Kuba: co warto wiedzieć przed podróżą?

Informacje ogólne

Kuba (Republika Kuby) to kraj leżący w Ameryce środkowej o powierzchni 110 860 km², i linii brzegowej długości 3736 km. Jest to największa wyspa archipelagu Karaibów, składająca się z kilku wysp (z których największa nosi nazwę Kuba), oraz kilku pomniejszych wysepek. Kuba to jeden z najbardziej fascynujących krajów Ameryki Łacińskiej. Przez lata odizolowany przez rewolucję Che Guevary i Fidela Castro, teraz coraz bardziej otwiera się na świat. Goście mają okazję zobaczyć tam wiele miejsc wpisanych na listę światowego dziedzictwa przez UNESCO, miasta które zachowały swoją wspaniałą architekturę kolonialną i których ulice pełne są starych amerykańskich samochodów, które choć malownicze stanowią wyraz biedy tamtejszego społeczeństwa. Kuba to także naturalne krajobrazy niezwykłej urody, prawdziwe sanktuaria fauny i flory, a także tropikalne plaże, na których wciąż można znaleźć niemal bezludne zakątki lub nurkować podziwiając bogatą podwodną faunę i florę. Kuba kojarzy się ze znakomitymi cygarami (Habanos i Cohiba), wyśmienitym rumem (Havana Club) którego sprzedaż stanowi poważną część wpływów państwa kubańskiego. Kuba to również muzyka – i najsłynniejszy tamtejszy zespół – Buena Vista Social Club, a także bolero, salsa i reggaeton.

Historia

Ziemia kubańska tradycyjnie należała do indiańskich plemion Karaibów, Tainów i Sibonejów. Dwa różne światy i dwie epoki spotkały się, kiedy 27 października 1492 Krzysztof Columb przybił swoim statkiem do wybrzeża Kuby i wykrzyknął: „że oto stoi na najpiękniejszej ziemi jakim kiedykolwiek cieszyło się ludzkie oko”. Kilka lat później, na początku XVI wieku, Diego Velazquez rozpoczął kolonizację kraju, gdzie szybko założył siedem pierwszych miast: Nuestra Señora de la Asunción de Baracoa, San Salvador de Bayamo, Santísima Trinidad, Santiago de Cuba, Sancti Spiritus, Santa María de Puerto Príncipe (dziś Camagüey) i San Cristóbal de La Habana. Ponieważ populacja lokalna została niemal całkowicie wytrzebiona przez inwazję hiszpańską, a także choroby, które najeźdźcy przywieźli ze sobą z Europy, nowi władcy tej ziemi zaczęli zwozić na Kubę afrykańskich niewolników. W taki sposób i w takich warunkach powstała nowa mieszkanka etniczna i kulturowa – Kreole oraz naród kubański. Historia wyspy była długą walką o niepodległość, która rozpoczęła się 10 października 1868 roku. Kuba najpierw sprzeciwiała się władzy hiszpańskiej kolonialnej, a później, na początku XX wieku, dominacji Stanów Zjednoczonych, która skończyła się rewolucją w 1959 roku, zainicjowaną przez Fidela Castro, który w tym samym roku został premierem Kuby... i był nim do sierpnia 2006 roku, kiedy przekazał władzę swojemu bratu. W ostatnich latach doszło do historycznego ocieplenia stosunków pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Kubą, otwarto tam ponownie Ambasadę Amerykańską.

Geografia

Kuba leży na północ od Antyli, w miejscu gdzie łączą się wody Morza Karaibskiego, zatoki Meksykańskiej i Oceanu Atlantyckiego, na południe od wybrzeża Stanów Zjednoczonych i Bahamów, na wschód od Meksyku, a na północ od Kajmanów i Jamajki. Bezpośrednio nie graniczy z żadnym państwem. Jest największa wyspą Karaibów. Otoczona jest głębinami sięgającymi 7000 metrów, stanowi archipelag mniejszych i większych wysp. Większość terytorium Kuby leży na nizinie, na południu znajdują się góry Sierra Maestra, a w nim najwyższy szczyt Kuby Pico Turquino (1974).  Znajduje się tu ponad 280 plaży, dziewiczych wysp, grot, jaskiń, gór, lasów, sawanny i mokradeł. Amplituda temperatur jest tam niewielka, przed cały rok panuje podobna aura – pomiędzy 20 st C (styczeń) a 28 (sierpień) st C. Pomiędzy majem a październikiem nadchodzi  pora deszczowa, a latem jesienią dodatkowo wieją huragany.

