Kultura Portugalii – tradycje i obyczaje

Święta w Portugalii, tradycje i kultura

Portugalia jest w przeważającej mierze krajem katolickim, w którym duży nacisk kładzie się na silne więzi rodzinne. Jej bogata kultura powstała na przestrzeni wieków z mieszanki różnorodnych wpływów, w tym celtyckich, luzytańskich, fenickich i germańskich. Swój ślad na historii i tożsamości kulturowej Portugalii odcisnęli także Wizygoci, Wikingowie, Żydzi sefardyjscy i Maurowie. W ostatnich kilkudziesięciu latach kraj przeżywał prawdziwy renesans w sztuce, a miasta takie, jak Lizbona, Porto i Guimarães, odpowiednio w latach, 1994, 2001 i 2012, były wybierane ostały Europejskimi Stolicami Kultury.

W portugalskich miastach i wioskach wydarzenia kulturalne często obracają się wokół żywności i szeroko pojętych kulinariów. W całym kraju organizowane są między innymi festiwale chleba, oliwy z oliwek, czosnku, sera i wina, którym zawsze towarzyszą występy lokalnych artystów, zabawiających publiczność pokazami tradycyjnych tańców i pieśni. Uroczyście obchodzone są również rocznice najważniejszych wydarzeń politycznych i historycznych oraz święta katolickie.

Karnawał w Portugalii

Jednym z ciekawszych wydarzeń, które zamieniają cały kraj w radosny i kolorowy pochód, jest niewątpliwie Karnawał. Większość turystów marzy o karnawale w Rio der Janeiro czy na Karaibach, nie zdając sobie sprawy, że jego korzenie sięgają właśnie Portugalii, skąd rozprzestrzenił się wraz z kolonizacją Ameryk. Każda lokalna społeczność świętuje na swój sposób, ale najhuczniejsze uroczystości karnawałowe mają miejsce co roku w Parque Nações w Lizbonie. Wspaniałe uliczne parady i spektakle teatralne zachwycają obserwatorów wyszukanymi kostiumami, maskami i wielobarwnymi platformami, na których niesione są różne figury przedstawiające scenki rodzajowe. Z kolei w regionie Algarve podczas Karnawału można podziwiać paradę odświętnie przystrojonych tradycyjnych portugalskich łodzi żaglowych wzdłuż malowniczego wybrzeża Atlantyku.

Wielkanoc w Portugalii

Ciekawie wyglądają też uroczystości Wielkanocne w Portugalii, więc warto pomyśleć, o zaplanowaniu podróży właśnie w tym okresie. Najwspanialsza procesja uświetniająca Wielki Tydzień odbywa się w Bradze, jednym z najstarszych miast w Portugalii, a zarazem jednym z najstarszych miast chrześcijańskich na świecie. Podczas Wielkiego Tygodnia ulice Bragi ozdobione są motywami religijnymi, ołtarzami przystrojonymi w świeże kwiaty i światłami zwanymi passos. Procesje, w których udział biorą mieszkańcy niosący na swych ramionach figury świętych i platformy z postaciami przedstawiającymi Mękę Pańską przypominają nieco procesje, jakie znamy z Polski, ale są znacznie bogatsze i bardziej dopracowane w najdrobniejszym szczególe. Jednakże obchody Wielkiego Tygodnia to nie tylko religijne procesje o podniosłych charakterze, ale także towarzyszące im festyny, na których występują folkowe zespoły, można skosztować lokalnej kuchni i oglądać pokazy fajerwerków.

W położonym w centrum kraju mieście Fatima znajduje się sanktuarium fatimskie, które jest jednym z najsłynniejszych na świecie celów katolickich pielgrzymek i ośrodkiem kultu maryjnego. W 1917 roku troje tutejszych pasterzy ogłosiło, że objawiła im się Matka Boża, która przekazała im trzy tajemnice. Kościół katolicki uznał te objawienia za cud w 1930 r. i od tego czasu Fatima jest drugim po Lourdes najczęstszym celem pielgrzymek w Europie. Pielgrzymi przybywają do fatimskiego sanktuarium niezależnie od pory roku, ale największe uroczystości organizowane są tutaj w rocznice objawień fatimskich i trwają zazwyczaj kilka dni. Od 11 do 13 maja, co wieczór setki tysięcy wiernych uczestniczą w uroczystej mszy, koncelebrowanej w kilkunastu językach, którą poprzedza droga krzyżowa i procesja. Główne obchody mają miejsce 13 maja, gdy posąg Matki Boskiej Fatimskiej jest przenoszony przez centralny plac przed bazyliką.



Z kolei w czerwcu odbywają się uroczystości poświęcone trzem świętym: Antoniemu (12-13 czerwca), Janowi (23-24 czerwca) i Piotrowi (28-29 czerwca). Na ulice miast wychodzą uroczyste procesje oraz odbywają się pokazy ulicznych teatrów i koncerty, a na rozstawionych straganach można kupić lokalne przysmaki, na przykład grillowane sardynki, caldo verde, tradycyjną zupą ziemniaczaną, serwowaną z chouriço, czyli pikantną kiełbasą. Uczestnicy festynów uderzają się nawzajem w głowy plastikowymi młotkami, co ma zapewnić uderzanemu szczęście i powodzenie. Praktycznie każda wioska, miasteczko i miasto w Portugalii ma w ciągu roku kilka festynów lub większych festiwali. Portugalczycy świętują, by uczcić regionalne zbiory i organizują festiwale folklorystyczne, dzięki którym podtrzymują wielowiekowe tradycje i ocalają je od zapomnienia. Niektóre święta mają charakter wyłącznie religijny inne czysto artystyczny, ale wszystkie są niezwykle barwne i pozwalają lepiej poznać ten niesamowity kraj.