znajdziemy drugą co do wielkości rafę koralową świata i tysiące podziemnych cenot – naturalnych studni, które Majowie uważali za bramy do zaświatów. Pustynia Sonora i Półwysep Kalifornijski to królestwo kaktusów i ciepłe laguny, gdzie co roku rodzą się wieloryby szare. Z kolei w tropikalnych lasach Chiapas i Yucatán polują jaguary, a w koronach drzew hałasują wyjce rudogłowe.
Do tego dochodzą kolonialne miasta wpisane na listę UNESCO – San Miguel de Allende z neogotycką różową świątynią, Guanajuato z podziemnymi tunelami samochodowymi i kolorowymi kamienicami pnącymi się po zboczach gór, oraz Oaxaca będąca sercem rdzennej kultury zapoteckiej i miksteckiej. A gdy zapragniesz relaksu, czekają setki kilometrów karaibskich plaż Riviera Maya i wybrzeża Pacyfiku w Puerto Vallarta.
Na długo przed przybyciem Hiszpanów, w Meksyku rozwijały się i upadały wspaniałe cywilizacje: Majowie, Aztekowie, Olmekowie czy Zapotekowie. Ich ślady przetrwały w postaci monumentalnych starożytnych ruin: piramid, świątyń i kamiennych miast, ukrytych w głębi dżungli i dolin lub dumnie wznoszących się na równinach i górskich szczytach.
Wschodnia część stanu Jukatan skrywa jedno z najbardziej imponujących miejsc w historii cywilizacji Majów – Chichén Itzá. W okresie od X do XII wieku miasto to było potężnym ośrodkiem politycznym, religijnym i kulturalnym. Dziś jego ruiny tworzą jeden z najważniejszych parków archeologicznych Meksyku. W 1988 roku Chichén Itzá wpisano na Listę światowego dziedzictwa UNESCO, a w 2007 roku uznano za jeden z siedmiu nowych cudów świata. Dziś to najczęściej odwiedzane stanowisko archeologiczne w Meksyku i obowiązkowy punkt każdej podróży po Jukatanie.
Architektura Chichén Itzá łączy różnorodne style, świadczące o wielokulturowym charakterze miasta. Jednym z najważniejszych zabytków miasta jest Piramida Kukulkana, poświęcona bogowi wężowi – odpowiednikowi azteckiego Quetzalcoatla. Jej doskonałe proporcje i precyzyjne powiązania z ruchem Słońca dowodzą znakomitej znajomości matematyki, geometrii i astronomii u Majów.
Na terenie miasta znajduje się także największe w Mezoameryce boisko do ullamaliztli, rytualnej gry w piłkę znanej także jako pok ta pok. Wrażenie robi również Świątynia Wojowników, czyli piramida otoczona kolumnami zdobionymi płaskorzeźbami przedstawiającymi wojowników i sceny bitewne. Obok niej rozciąga się tzw. Grupa Tysiąca Kolumn, bogato dekorowana motywami mitologicznymi i zwierzęcymi. Nie mniej fascynujący jest budynek El Caracol (Ślimak) – okrągła wieża z wewnętrznymi spiralnymi schodami, prawdopodobnie pełniąca funkcję obserwatorium astronomicznego.
Niedaleko stolicy Meksyku wznoszą się zapierające dech w piersiach ruiny starożytnego Teotihuacan. W okresie największej świetności (od 350 do 650 roku n.e.) miasto było największym i najgęściej zaludnionym ośrodkiem w Ameryce prekolumbijskiej, a także centrum religijnym, kulturowym i politycznym Doliny Meksyku. Jego populację w tym okresie szacuje się na nawet 200 000 mieszkańców, co czyniło Teotihuacan jednym z największych miast na świecie w tamtym czasie.
Główną oś miasta wyznacza centralna droga zwana Aleją Zmarłych. Ma około 40 metrów szerokości i 4 km długości, a wzdłuż niej wznoszą się najważniejsze budowle ceremonialne Teotihuacan: Piramida Słońca, Piramida Księżyca i Świątynia Pierzastego Węża. Nazwę alei nadali Aztekowie, którzy dotarli do opuszczonego miasta kilka wieków po jego upadku. Liczne platformy i fundamenty wzdłuż drogi uznali za grobowce, co zainspirowało nazwę.
Jednym z najważniejszych zabytków jest monumentalna Piramida Słońca o szerokości 225 metrów i wysokości około 70 metrów. Jest to jedna z największych konstrukcji tego typu w Ameryce prekolumbijskiej. Piramidę wykończono wapiennym tynkiem i udekorowano olśniewającymi freskami, choć większość dekoracji nie przetrwała do naszych czasów. Prawdopodobnie obiekt pełnił funkcję świątyni poświęconej bóstwu, ale dotąd nie udało się go zidentyfikować. Nazwę Piramida Słońca również nadali konstrukcji Aztekowie.
