Chichén Itzá w Meksyku. Zwiedzanie i ciekawostki na temat miasta Majów

Położona w stanie Jukatan strefa archeologiczna Chichén Itzá jest obowiązkowym punktem do odwiedzenia na trasie każdego podróżnika odwiedzającego Półwysep Jukatański. To prehiszpańskie miasto Majów zostało w 1988 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, a 7 lipca 2007 roku ogłoszone jednym z siedmiu nowych cudów świata. Co tak wyjątkowego ma w sobie Chichén Itzá i jak najlepiej zorganizować zwiedzanie? W poniższym artykule znajdziesz ciekawostki, praktyczne wskazówki, a także informacje na temat historii Chichén Itzá.

Chichén Itzá w Meksyku - historia i ciekawostki

Sama nazwa “Chichén Itzá” może być przetłumaczona z języka majańskiego jako “wejście do studni wodnych czarodziejów” i odnosi się do położonej w mieście wapiennej naturalnej studni, którą mieszkańcy uważali za świętą.

Miasto zostało zajęte w 450 roku n.e. (bo prawdopodobnie już dwa wieki wcześniej powstały pierwsze budowle) przez lud itzá, który przybył na Jukatan z dzisiejszej Gwatemali i przetrwało do 1250 roku. W ciągu historii swojego istnienia przeszło przez kilka etapów konstrukcyjnych, z których najważniejszym była rozbudowa miasta przez Tolteków pochodzących ze środkowego Meksyku.

Majowie byli znani ze wspaniałej architektury, precyzyjnego kalendarza oraz tzw. sacbe, czyli białych dróg łączących miasta oddalone od siebie o dziesiątki kilometrów. Zarówno drogi, jak i wszelkie budowle były zbudowane z kamienia wapiennego - głównego surowca występującego na Półwyspie Jukatańskim. Oprócz tego Majowie byli jedną z pierwszych cywilizacji, która wprowadziła pojęcie zera. Potrafili za pomocą jedynie trzech znaków zapisać liczby do nieskończoności. Ich cywilizacja była na bardzo wysokim poziomie, jednak stopniowo społeczeństwo zmieniało styl życia z rolniczego na coraz bardziej wojowniczy i militarny, co razem z trudnymi warunkami pogodowymi mogło doprowadzić do upadku miasta w XIII wieku.

Kiedy na Jukatan przybyli Hiszpanie, miasto Chichén Itzá w Meksyku było już opuszczone. I choć planowano zrobić tam jedno z nowohiszpańskich miast, nigdy nie doszło to do skutku. Ruiny wielkich świątyń powoli obrastały roślinnością, aż w połowie XIX wieku zostały ponownie odkryte przez dwóch podróżników: pochodzącego z New Jersey prawnika Johna Lloyda Stephensa oraz irlandzkiego architekta Fredericka Catherwood.

Co warto wiedzieć przed zwiedzaniem Chichén Itzá?

Strefa archeologiczna jest położona niecałe 3 km od miasteczka Piste w stanie Jukatan. Od popularnych kurortów takich jak Cancún oraz Playa del Carmen dzieli ją ok. 200 km.

  1. Obiekt jest otwarty 365 dni w roku w godzinach od 8:00 do 17:00, a wstęp dla obcokrajowców kosztuje ok. 533 peso.
  2. Codziennie do Chichén Itzá w Meksyku przyjeżdża kilka tysięcy osób, więc najlepiej zacząć zwiedzanie wcześnie rano lub wejść tam w godzinach popołudniowych.

Już na parkingu przy wejściu do strefy turystów witają okrzyki sprzedawców rękodzieła. Co ciekawe, w środku stanowiska archeologicznego znajdują się dziesiątki straganów oferujących różnorodne pamiątki w bardzo przystępnej cenie, więc dobrym pomysłem jest poświęcenie trochę czasu na wybór pamiątek.

