Najbardziej rozpoznawalna marka Kuby poza cygarami i rumem? Oczywiście – to rozsławiony świetnym filmem niezwykły klub, stowarzyszenie i zespół muzyczny: Buena Vista Social Club. To serce, dusza i duma tego kraju. „Buena vista” po hiszpańsku znaczy „dobry widok” – rzeczywiście jest coś takiego w muzyce kubańskiej, optymizm, zmysłowość i siła, które nie pozwalają przejść koło niej obojętnie. To wszystko ma w sobie muzyka tego zespołu.
W czerwcu 1999 roku cały świat uległ urokowi piosenek retro śpiewanych przez kubańskich staruszków. Wiele lat musieli czekać na sławę, gdyż śpiewać i grać zaczynali w latach trzydziestych. Ich pierwsza płyta wydana została dopiero w 1997 roku dzięki amerykańskiemu muzykowi Ry Cooderowi, który przypadkowo odkrył ich podczas pobytu na Kubie.
Cooder przybył na Kubę w 1996 roku w zupełnie innym celu – przyjął zaproszenie brytyjskiego producenta Nicka Golda. Początkowo miał zamiar nagrywać tam z muzykami z Mali, którzy nie stawili się na spotkanie, gdyż nie otrzymali kubańskich wiz. Szukał więc alternatywy i natrafił na muzykę lokalnych artystów, która go zachwyciła. W początkowym projekcie uczestniczyli basista Orlando „Cachaito” Lopez, grający na gitarze Eliades Ochoa i pełniący muzyczną pieczę nad całością Juan de Marcos González. To on prowadził już prace poszukiwawcze nad odtworzeniem dawnego stylu i odnalezieniem jego mistrzów – wziął na siebie zadanie wyszukania żyjących jeszcze muzycznych weteranów muzyki „Son”, by wydać ich płytę w swojej wytwórni. Z nowym projektem trafili więc do wokalisty Manuela „Puntillita” Licea, gitarzysty Compaya Segundo i pianisty Rubéna Gonzáleza. W kilka dni zebrano sporą grupę muzyków i sesję w Hawanie mogły ruszyć pełną parą. Płytę nagrano w ciągu zaledwie sześciu dni w starym EGREM Studios, o wyposażeniu i atmosferze niezmienionej od 1950 roku.
Odnalezieni muzycy byli jednymi z najwybitniejszych przedstawicieli muzyki Son – rodzimej kubańskiej muzyki popularnej przez dziesięciolecia, a teraz niemal zapomnianej. Afrykańskie rytmy przywiezione zostały na Kubę przez niewolników, a w XIX wieku z niewolniczych potańcówek trafiły do sal koncertowych Santiago de Cuba. Tam polirytmika afrykańska połączyła się z hiszpańskimi gitarami, przybrała formę klasycznej piosenki, dodała cechy francuskiego kontredansa i dotarła w końcu na Havanę, gdzie zyskała nazwę „Son”. W ten sposób rodził się rodził się nowy styl łączący jazz, z elementami mambo, charangi, pachangi oraz cha-chy.
W latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku ośrodkiem tej muzyki stał się słynny klub Buena Vosta Social Club, mieszczący się w zaludnionym rejonie Marianao, w okolicach Hawany. Jednak jego sława sięgała daleko poza Hawanę. Po rewolucji Fidela Castro sale klubu ucichły, a muzyka Son straciła zaszczytne salonowe miejsce, stopniowo popadała w zapomnienie i w końcu zepchnięta została do lamusa jako „muzyka starych”. Gdy rewolucja przetoczyła się przez kraj, od 1962 roku władze zajęły się budowaniem „społeczeństwa bezklasowego bez podziałów rasowych”. Zlikwidowano więc centra kultury, zmieniano tradycję i tępiono niezależne zrzeszenia i formy wyrazu wybiegające poza budowany socjalizm. Jednak przedrewolucyjna kubańska dusza trwała w Buena Vista Social Club, jedynym w swoim rodzaju stowarzyszeniu, klubie współpracy i pomocy, wokół którego skupiali się czarni muzycy i tancerze.