Świątynia Pierzastego Węża to piramida schodkowa, która wzięła swoją nazwę od wizerunków mezoamerykańskiego bóstwa pokrywających jej boki. Są to jedne z najwcześniejszych znanych przedstawień tego bóstwa, często identyfikowanego z azteckim Quetzalcoatlem lub majańskim Kukulkanem. Świątynia jest godna uwagi m.in. ze względu na odkryte w latach 80. XX wieku szczątki ponad setki osób pochowanych pod konstrukcją jako ofiary rytualne.
W czasach Azteków to starożytne miasto było celem pielgrzymek, bo utożsamiano je z mitycznym miejscem narodzin słońca. Nazwą „Teotihuacan” określa się obecnie cały obszar kulturowy i cywilizacyjny związany z tym miejscem, który wywierał znaczący wpływ na całą Mezoamerykę. Dzisiaj to drugie najczęściej odwiedzane stanowisko archeologiczne w Meksyku. Park archeologiczny Teotihuacan, zajmujący ponad 80 kilometrów kwadratowych, został wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1987 roku.
Palenque było niegdyś potężnym miastem Majów, które upadło już w VIII wieku, a jego ruiny na niemal 1000 lat ukryła dżungla. Miasto ponownie odkryto w XVIII wieku, a systematyczne wykopaliska archeologiczne rozpoczęły się w XX stuleciu, odsłaniając stopniowo wspaniałe świątynie i pałace pochłonięte przez las tropikalny. Dzisiaj Palenque jest dostępne dla turystów w formie parku archeologicznego, w którym podziwiać można jedne z najwspanialszych i najcenniejszych zabytków majańskiej kultury.
W Palenque znajdziemy monumentalną piramidę zwaną Świątynią Inskrypcji, wzniesioną ku czci Pakala Wielkiego, jednego z najpotężniejszych władców miasta. W jej wnętrzu archeolodzy odkryli bogato zdobiony grobowiec tego władcy, a w nadbudówce świątyni mieści się drugi najdłuższy tekst glificzny znany ze świata Majów, który dokumentuje około 180 lat historii miasta.
Zaledwie kilka kroków dalej wznosi się Pałac – rozległy kompleks z dziedzińcami, galeriami i charakterystyczną czteropiętrową wieżą obserwacyjną. Do dziś nie wiadomo, czy pełniła ona funkcję astronomiczną, militarną, czy ceremonialną.
W południowo-wschodniej części Palenque mieści się kompleks świątynny zwany Grupą Krzyża, składający się z trzech piramid schodkowych: Świątyni Krzyża, Świątyni Słońca i Świątyni Krzyża Liściastego. Można tu podziwiać kamienne kroniki dynastii Palenque, pełne hieroglifów, które opowiadają o koronacjach, rytuałach i boskich przodkach królewskiej rodziny. Wizerunki krzyża znajdujące się w kompleksie to w rzeczywistości drzewo stworzenia, które według mitologii Majów wyrasta w centrum świata.
Uxmal to dzisiaj jeden z najważniejszych majańskich parków archeologicznych i flagowy przykład charakterystycznego dla Półwyspu Jukatan stylu architektonicznego Puuc. Wyróżnia się on trapezoidalnymi kształtami, kolumnami i gładką dolną częścią fasad oraz bogato zdobioną górną częścią. Uxmal zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1996 roku, ponieważ reprezentuje szczytowe osiągnięcie późnej sztuki i architektury Majów pod względem projektu, układu i zdobień.
Najbardziej charakterystycznym zabytkiem Uxmal jest Świątynia Czarownika zwana również Świątynią Karła. Z zabytkiem związana jest majańska legenda, według której świątynia została zbudowana w ciągu jednej nocy przez karła, syna czarownicy, który rzucił wyzwanie królowi Uxmal i, by go pokonać, musiał wykonać trzy niemożliwe zadania. Karzeł wykonał je wszystkie i został nowym władcą. Wyjątkowość świątyni podkreśla jej konstrukcja: zaokrąglone boki, znaczna wysokość, strome nachylenie i niezwykła eliptyczna podstawa.
Wzrok przyciąga zespół czterech pałaców umieszczonych na różnych poziomach, które otaczają dziedziniec nazwany Czworokątem Mniszek ze względu na podobieństwo kompleksu do łacińskiego klasztoru. Do najważniejszych zabytków Uxmal należy również tzw. Pałac Gubernatora, czyli długi, niski budynek osadzony na platformie o łącznej powierzchni 1200 metrów kwadratowych. Obserwowana z pałacu planeta Wenus co osiem lat zachodzi za północną krawędzią pałacu, zwiastując nadejście pory deszczowej. Oba zabytki charakteryzują się typowymi dla architektury Puuc bogato zdobionymi fasadami. Pałac Gubernatora zdobią ponadto glify Wenus umieszczone w maskach boga deszczu Chaaca.
Na szczycie wapiennego klifu, skąd rozciąga się widok na turkusowe wody Morza Karaibskiego, wznoszą się ruiny Tulum – jednego z ostatnich miast zbudowanych i zamieszkanych przez Majów i jedynego zbudowanego tuż nad oceanem.