Chichén Itzá zwiedzane jest przez ok. 8 tysięcy turystów dziennie. Stało się turystycznym symbolem Meksyku oraz świadectwem dawnej potęgi cywilizacji Majów, których potomkowie wciąż zamieszkują tereny półwyspu.

Chichén Itzá - zwiedzanie Piramidy Kukulkana

Jedną z głównych atrakcji miasta oraz powodem, dla którego Chichén Itzá zostało wpisane na listę siedmiu cudów świata, jest znajdująca się na głównym placu Piramida Kukulkana, czyli Pierzastego Węża, zwana również Zamkiem (El Castillo).

Niestety, od kilkunastu lat w Chichén Itzá zwiedzanie, a właściwie wchodzenie na szczyt Piramidy Pierzastego Węża jest zabronione, gdyż zdarzył się tam śmiertelny wypadek. Poza tym tak duża liczba odwiedzających zaszkodziłaby zabytkowi. Da się natomiast pospacerować po rozległej strefie archeologicznej i warto przeznaczyć na to przynajmniej 2 godziny.

Nie jest to jednak ani najwyższa, ani największa struktura świątynna, która można zobaczyć podczas wakacji w Meksyku. W przypadku Chichén Itzá ciekawostką jest symbolika, a nie rozmiar.

Piramida ta jest bowiem zbudowana jako odzwierciedlenie kalendarza Majów:

  • Każdy z czterech boków liczy 91 stopni, co daje 364, a jeden dodatkowy stopień znajduje się na szczycie. W sumie wychodzi liczba 365, czyli tyle ile było dni w majańskim kalendarzu Haab.
  • W dodatku w czasie równonocy wiosennej (21 marca) promienie zachodzącego słońca padają pod odpowiednim kątem, tworząc na jednej z fasad grę światła i cienia sprawiającą wrażenie, że po schodach schodzi Pierzasty Wąż - jeden z najważniejszych majańskich i tolteckich bogów.

Aby jednak zrozumieć znaczenie tego zjawiska, trzeba poznać mitologię ludów prehiszpańskich. W języku nahuatl dominującym w środkowej części Mezoameryki Pierzasty Wąż to “Quetzalcoatl” (quetzal od ptaka kwezala, coatl to wąż). To Quetzalcoatl stworzył ludzi, a następnie podarował im kukurydzę oraz czekoladę.

To może Cię zainteresować: Zwiedzanie Meksyku śladami piramid Majów i Azteków

Chichén Itzá - ciekawostki historyczne i obyczajowe

W tolteckim mieście Tollan położonym 90 km od dzisiejszej stolicy Meksyku Quetzalcoatl walczył z bogiem Tezcatlipocą i jego zwolennikami, gdyż sprzeciwił się praktykom składania ofiar z ludzi. Jako że został zmuszony do opuszczenia Tollan, udał się wraz ze swoimi zwolennikami na wschód, w stronę Półwyspu Jukatańskiego. Od tego czasu ludzie oczekiwali jego cudownego powrotu.

Kiedy pierwsi archeolodzy badali stanowisko archeologiczne w Chichén Itzá, trafili na wiele zaskakująco podobnych elementów rytualnych i architektonicznych, jakie wcześniej znaleźli w miejscowości Tuli (dawniej Tollan). Okazało się, że Chichén Itzá w X wieku zostało przebudowane przez Tolteków, którzy dotarli tu ze środkowego Meksyku na przełomie IX i X wieku, pokonując prawie 2000 km. Majowie przejęli kult Pierzastego Węża, który w ich języku nazywał się Kukulkan.

Przeczytaj też: Ciekawostki o Meksyku

Chichén Itzá - zwiedzanie boiska do gry w pelotę

Obok Zamku znajduje się największe odkryte w Meksyku boisko do gry w pelotę. Na czym polegał ten rytuał, praktykowany również w innych regionach Mezoameryki? Na podstawie płaskorzeźb zdobiących boki boiska można wywnioskować, że:

  • w grze brały udział 2 drużyny po 7 zawodników, a na czele stał kapitan,
  • piłkę zrobioną z żywicy można było odbijać tylko biodrem, łokciem lub kolanem.