Fauna i flora

Kuba charakteryzuje się zróżnicowaną i obfitą naturą, znaleźć tu można bogactwo wielu odmian roślin i zwierząt. Korzystny i zrównoważony klimat, a także odizolowanie od innych terenów powoduje, że wiele tu gatunków endemicznych. Kiedyś lasy stanowiły 50 % terenów Kuby, teraz zajmują 10% jej terytorium. Rośnie tu roślinność tropikalna, wiele odmian palm, w tym palmy królewskie nie ulegające nawet huraganom, a także lasy sosnowe. W górach spotyka się rzadkie gatunki drzew – m.in. gwajakowce i cedrellę. Na równinach więcej jest roślin typowych dla sawanny, a na południu rosną agawy i drobnolistne krzewy. Do właściwych jedynie Kubie gatunków należą m.in. przepiękne drzewa jaguey z obrastającymi pnie korzeniami, palma korkowa (pozostałość epoki kredy), palmy bananowe i odmiany drzew pomarańczowych. Na Kubie żyje mało kręgowców i wiele gatunków endemicznych, w tym dwadzieścia właściwych tylko dla Kuby gatunków ptaków, a w tym najmniejszy ptaszek świata – koliber pszczeli. Charakterystyczną cechą fauny kubańskiej jest niewielka liczba kręgowców, a także spora liczba gatunków o charakterze endemicznym, to znaczy występujących wyłącznie na Kubie. Żyje tutaj dwadzieścia absolutnie unikalnych gatunków ptaków, w tym najmniejszy ptak świata – pszczeli koliber, kubański płaskodziobek i pilik czerwonodzioby. Mieszkają tu też przepiękne kolorowe ary. Żyją tam typowe jedynie dla tego kraju gady i płazy – kubański krokodyl, najniebezpieczniejsze zwierzę Kuby, nie ma tu natomiast  niebezpiecznych i jadowitych węży. Największym endemicznym gatunkiem Kuby jest hutia kubańska, czyli ogromny szczur (mierzący nawet pięćdziesiąt centymetrów) i odmiany nietoperzy, które ewoluowały po tym, jak trafiły tu przywiezione przed wiekami przez europejczyków. W przybrzeżnych wodach spotkać można manaty amerykańskie, stworzenia spokrewnione z wielorybami i delfinami.

Klimat

Na Kubie panuje klimat podrównikowy, w którym pora deszczowa występuje w miesiącach od maja do października. Przez większość roku jest gorąco, a od czerwca do listopada zdarzają się tam huragany. Wilgotność powietrza wynosi od 75 do 95%. Pora sucha następuje od stycznia do kwietnia, a pora deszczowa od maja października, lecz nigdy nie pada tam dłużej niż przez 48 godzin. Temperatury zimą wynoszą od 20 – 24 st C, a latem od 25 do 28 st C.

Ludność

Na Kubie mieszka około 11 milionów mieszkańców. 65% Kubańczyków jest białych, 10 % czarnych a 25 % to Metysi. Mieszkają tu potomkowie Hiszpanów, niewolników i emigrantów z Afryki i Azji, wprowadzonych tu przez europejczyków po wyniszczeniu lokalnej populacji. Zamieszkało tu też wielu Niemców i Francuzów, oraz Haitańczyków i Jamajczyków. Kraj ten pełen jest różnic społecznych, wiele ludzi żyje w bardzo skromnych warunkach wynikających z wieloletniego wyniszczającego gospodarkę systemu socjalistycznego. Bardzo silnie rozwinięty jest tam tzw. czarny rynek, rozwinięta też jest korupcja.

Obyczaje

Na Kubie przydaje się umiejętność hiszpańskiego, gdyż mało kto tam mówi po angielsku. Kultura lokalnych plemion zamieszkujących wyspę została całkowicie wytępiona, a Indianie zostali zastąpieni przywiezionymi z Afryki niewolnikami. Kuba, to mieszkanka kultury Afrykańczyków i Hiszpanów. Kubańczycy są żywiołowi, emocjonalni i bardzo przesądni. Według ich wierzeń biały kolor pomaga uniknąć zmartwień, wokół siebie hodują więc białe kwiaty które mają zapewnić im spokój i brak zmartwień. Wierzą też, że woda deszczowa ma moc oczyszczania. Cała Kuba aż tętni od muzyki, ulice i knajpki są roztańczone do rana, rozbrzmiewa tam rumba, salsa, mamba, son i cha-cha. Jednym z najpopularniejszych zespołów jest znana na całym świecie grupa Buena Vista Social Club.

Religia

Kuba jest krajem katolickim, a często wiara katolicka miesza się tam z elementami rodzimych wierzeń i zwyczajów. Największą z lokalnych odmian religijnych jest Santeria, afroamerykański kult pochodzący z Kuby, mieszający wierzenia plemienia niewolników Joruba i wiary katolickiej. 60 % Kubańczyków jest ochrzczonych, ale jedynie 1,5% praktykuje. Na Kubie mieszkają również protestanci, świadkowie Jehowy oraz Żydzi.

Ponieważ rewolucja kubańska wprowadziła intensywną politykę kultury fizycznej, wielu Kubańczyków aktywnie uprawia sporty. Kuba jest rajem dla nurków, ma tysiące kilometrów wybrzeża, a jej wysepki otaczają rafy koralowe i bogactwo podwodnego życia. Szczególnie wartymi uwagi miejscami, gdzie uprawia się sport podwodny są: María la Gorda (na wschodzie), lsla de la Juventud) i Zatoka Świń. Bogactwo ekologiczne tych miejsc polega na obfitości ryb i podwodnej flory. Istnieje możliwość uczestniczenia w połowach egzotycznych ryb. Można tam również uprawiać wszelkiego rodzaju sporty wodne, żeglować. Na Kubie powstaje coraz więcej kurortów (m.in. Hawana, Plaja Giron, Trinidad, Zapata), gdyż Kubańskie Ministerstwo Turystyki stara się jak najbardziej rozwijać lokalną bazę turystyczną. Warto także zwiedzać ten piękny kraj na rowerze, zaglądając między innymi na plantacje trzciny, nad wodospady, na pola tabaki i do rezerwatów zwierząt.