Tulum było niegdyś ważnym ośrodkiem handlowym i punktem orientacyjnym dla żeglarzy przemierzających karaibskie wybrzeża Jukatanu. W mieście łączyły się szlaki handlowe zarówno lądowe, jak i morskie. Liczne artefakty znalezione na terenie stanowiska archeologicznego wskazują na kontakty z obszarami całego Środkowego Meksyku i Ameryki Środkowej.
W samym sercu kompleksu stoi El Castillo, świątynia wzniesiona na szczycie naturalnego wzniesienia. Niegdyś pełniła również rolę latarni morskiej, wskazując bezpieczną drogę kupcom przybywającym do Tulum od strony morza. Dziś to jeden z najbardziej rozpoznawalnych widoków w całym Meksyku.
Jedną z bardziej spektakularnych budowli w Tulum jest Świątynia Fresków, która składała się z dolnej galerii i mniejszej galerii na piętrze. Wnętrze świątyni zdobią niegdyś wspaniałe, misterne malowidła, które niestety w dużym stopniu wyblakły. Mimo to dalej prezentują niesamowity kunszt majańskich artystów.
W sercu stanu Oaxaca wznosi się Monte Albán, stanowisko archeologiczne położone 8 km od miasta Oaxaca. Monte Albán było jednym z najważniejszych miast Mezoameryki. Zostało założone około 500 roku p.n.e. na szczycie góry w Dolinie Oaxaca i służyło jako stolica Zapoteków od początku naszej ery do roku 800. W szczytowym okresie Monte Albán liczyło około 35 000 mieszkańców.
Na szczycie wzgórza znajduje się Gran Plaza – otoczony najważniejszymi budynkami centralny plac o wymiarach 200 na 300 metrów, który stanowił serce życia miejskiego. Plac jest również dowodem na wysoce scentralizowany i zorganizowany charakter społeczeństwa Zapoteków, którzy byli w stanie wyrównać szczyt góry bez żelaznych narzędzi, maszyn i zwierząt pociągowych.
Niezwykle ważnym odkryciem w Monte Albán jest Grobowiec 7, w którym archeolodzy odnaleźli jedne z najbogatszych skarbów prekolumbijskiej Ameryki. Złote i srebrne ozdoby, nefrytowe maski, koralowe naszyjniki i misterne mozaiki z turkusu świadczą o niezwykłym kunszcie rzemieślników oraz potędze elit Zapoteków.
W centrum kompleksu wyróżnia się Budynek J – pięciokątna budowla znajdująca się na środku głównego placu, nachylona pod nietypowym kątem w stosunku do reszty układu miasta. Na jej kamiennych ścianach wyryto tajemnicze inskrypcje, tzw. tablice podbojów, przedstawiające nazwy podbitych miast.
Meksyk to nie tylko kraj dawnych cywilizacji i prekolumbijskich skarbów, lecz także obszar o bogatym dziedzictwie kolonialnym. Po przybyciu Hiszpanów w XVI wieku powstały tu miasta, które do dziś zachwycają barokową architekturą, brukowanymi uliczkami i kolorowymi fasadami kamieniczek.
San Miguel de Allende, położone w samym sercu Meksyku to miasto, które wielokrotnie zdobywało tytuł najpiękniejszego miasta świata. Jego niezwykły urok tkwi w harmonijnym połączeniu kolonialnej elegancji, artystycznej duszy i kosmopolitycznego ducha. W centrum miasta wznosi się unikatowa Parroquia de San Miguel Arcángel, neogotycka świątynia o różowych wieżach, która należy do jednych z najczęściej fotografowanych kościołów w Meksyku.
Historyczne centrum San Miguel de Allende nie zmieniło się od co najmniej 250 lat. Nie uświadczymy w nim parkomatów, sygnalizacji świetlnych ani restauracji typu fast food. Zamiast tego znajdziemy tu wąskie, brukowane ulice oraz kolorowe, zdobione fasady kolonialnych kamienic. W historycznym centrum znajduje się około dwóch tysięcy drzwi, za którymi kryje się co najmniej tyle samo dziedzińców różnej wielkości.
Miasto jest domem dla międzynarodowej społeczności artystów: malarzy, rzeźbiarzy i muzyków, którzy znaleźli tu swoją twórczą przestrzeń. Dzięki nim San Miguel de Allende tętni życiem i kreatywną twórczością, a liczne galerie sztuki i pracownie zamieniają każdy spacer w kulturalne odkrycie.
Znajdujące się w środkowym Meksyku Guanajuato to malownicze miasto położone na wysokości aż 2000 m n.p.m. Historyczne centrum miasta składa się z licznych małych placów, rezydencji z epoki kolonialnej oraz kościołów i budynków zbudowanych z różowego lub zielonego piaskowca. Starówka Guanajuato i sąsiadujące kopalnie zostały wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1988 roku.
Wąskie uliczki i zaułki dały początek rozrywce zwanej callejoneadas. Są to wędrowne, spontaniczne przyjęcia z udziałem muzyków tradycyjnie organizowane przez studentów Uniwersytetu Guanajuato.