Muzyka zapomnianego klubu żyła swoim życiem. Gdzieś w socjalistycznej biedzie, w maleńkim obskurnych mieszkankach Hawany skromne życie prowadzili jego muzycy – poza Ferrerem, muzykę pielęgnowali Pio Leyva, Manuel "Puntillita" Licea, Orlando "Cachaito" López, Manuel "Guajiro" Mirabal, Eliades Ochoa i Omara Portuondo. Płyta zawierała czternaście utworów, rozpoczynał ją utwór „Chan Chan”, skomponowany przez Compaya Segundo, a kończył „La Bayamesa”, tradycyjna kubańska pieśń patriotyczna (mylona z kubańskim hymnem narodowym o tym samym tytule). Płyta stała się ogromnym hitem, sprzedała w ponad pięciu milionach egzemplarzy i została nagrodzona Grammy w 1998 roku. Znalazła się w 2003 roku na liście 500 albumów wszech czasów według magazyn Rolling Stone na miejscu 260. Po jej wydaniu muzycy ruszyli w serię koncertów, jednak prawdziwa popularność przypadła im w udziale wtedy, gdy Ry Cooder namówił Wima Wendera, by sfilmował swoją kamerą śpiewających staruszków. Wim Wenders w swoim dokumencie wyruszył z kamerą do Hawany i stworzył dokumentację fascynacji dla muzyki, ale również dla Kuby. Film dokumentował również występy grupy na żywo w Amsterdamie i w nowojorskim Cornegie Hall oraz wywiady przeprowadzone z muzykami w Hawanie. Film zdobył nominację do Oscara w kategorii Najlepszy Film Dokumentalny w 2000 roku i został nagrodzony nagrodą Europejskiej Akademii Filmowej w kategorii Najlepszy Dokument.
Popularność filmu i muzyki Buena Vista Social Club wywarła ogromny wpływ na rozwój turystyki kubańskiej i ściągnięcie tam rzeszy turystów zaciekawionych tym fenomenem. Na całym świecie rozpoczął modę na tradycyjną muzykę kubańską i latynoamerykańską. Nazwę „Buena Vista Social Club” poznał cały świat, została symbolem „złotego wieku” muzyki kubańskiej lat 30., 40. i 50.. Uliczni muzycy kubańscy ponownie zaczęli grać na ulicach dla turystów piosenki z płyty, choć Kubańczykom znane były od zawsze. Rozśpiewana wyspa znalazła uzasadnienie dla swojego muzycznego ducha – każdą uliczkę czy knajpkę wypełnia tam przecież muzyka. Sukces projektu Buena Vista Social Club przetarł dla rzeszy kubańskich muzyków drogę do sukcesu.
Buena Vista Social Club przywróciła też sentymentalny obraz przedrewolucyjnej Kuby. Samym kubańczykom pomogła przychylniejszym okiem spojrzeć na własną tradycję. Niestety najważniejsi artyści zespołu krótko cieszyli się swym sukcesem – w roku 2003 zmarli Compay Segundo (95 lat) i Ruben Gonzalez (84 lat ), a Ibrahim Ferrer (78 lat) odszedł dwa lata później.
Cooder przybył na Kubę w 1996 roku w zupełnie innym celu – przyjął zaproszenie brytyjskiego producenta Nicka Golda. Początkowo miał zamiar nagrywać tam z muzykami z Mali, którzy nie stawili się na spotkanie, gdyż nie otrzymali kubańskich wiz. Szukał więc alternatywy i natrafił na muzykę lokalnych artystów, która go zachwyciła. W początkowym projekcie uczestniczyli basista Orlando „Cachaito” Lopez, grający na gitarze Eliades Ochoa i pełniący muzyczną pieczę nad całością Juan de Marcos González. To on prowadził już prace poszukiwawcze nad odtworzeniem dawnego stylu i odnalezieniem jego mistrzów – wziął na siebie zadanie wyszukania żyjących jeszcze muzycznych weteranów muzyki „Son”, by wydać ich płytę w swojej wytwórni. Z nowym projektem trafili więc do wokalisty Manuela „Puntillita” Licea, gitarzysty Compaya Segundo i pianisty Rubéna Gonzáleza. W kilka dni zebrano sporą grupę muzyków i sesję w Hawanie mogły ruszyć pełną parą. Płytę nagrano w ciągu zaledwie sześciu dni w starym EGREM Studios, o wyposażeniu i atmosferze niezmienionej od 1950 roku.