Nie jest potwierdzone, do czego służyły obręcze zawieszone kilka metrów nad boiskiem, gdyż trafić w nie piłką ważącą nawet 1 kg byłoby praktycznie niemożliwe, ale taką właśnie tezę wysnuli Hiszpanie, którzy podbili Meksyk w XVI wieku. Wiadomo jednak, że nie była to gra rozrywkowa, a rytualna, gdyż miała na celu odtworzenie walki dnia z nocą, światłości z ciemnością, i przebłagania bogów, aby następnego dnia wzeszło słońce.

Wiele kontrowersji wśród badaczy powoduje fakt, że jeden z kapitanów był później skazywany na dekapitację, jednak nie ma zapisu, czy był to kapitan drużyny wygranej, czy przegranej. Obecnie większość antropologów składania się ku tej pierwszej wersji, jako że poświęcenie życia w czasach prehiszpańskich było najwyższym honorem oddanym bogom przez człowieka.

Chichén Itzá w Meksyku - dalsze zwiedzanie prekolumbijskiego miasta

Za boiskiem w Chichén Itzá znajduje się tzw. tzompantli, czyli ołtarz, na którym ustawiano czaszki z głów wcześniej odciętych graczom. Obecnie można zobaczyć rzędy czaszek w formie kamiennych płaskorzeźb. Wokół głównego placu jest kilka innych zdobionych platform wartych uwagi: Platforma Wenus, Orłów, Jaguarów. Centrum miasta pełniło przede wszystkim funkcje rytualne i było zarezerwowane dla elity, niższe warstwy mieszkały dalej od centrum.

Naprzeciwko Zamku w Chichén Itzá podziwiać można okazałą Świątynię Wojowników, z ołtarzem ustawionym na szczycie schodów. Zaraz po prawej stronie stoi tzw. Świątynia Tysiąca Kolumn, którą łatwo poznać po długich rzędach kamiennych kolumn ciągnących się aż do dawnej części targowej.

W Chichén Itzá zwiedzanie nie może się obyć bez najstarszej części miasta, trochę oddalonej od głównego placu. Znajduje się tam wysokie na 60 metrów Obserwatorium Astronomiczne (El Caracol) oraz bogato zdobiony płaskorzeźbami kompleks nazwany kościelnym (La Iglesia).

Autorka: Iwona Klemczak

Data Publikacji: 21.12.2022
autor artykulu zdjecie

Artykuł autorstwa: Redakcja Rainbow

Eksperci z branży turystycznej – piloci wycieczek, animatorzy, rezydenci i przewodnicy i wielu innych specjalistów, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami i wiedzą zdobytą podczas niezliczonych podróży. W tekstach łączą praktyczne wskazówki z fascynującymi historiami i ciekawostkami z różnych zakątków świata. Ich opowieści to nie tylko przewodniki po popularnych kierunkach, ale przede wszystkim autentyczne relacje osób, które na co dzień pracują z turystami i poznają opisywane miejsca od podszewki.

Zobacz inne o:

Podobne artykuły

krajobraz kierunku
Taj Mahal w Indiach – marmurowy pomnik wiecznej miłościTaj Mahal widziała większość ludzi na globie i to tysiące razy: na pocztówkach, w filmach, w reklamach. Wydaje się, że nie ma w nim nic nowego do odkrycia. A jednak każdy, kto staje przed nim po raz pierwszy, milknie na chwilę. Bo żadne zdjęcie nie oddaje tej skali. Żadna opowieść nie przygotowuje na to, jak marmur mieni się w słońcu. Żaden opis nie wyjaśnia, dlaczego budowla wzniesiona z miłości do jednej kobiety porusza miliony ludzi od prawie czterech stuleci. To historia cesarza, który zamienił żałobę w arcydzieło. Dwudziestu lat budowy i dwudziestu tysięcy rzemieślników. Ale to także legendy, które obrosły wokół tego miejsca – o czarnym bliźniaku po drugiej stronie rzeki, o robotnikach, którym rzekomo obcięto ręce, o władcy więzionym przez własnego syna. Dlaczego akurat to mauzoleum stało się symbolem wiecznej miłości? Co kryje się za idealną symetrią ogrodów i minaretów? Jak połączono trzy wielkie kultury w jedno dzieło, które UNESCO uznało za cud świata? Zapraszamy do Agry – tam, gdzie nad brzegiem Jamuny stoi marmurowy pomnik wiecznej miłości, czyli Taj Mahal.
krajobraz kierunku
Jezioro Como – atrakcje. Co zobaczyć? Gdzie warto się udać?Co wspólnego mają George Clooney, keczup i planeta Naboo? W pierwszej chwili trudno znaleźć związek między hollywoodzkim aktorem, popularnym sosem pomidorowym oraz fikcyjną planetą z Gwiezdnych wojen, ale taki faktycznie istnieje i prowadzi… nad Lago di Como. Miłośnicy kultury odkryją tu zabytkowe kościoły, galerie i muzea. Amatorzy aktywnego wypoczynku będą mogli pokonywać górskie szlaki trekkingowe oraz liczne trasy rowerowe o różnym stopniu trudności, a także skorzystać z możliwości uprawiania sportów wodnych. Na zwolenników luksusu czekają z kolei eleganckie kurorty oraz atrakcyjne nabrzeża czy tętniące życiem lido. Jezioro i jego okolica przyciągają wyjątkową atmosferą, w której natura, historia oraz filmowe scenerie tworzą harmonijną całość. Como to nie tylko cel podróży, ale także zaproszenie do zwolnienia tempa i doświadczenia włoskiego la dolce vita.
krajobraz kierunku
Oman – atrakcje turystyczne. Co warto zobaczyć w krainie kadzidła?Oman to kraj wypełniony zapachem kadzidła i kawy z kardamonem. Każde miejsce emanuje magią, którą trudno opisać słowami – można ją jedynie poczuć. „Nic nie dzieje się bez przyczyny” – tak mawiają mieszkańcy Omanu, którzy wierzą w amulety, uroki i przeznaczenie. Ta filozofia przenika całą kulturę kraju, gdzie każde spotkanie, każda podróż i każde doświadczenie ma swój głębszy sens. Oman to miejsce, które zmienia podróżników – nie tylko pokazuje im nowe krajobrazy, ale także uczy innego spojrzenia na świat. Zapraszam do odkrywania najpiękniejszych zakątków tego niezwykłego kraju – od starożytnych miast po dzikie plaże, od górskich oaz po bezkresne pustynie. Przygotowałam dla Was przewodnik po miejscach, które sprawiają, że Oman jest jednym z bardziej fascynujących kierunków na mapie świata.
krajobraz kierunku
Koloseum w Rzymie – największy amfiteatr świata, który przetrwał upadek imperiumNajwiększy amfiteatr starożytnego świata stoi w sercu Rzymu od blisko dwóch tysięcy lat. Koloseum, wzniesione przez dynastię Flawiuszów, było miejscem, gdzie rozgrywały się spektakle na niespotykaną dotąd skalę – od walk gladiatorów po, według części źródeł, inscenizacje bitew morskich. Całość wzniesiono według niezwykle solidnego projektu i z wykorzystaniem zaawansowanych materiałów, dzięki czemu Koloseum przetrwało trzęsienia ziemi, pożary i grabieże. Dziś Koloseum odwiedza ponad 6 milionów turystów rocznie. Imponującej wielkości mury są nie tylko świadectwem wyjątkowego poziomu starożytnej inżynierii, ale też symbolem potęgi i ambicji cywilizacji, która na zawsze zmieniła oblicze Europy. Sprawdź, jakie tajemnice kryją potężne mury Koloseum i dlaczego wciąż fascynuje badaczy oraz podróżnych.