Położone w wąskiej dolinie górnicze miasteczko cechuje się dużym zróżnicowaniem wysokości terenu i krętymi uliczkami nienadającymi się do jazdy samochodem. Dlatego też główne ulice samochodowe znajdują się częściowo lub całkowicie pod ziemią. Do stworzenia tych charakterystycznych dla Guanajuato tuneli samochodowych wykorzystano szyby kopalniane i kanały zalewowe z okresu kolonialnego.
Co roku miasteczko staje się gospodarzem słynnego na cały świat Festiwalu Cervantino – wydarzenia kulturalnego, w ramach którego organizowane są opery, produkcje teatralne, pokazy filmowe, wystawy sztuki, konferencje i wykłady akademickie, koncerty oraz recitale taneczne. Festiwal, nazwany na cześć Miguela de Cervantesa, autora „Don Kichota”, organizowany jest od 1972 roku.
Jedną z największych atrakcji turystycznych miasta są naturalnie zmumifikowane ciała znalezione na cmentarzu miejskim między połową XIX a XX wiekiem. Obecnie szczątki eksponowane są w poświęconym im muzeum znajdującym się obok cmentarza.
Monumentalna stolica Meksyku to finansowe i kulturalne centrum kraju oraz najludniejsze miasto w Ameryce Północnej. Miasto zostało pierwotnie zbudowane na grupie wysp na jeziorze Texcoco przez Mexików (Azteków) około 1325 roku pod nazwą Tenochtitlán. Wspaniałe prekolumbijskie miasto zostało niemal całkowicie zniszczone przez Hiszpanów, a następnie odbudowane i przeprojektowane w stylu kolonialnym.
Sercem Mexico City jest historyczne centro, którego głównym punktem jest Zócalo – plac otoczony monumentalną kolonialną architekturą: Palacio Nacional, Katedrą Metropolitalną i budynkiem Nacional Monte de Piedad. Przy placu wznoszą się również ruiny świątyni Templo Mayor, które przypominają o azteckich korzeniach miasta.
Miasto słynie ze światowej klasy muzeów, wśród których Muzeum Antropologiczne zajmuje szczególne miejsce. Ta nowoczesna placówka gromadzi, zabezpiecza i prezentuje artefakty prekolumbijskich cywilizacji z całego Meksyku. Warto odwiedzić również Muzeum Fridy Kahlo mieszczące się w jej dawnym domu (La Casa Azul), Pałac Sztuk Pięknych czy Muzeum Diego Rivery-Anahuacalli.
W południowej części miasta znajduje się dzielnica Xochimilco słynąca z rozległego systemu kanałów wodnych będących pozostałością po prekolumbijskiej przeszłości tego miejsca. Kanały i pływające ogrody zwane chinampas można podziwiać podczas rejsu kolorowymi łodziami zwanymi trajineras.
Na murach wielu budynków w całym mieście można podziwiać murale Diego Rivery, które opowiadają historię narodu od czasów prekolumbijskich po współczesność i tworzą jedną z największych galerii sztuki publicznej na świecie.
Bogate dziedzictwo kulturowe Puebli jest głównym powodem, dla którego miasto zostało wpisane na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. W 4. największym mieście Meksyku znajdziemy różnorodne style architektoniczne, takie jak barok, renesans i klasycyzm.
Puebla jest uważana za kolebkę meksykańskiego baroku, którego najwspanialszymi przykładami są kościoły San Francisco i Santo Domingo. Architektoniczną perełką jest również katedra w Puebli zbudowana pomiędzy XVI a XVIII wiekiem w stylu późnego renesansu hiszpańskiego.
Już od czasów kolonialnych Puebla słynie ze swojej doskonałej ceramiki w stylu, który nazwano Talavera. Obfitość wysokiej jakości gliny w regionie przyciągnęła do miasta najlepszych rzemieślników z Talavera de la Reina w Hiszpanii, którzy dali początek tej rzemieślniczej tradycji. Proces tworzenia ceramiki Talavera jest skomplikowany i nie zmienił się od wczesnego okresu kolonialnego. Zgodnie z prawem tylko autentyczne wyroby wykonane XVI-wiecznymi metodami i z odpowiedniego surowca mogą nazywać się ceramiką Talavera.
Puebla zajmuje specjalne miejsce na kulinarnej mapie Meksyku. Tutejsza regionalna kuchnia słynie z gęstego ciemnego sosu na bazie ostrych papryczek i czekolady zwanego mole poblano, który jest uważany za narodowe danie kuchni meksykańskiej.
Na przedmieściach miasta, w Choluli, znajduje się prekolumbijska piramida zwana Tlachihualtepetl. Ta najważniejsza świątynia poświęcona bogowi Quetzalcoatlowi została zbudowana w czterech etapach począwszy od III wieku p.n.e. do IX wieku n.e. Jest to w rzeczywistości największa piramida, a także największy pomnik, jaki kiedykolwiek zbudowano na świecie – o całkowitej objętości szacowanej na ponad 4,45 miliona metrów sześciennych.