Odnalezieni muzycy byli jednymi z najwybitniejszych przedstawicieli muzyki Son – rodzimej kubańskiej muzyki popularnej przez dziesięciolecia, a teraz niemal zapomnianej. Afrykańskie rytmy przywiezione zostały na Kubę przez niewolników, a w XIX wieku z niewolniczych potańcówek trafiły do sal koncertowych Santiago de Cuba. Tam polirytmika afrykańska połączyła się z hiszpańskimi gitarami, przybrała formę klasycznej piosenki, dodała cechy francuskiego kontredansa i dotarła w końcu na Havanę, gdzie zyskała nazwę „Son”. W ten sposób rodził się rodził się nowy styl łączący jazz, z elementami mambo, charangi, pachangi oraz cha-chy.
W latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku ośrodkiem tej muzyki stał się słynny klub Buena Vosta Social Club, mieszczący się w zaludnionym rejonie Marianao, w okolicach Hawany. Jednak jego sława sięgała daleko poza Hawanę. Po rewolucji Fidela Castro sale klubu ucichły, a muzyka Son straciła zaszczytne salonowe miejsce, stopniowo popadała w zapomnienie i w końcu zepchnięta została do lamusa jako „muzyka starych”. Gdy rewolucja przetoczyła się przez kraj, od 1962 roku władze zajęły się budowaniem „społeczeństwa bezklasowego bez podziałów rasowych”. Zlikwidowano więc centra kultury, zmieniano tradycję i tępiono niezależne zrzeszenia i formy wyrazu wybiegające poza budowany socjalizm. Jednak przedrewolucyjna kubańska dusza trwała w Buena Vista Social Club, jedynym w swoim rodzaju stowarzyszeniu, klubie współpracy i pomocy, wokół którego skupiali się czarni muzycy i tancerze.
Muzyka zapomnianego klubu żyła swoim życiem. Gdzieś w socjalistycznej biedzie, w maleńkim obskurnych mieszkankach Hawany skromne życie prowadzili jego muzycy – poza Ferrerem, muzykę pielęgnowali Pio Leyva, Manuel "Puntillita" Licea, Orlando "Cachaito" López, Manuel "Guajiro" Mirabal, Eliades Ochoa i Omara Portuondo. Płyta zawierała czternaście utworów, rozpoczynał ją utwór „Chan Chan”, skomponowany przez Compaya Segundo, a kończył „La Bayamesa”, tradycyjna kubańska pieśń patriotyczna (mylona z kubańskim hymnem narodowym o tym samym tytule). Płyta stała się ogromnym hitem, sprzedała w ponad pięciu milionach egzemplarzy i została nagrodzona Grammy w 1998 roku. Znalazła się w 2003 roku na liście 500 albumów wszech czasów według magazyn Rolling Stone na miejscu 260. Po jej wydaniu muzycy ruszyli w serię koncertów, jednak prawdziwa popularność przypadła im w udziale wtedy, gdy Ry Cooder namówił Wima Wendera, by sfilmował swoją kamerą śpiewających staruszków. Wim Wenders w swoim dokumencie wyruszył z kamerą do Hawany i stworzył dokumentację fascynacji dla muzyki, ale również dla Kuby. Film dokumentował również występy grupy na żywo w Amsterdamie i w nowojorskim Cornegie Hall oraz wywiady przeprowadzone z muzykami w Hawanie. Film zdobył nominację do Oscara w kategorii Najlepszy Film Dokumentalny w 2000 roku i został nagrodzony nagrodą Europejskiej Akademii Filmowej w kategorii Najlepszy Dokument.
Popularność filmu i muzyki Buena Vista Social Club wywarła ogromny wpływ na rozwój turystyki kubańskiej i ściągnięcie tam rzeszy turystów zaciekawionych tym fenomenem. Na całym świecie rozpoczął modę na tradycyjną muzykę kubańską i latynoamerykańską. Nazwę „Buena Vista Social Club” poznał cały świat, została symbolem „złotego wieku” muzyki kubańskiej lat 30., 40. i 50.. Uliczni muzycy kubańscy ponownie zaczęli grać na ulicach dla turystów piosenki z płyty, choć Kubańczykom znane były od zawsze. Rozśpiewana wyspa znalazła uzasadnienie dla swojego muzycznego ducha – każdą uliczkę czy knajpkę wypełnia tam przecież muzyka. Sukces projektu Buena Vista Social Club przetarł dla rzeszy kubańskich muzyków drogę do sukcesu.