Oaxaca, stolica stanu o tej samej nazwie, to jedno z najbarwniejszych i najciekawszych miast w Meksyku. Turystyka dziedzictwa kulturowego stanowi ważną część gospodarki miasta i obejmuje liczne zabytki z epoki kolonialnej, ważne stanowiska archeologiczne oraz elementy wciąż żywej kultury Zapoteków i Misteków.
Pobyt w Oaxace nie może się odbyć bez wizyty na jednym z targów – mercado – na których znajdziemy wszystko: kwiaty, tradycyjne wyroby rzemieślnicze i rękodzieła, doskonałe jedzenie, przekąski, pamiątki i ubrania. Wszystko to znaleźć można na Mercado Benito Juárez, wybornego jedzenia najlepiej szukać zaś na Mercado 20 de Noviembre.
Oaxaca uważana jest za kulinarną stolicę Meksyku. Przyrządza się tu największą różnorodność sosów mole oraz wspaniałe dania typu street food. Na rogach ulic i na targach sprzedawane są tlayudas, czyli duże, chrupiące kukurydziane tortille pokryte pastą ze smażonej fasoli i wyłożone dodatkami w postaci warzyw, lokalnego sera Oaxaca oraz grillowanego mięsa. Popularną przekąską są chapulines, czyli smażone koniki polne z chili. Przed zwiedzaniem warto zjeść tradycyjne lokalne śniadanie składające się z gorącej czekolady i pieczywa pan de yema.
Region specjalizuje się w produkcji mezcalu, wysokoprocentowego napoju alkoholowego wytwarzanego z agawy. Znaleźć tu można wiele tradycyjnych, rodzinnych destylarni, gdzie nie tylko zakupimy wysokiej jakości produkt, ale też poznamy tajniki jego produkcji.
Oaxaca może pochwalić się wyjątkowymi tradycjami związanymi z obchodami Día de los Muertos – celebrowanego w całym Meksyku święta zmarłych. Od 31 października do 2 listopada ulice miasta wypełniają się pomarańczową barwą charakterystycznych kwiatów zwanych cempasúchil, obrazami stworzonymi z kolorowego piasku, barwnymi ołtarzami i różnorodnymi dekoracjami. Na głównym placu miasta odbywają się występy muzyczne, a wieczorem 31 października ma miejsce zjawiskowa parada, w której biorą udział orkiestry, przebierańcy, specjalne zespoły taneczne i każdy, kto ma ochotę do niej dołączyć.
Od pustyń Sonory po tropikalne lasy Chiapas, od podziemnych rzek Jukatanu po wulkaniczne szczyty przekraczające 5600 metrów – w jego granicach żyje 200 000 różnych gatunków, co stanowi 10-12% światowej bioróżnorodności. Tak wygląda przyrodniczy Meksyk. Atrakcje czekają na każdym kroku: święte cenoty ukryte w dżungli, kaniony głębsze niż Wielki Kanion, rezerwaty, gdzie polują jaguary, i ciepłe laguny pełne wielorybów.
Cenoty, flagowa atrakcja przyrodnicza Półwyspu Jukatan, to podziemne zbiorniki powstałe wyniku erozji wapiennych skał, które tworzą powierzchnię Jukatanu. W wyniku tego procesu powstaje podziemny zbiornik zwany cenotą.
Szacuje się, że na Półwyspie Jukatan znajduje się około 10 000 cenot różnego rodzaju. Większość z nich połączona jest ze sobą siecią podziemnych korytarzy i jaskiń mierzących setki kilometrów długości. Tworzą one jeden z najrozleglejszych podziemnych systemów wodnych na świecie.
Cenoty odgrywały bardzo istotną rolę w życiu Majów, którzy potrzebowali dostępu do odpowiednich zasobów wody pitnej. Na Jukatanie prawie w ogóle nie występują rzeki powierzchniowe, dlatego wielkie miasta, w tym słynne Chichén Itzá, budowano wokół tych naturalnych studni. Majowie wierzyli, że cenoty były portalami do zaświatów (Xibalby) i domem boga deszczu Chaaca. Dlatego też składali w nich ofiary z ludzi i artefaktów.
Jukatan ma wiele do zaoferowania. Przeczytaj więcej o jego najpiękniejszych cenotach oraz największych atrakcjach.
Kanion Miedziany (Barrancas del Cobre) to jedno z najbardziej imponujących dzieł natury w Meksyku. Ten kompleks sześciu połączonych kanionów położony w stanie Chihuahua jest większy i głębszy niż słynny Wielki Kanion w USA. Najlepszym sposobem na odkrycie jego potęgi jest przejazd legendarną trasą kolejową El Chepe, która, wijąc się przez góry Sierra Madre, mosty i tunele, oferuje spektakularne widoki.
W sercu Parku Narodowego Barrancas del Cobre czekają niezliczone punkty widokowe, wspaniała bioróżnorodność oraz możliwość obcowania z kulturą rdzennych mieszkańców – ludu Tarahumara (Rarámuri), znanego na całym świecie z niezwykłej wytrzymałości i tradycji biegaczy długodystansowych.
Na wschodnim wybrzeżu Półwyspu Jukatan rozciąga się Rezerwat Biosfery Sian Ka’an, prawdziwy skarb natury wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Ten ogromny obszar obejmujący ponad 5 tys. kilometrów kwadratowych to świat, w którym przyroda wciąż rządzi się swoimi prawami. Rozległe lasy tropikalne, mieniące się w słońcu laguny, rafy koralowe i namorzyny tworzą razem jeden z najbardziej zróżnicowanych ekosystemów na Ziemi. To właśnie tutaj można dostrzec jaguary przemierzające gęste zarośla, a także manaty, czepiaki, wyjce, tapiry, pekari, krokodyle oraz 300 gatunków ptaków.
Sian Ka’an to nie tylko przyroda. Na terenie rezerwatu znajduje się ponad 20 stanowisk archeologicznych cywilizacji Majów. Wśród dżungli skrywają się ruiny dawnych osad i kanały wykorzystywane przez Majów do transportu towarów. Dziś można nimi pływać kajakiem lub łodzią, podziwiając niezwykłe połączenie natury i historii.
Położony w górach stanów Michoacán i Meksyk Rezerwat Biosfery Motyli Monarchy stanowi sanktuarium dla milionów motyli monarchów, które co roku pokonują nawet 4500 kilometrów z Kanady i Stanów Zjednoczonych, by zimować na sosnach oyamel. Od listopada do marca lasy stają się sceną spektaklu, jakiego nie zobaczysz nigdzie indziej – gałęzie drzew uginają się pod ciężarem milionów pomarańczowo-czarnych skrzydeł, a powietrze wypełnia szum ich lotu.
Wędrówka motyli monarchy to jedno z najbardziej niezwykłych zjawisk w świecie zwierząt. Pojedyncze pokolenie żyje zaledwie kilka tygodni, ale „pokolenie Metuzeli” – te motyle, które wyruszają w daleką podróż – żyją do ośmiu miesięcy. Co więcej, znajdują drogę do miejsc zimowania, w których nigdy wcześniej nie były, kierując się wskazówkami zapisanymi w genach.
Rezerwat został wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO ze względu na wyjątkową wartość tego naturalnego zjawiska oraz potrzebę ochrony krytycznego siedliska dla tego gatunku.
Park Narodowy Lagunas de Montebello w stanie Chiapas słynie z kompleksu 59 wielobarwnych jezior otoczonych lasami sosnowymi. Każde jezioro ma inny odcień – od głębokiego błękitu przez turkus i zieleń aż po fiolet – w zależności od głębokości, minerałów w wodzie i odbicia światła słonecznego.
Malownicze szlaki spacerowe prowadzą do ukrytych lagun i punktów widokowych, skąd rozciągają się panoramy na kaskady kolorowych zbiorników wodnych. W parku znajdują się również jaskinie z malowidłami naskalnymi oraz pozostałości majańskich osad, które świadczą o tym, że tereny te były zamieszkane od tysięcy lat.
Park Narodowy Cañón del Sumidero to jedno z najbardziej spektakularnych miejsc w stanie Chiapas. Strome ściany kanionu wznoszą się nawet na ponad 1000 metrów nad rzeką Grijalva, tworząc monumentalny krajobraz porównywalny z Wielkim Kanionem. Najlepszym sposobem na poznanie kanionu jest dwugodzinny rejs łodzią, podczas którego można podziwiać skaliste formacje, wodospady spadające wprost do rzeki i naturalne jaskinie. W trakcie rejsu można zaobserwować żyjące tu kolonie czapli, pelikanów, a także krokodyle amerykańskie i czepiaki czarnorękie.
Rezerwat Biosfery El Vizcaíno położony w północnej części Półwyspu Kalifornijskiego jest domem dla ssaków przystosowanych do ekstremalnych warunków pustyni, takich jak kojoty i endemiczne widłorogi kalifornijskie. Schronienie w ciepłych wodach znalazły tu także cztery gatunki żółwi morskich, mirugi, uchatki kalifornijskie, delfiny oraz wieloryby szare. Każdego października grupy tych majestatycznych ssaków morskich wypływają z Morza Beringa i Morza Czukockiego, by po trzech miesiącach podróży – pokonując około 20 000 kilometrów – dotrzeć do ciepłych lagun Półwyspu Kalifornijskiego, gdzie rodzą młode.
W sercu Półwyspu Jukatan w stanie Campeche znajduje się Rezerwat Biosfery Calakmul, który obejmuje ponad 7 tysięcy kilometrów kwadratowych powierzchni, co stanowi 14% powierzchni całego stanu. Rezerwat wraz z przyległymi obszarami leśnymi gwatemalskiego Rezerwatu Biosfery Majów tworzy jeden z największych obszarów lasu deszczowego w obu Amerykach.