Buena Vista Social Club przywróciła też sentymentalny obraz przedrewolucyjnej Kuby. Samym kubańczykom pomogła przychylniejszym okiem spojrzeć na własną tradycję. Niestety najważniejsi artyści zespołu krótko cieszyli się swym sukcesem – w roku 2003 zmarli Compay Segundo (95 lat) i Ruben Gonzalez (84 lat ), a Ibrahim Ferrer (78 lat) odszedł dwa lata później.
Data Publikacji: 05.12.2019
Artykuł autorstwa: Redakcja Rainbow
Eksperci z branży turystycznej – piloci wycieczek, animatorzy, rezydenci i przewodnicy i wielu innych specjalistów, którzy dzielą się swoimi doświadczeniami i wiedzą zdobytą podczas niezliczonych podróży. W tekstach łączą praktyczne wskazówki z fascynującymi historiami i ciekawostkami z różnych zakątków świata. Ich opowieści to nie tylko przewodniki po popularnych kierunkach, ale przede wszystkim autentyczne relacje osób, które na co dzień pracują z turystami i poznają opisywane miejsca od podszewki.Zobacz inne o:
Podobne artykuły
Nie tylko Hanami. Poznaj najciekawsze japońskie święta i festiwaleJaponia znana jest jako kraj, w którym etyka pracy zajmuje wyjątkowe miejsce w społeczeństwie, a mieszkańcy z oddaniem podchodzą do swoich zawodowych obowiązków. Istotnie, japońska kultura pracy rządzi się swoimi unikalnymi zasadami. Jednak to, co równie fascynujące w japońskiej kulturze, to niezwykła umiejętność celebrowania świąt i uroczystości. Gdy nadchodzi czas świętowania, Japończycy z taką samą pasją, z jaką podchodzą do pracy, oddają się tradycyjnym obrzędom i ceremonii. Każde japońskie święto to bogactwo zwyczajów przekazywanych z pokolenia na pokolenie oraz wyjątkowych przysmaków, które nie tylko cieszą podniebienie, ale również opowiadają historię tego fascynującego kraju i jego dziedzictwa.
Jedwabny Szlak – od Xi'an do Stambułu. Poznaj najsłynniejszą trasę kupiecką w historii świataKiedyś – sieć niebezpiecznych dróg pełnych trudów, gdzie karawany wielbłądów przemierzały pustynie i wysokie przełęcze, a kupcy ryzykowali życie w poszukiwaniu fortuny. Dzisiaj – fascynująca trasa turystyczna prowadząca przez kraje o bogatej historii i kulturze, dostępna dla podróżników z całego świata.
Jedwabny Szlak, który przez niemal dwa tysiące lat łączył wschód z zachodem, był nie tylko arterią wymiany towarów, ale także mostem między cywilizacjami, przez który przepływały idee, religie, technologie i kultury. Od chińskiego Xi'an po śródziemnomorskie porty, od pustynnych oaz Azji Środkowej po wysokogórskie przełęcze Pamiru – każdy odcinek tej trasy ma swoje tajemnice. Poznaj najważniejsze fakty i ciekawostki związane z tym legendarnym szlakiem.
Yeti i inne mityczne stworzenia świata. Gdzie szukać słynnych kryptyd?Prima aprilis to idealny moment, by wyruszyć w podróż nieco mniej oczywistą – tropem legend i mitów, które od wieków elektryzują podróżników i badaczy. Czy mityczne stworzenia naprawdę istnieją? Czy można je spotkać? Tego nie wiem. Wiem jednak, że miejsca, w których podobno mieszkają, są warte odwiedzenia niezależnie od tego, czy żyją w nich mityczne stwory. Pakuj walizki i aparat z dobrym zoomem – zabieram Cię na wyprawę śladami najsłynniejszych kryptyd świata!
Hipisi i Ibiza. To dzięki dzieciom kwiatom Ibiza stała się królestwem imprezGdy myślimy o Ibizie, wyobrażamy sobie tętniące życiem kluby nocne i legendarne imprezy. Ta balearska wyspa zasłużenie nosi miano europejskiej stolicy rozrywki. Jednak jej obecny charakter ma zaskakujące korzenie – to właśnie kontestujący establishment hipisi z lat 60. i 70. stworzyli fundamenty pod dzisiejszą kulturę imprezową wyspy. Jak doszło do tej niezwykłej transformacji? Co pozostało z dziedzictwa „dzieci kwiatów” we współczesnej Ibizie?