Rezerwat jest domem dla prawie 70 000 gatunków roślin i zwierząt, co czyni go jednym z najbardziej zróżnicowanych biologicznie miejsc na świecie. Znajdziemy tu 86 gatunków ssaków, w tym 5 z 6 gatunków dzikich kotów zamieszkujących Meksyk: jaguary, oceloty, margaje (oceloty nadrzewne), pumy i jaguarundi. W lasach żyją również tapiry, wyjce czarne i pekari, a w koronach drzew gnieżdżą się tukany i papugi.
W Calakmul wznoszą się ruiny potężnego niegdyś majańskiego miasta, stolicy tzw. Królestwa Węża, które w szczytowym okresie liczyło nawet 50 000 mieszkańców. Zidentyfikowano tu wiele starożytnych budowli, z których największą jest wielka piramida mierząca ponad 45 metrów – jedna z najwyższych w świecie Majów.
Wulkany Meksyku tworzą imponującą panoramę kraju i są nieodłącznym elementem jego krajobrazu i historii. Najwyższy z nich, Pico de Orizaba (5636 m n.p.m.), góruje nad krajobrazem jako ośnieżony gigant i jednocześnie najwyższy szczyt Meksyku oraz trzeci najwyższy szczyt Ameryki Północnej. Ten nieaktywny stratowulkan jest popularnym celem wspinaczy z całego świata.
Nieco dalej na południe wznoszą się Popocatépetl i Iztaccíhuatl – majestatyczna para wulkanów, których sylwetki można podziwiać z Mexico City. Popocatépetl (5426 m n.p.m.), którego nazwa w języku nahuatl oznacza „dymiąca góra”, jest jednym z najbardziej aktywnych wulkanów w Meksyku – regularnie wyrzuca popiół i gazy, a ostatnia większa erupcja miała miejsce w 2000 roku. Iztaccíhuatl (5230 m n.p.m.), czyli „śpiąca kobieta”, zawdzięcza swoją nazwę sylwetce przypominającej leżącą postać. Według legend oba wulkany to kochankowie zamienieni w góry przez bogów.
Z kolei Nevado de Toluca (4680 m n.p.m.) zachwyca nie tylko wysokością, lecz także unikalnym kraterem z dwoma turkusowymi jeziorami – Jeziorem Słońca i Jeziorem Księżyca – które w okresie prekolumbijskim były miejscem rytualnym, gdzie Aztekowie składali ofiary swoim bogom. Do krateru można dojechać samochodem, co czyni ten wulkan jednym z najbardziej dostępnych wysokogórskich miejsc w Meksyku.
Meksyk to prawdziwy raj dla miłośników słońca i beztroskiego wypoczynku. Tutejsze wybrzeża, oblewane przez wody Morza Karaibskiego i Oceanu Spokojnego, kuszą złocistym piaskiem, lazurową wodą i atmosferą, która pozwala zapomnieć o codzienności. Oprócz relaksu meksykańskie plaże oferują wiele możliwości aktywnego wypoczynku i atrakcji, a także są wspaniałym plenerem zdjęciowym.
Wzdłuż karaibskiego wybrzeża stanu Quintana Roo rozciąga się Riviera Maya – słynny region turystyczny i wypoczynkowy znany z dużych kurortów, historycznej bazy turystycznej w postaci hoteli butikowych oraz z międzynarodowej i regionalnej kuchni.
Znajdują się tu świetne warunki do uprawiania wszelkiej maści sportów wodnych, a także do podziwiania podwodnej fauny i flory. Wzdłuż wybrzeża Riviera Maya ciągnie się drugi co do wielkości na świecie system raf koralowych zwany Mezoamerykańskim System Raf Kolarowych lub Wielką Rafą Majów.
Na północ od Riviera Maya wznosi się miasto Cancún. Liczne kurorty, luksusowe, hotele, plaże, sklepy, restauracje i bogate nocne życie są powodem ogromnej popularności tego miejsca wśród turystów. To również świetne miejsce dla wielbicieli sportów wodnych i miłośników nurkowania. Ci ostatni zachwycą się MUSA (Museo Subacuático de Arte) – podwodnym muzeum, w którym można podziwiać 450 różnorodnych rzeźb położonych na dnie morza.
Położone na malowniczym wybrzeżu Pacyfiku Puerto Vallarta zachwyca połączeniem tradycyjnego meksykańskiego klimatu z atmosferą nadmorskiego kurortu. W sercu miasta znajduje się Zona Romántica, znana również jako Viejo Vallarta (Stare Miasto). To prawdziwa kopalnia urokliwych brukowanych uliczek i kolorowych domów, kameralnych restauracji i kawiarni.
Spacer nadmorską promenadą Malecón, uznawaną za najpiękniejszą promenadę Pacyfiku, to obowiązkowy punkt wizyty. Rozciągająca się na długość ponad 1,5 kilometra promenada oferuje zachwycające widoki, a także liczne restauracje i sklepy. Spacer urozmaicają również rzeźby stworzone przez wielu znanych artystów.
Zimą i wczesną wiosną Puerto Vallarta staje się jednym z najlepszych miejsc w Meksyku do obserwowania wielorybów. Gigantyczne morskie ssaki przypływają tu, by rodzić młode w ciepłych wodach Zatoki Banderas.
Na samym krańcu Półwyspu Kalifornijskiego rozciągają się Cabo San Lucas i sąsiednie San José del Cabo zbiorczo znane jako Los Cabos – jedno z najpopularniejszych miejsc turystycznych w Meksyku. Symbolem regionu jest majestatyczny Łuk Cabo San Lucas (El Arco) – charakterystyczna formacja skalna będąca popularnym miejscem wypoczynku uchatek kalifornijskich. To właśnie w tym miejscu Ocean Spokojny wlewa się w Zatokę Kalifornijską.
Los Cabos słynie z luksusowych resortów, które oferują prywatne plaże, światowej klasy spa i profesjonalne pola golfowe. To raj dla tych, którzy szukają relaksu w otoczeniu natury, ale nie chcą rezygnować z najwyższego komfortu. Miłośnicy aktywnego wypoczynku również znajdą tu coś dla siebie. Los Cabos to jedno z najlepszych miejsc na świecie do sportowego łowienia ryb. Co roku w Cabo San Lucas odbywa się najlepiej płatny turniej połowu marlina – Bisbee's Los Cabos Offshore.
Tulum to nie tylko malownicze majańskie ruiny, ale również kwitnące centrum wypoczynku i wellness z piaszczystymi plażami Morza Karaibskiego. Miasto stało się ośrodkiem relaksu dla osób ceniących styl, spokój i zrównoważony ekologiczny wypoczynek. Dwa kilometry od centrum znajduje się strefa hotelowa, gdzie mieszczą się małe butikowe hotele i domy do wynajęcia w stylu boho – z drewna, palmy zamiast klimatyzacji i jogi o wschodzie słońca.
Równie dynamiczny rozwój w dziedzinie turystyki przeżywa Playa del Carmen. Kiedyś wioska rybacka, dzisiaj tętniący życiem kurort przyciągający ludzi z całego świata nowoczesną infrastrukturą i pięknem otaczającej przyrody. Obszar ten słynie z białych, piaszczystych plaż, krystalicznie czystego morza, raf koralowych, pobliskich lasów deszczowych i cenot.
Nocne życie w Playa del Carmen koncentruje się wokół Quinta Avenida (Piąta Aleja) – ruchliwego deptaka z licznymi sklepami i restauracjami serwującymi dania kuchni światowej, meksykańskiej oraz świeże owoce morza. Nie brakuje tu również barów i klubów z muzyką na żywo.
Przy wschodnim wybrzeżu Półwyspu Jukatan znajduje się wyspa Cozumel – największa karaibska wyspa Meksyku i największa stale zamieszkana wyspa tego kraju. Cozumel otacza zróżnicowany ekosystem wspaniałych raf koralowych będących częścią Mezoamerykańskiego Systemu Raf Koralowych. Żyje tu ponad 1000 gatunków morskich stworzeń w tym wiele gatunków endemicznych.
Ze względu na bogactwo życia morskiego i raf koralowych, a także krystalicznie czystą wodę Cozumel jest uważane za jedno z najlepszych miejsc do nurkowania na świecie. Popularnością cieszy się zwłaszcza Santa Rosa Wall znana ze stromych podwodnych urwisk, bogatego życia morskiego i formacji koralowych oraz Palancar Reef, gdzie nurkowie mogą odkrywać jaskinie, tunele i ściany koralowe oraz spotkać żółwie morskie, barakudy czy zdumiewającego batracha wspaniałego.
Piramida Słońca w Teotihuacan dorównuje podstawą piramidzie Cheopsa. Kanion Miedziany jest głębszy od Wielkiego Kanionu. W Oaxace przygotowuje się siedem różnych sosów mole, a każdy wymaga innego zestawu przypraw. Pod Jukatnem płyną podziemne rzeki długości setek kilometrów. To wszystko czeka w Meksyku – kraju, gdzie na Liście UNESCO znajduje się kilkadziesiąt zabytków i parków narodowych.
Z Rainbow odkryjesz Meksyk w całej jego różnorodności. Nasze wycieczki objazdowe po Meksyku prowadzą od starożytnych ruin Majów przez kolonialne miasta aż po spektakularne atrakcje przyrodnicze. Jeśli marzysz o połączeniu zwiedzania z beztroskim wypoczynkiem, wybierz All Inclusive na Riviera Maya – luksusowe kurorty z dostępem do najpiękniejszych plaż Morza Karaibskiego i cenotów ukrytych w dżungli. A dla miłośników podwodnego świata przygotowaliśmy rejsy na Cozumel, gdzie nurkując, odkryjesz drugą co do wielkości rafę koralową na świecie.
Nie czekaj! Przekonaj się na własne oczy, dlaczego Meksyk to 6. najczęściej odwiedzany kraj świata. Zarezerwuj swoje wakacje w Meksyku z Rainbow!
Zobacz inne o: