Świątynie w Abu Simbel. Poznaj niesamowitą historię jednej z największych atrakcji Egiptu

Egipt to prawdziwa skarbnica starożytnych cudów architektury i sztuki. Wśród wielu niezwykłych zabytków tej fascynującej cywilizacji, świątynie Abu Simbel zajmują szczególne miejsce. To, że dziś możemy je podziwiać, zawdzięczamy nie tylko starożytnym budowniczym, ale również współczesnym inżynierom. W latach 60. XX wieku światowa społeczność połączyła siły w bezprecedensowej akcji ratunkowej, by ocalić te bezcenne zabytki przed zalaniem wodami Nilu. Czy wiesz, że gdyby nie ta międzynarodowa mobilizacja, jeden z najwspanialszych przykładów starożytnej architektury sakralnej spoczywałby dziś na dnie Jeziora Nasera – jednego z największych sztucznych jezior na świecie?

Czym jest Abu Simbel? Gdzie się znajduje?

Abu Simbel to kompleks dwóch monumentalnych świątyń wykutych w skale, położony w południowym Egipcie, w Nubii, nad zachodnim brzegiem Jeziora Nasera. Znajduje się około 290 kilometrów na południe od Asuanu. To jeden z najwspanialszych i najbardziej rozpoznawalnych zabytków starożytnego Egiptu oraz jeden z najbardziej spektakularnych przykładów starożytnej architektury sakralnej na świecie.

Abu Simbel – historia. Kiedy i jak powstały świątynie Abu Simbel?

Monumentalny kompleks świątynny Abu Simbel został zbudowany w XIII wieku p.n.e. podczas panowania faraona Ramzesa II. Budowa trwała około 20 lat (1264-1244 p.n.e.), a jej efektem były dwie imponujące świątynie: Wielka Świątynia Ramzesa II oraz mniejsza Świątynia Nefertari. Obie zostały wykute w litej skale jako symbol potęgi i boskości faraona.

Rycina przedstawiająca odkrycie Abu Simbel

Lokalizacja świątyń nie była dziełem przypadku. Ramzes II, znany ze swojej megalomanii i zamiłowania do monumentalnych budowli, strategicznie wybrał miejsce na granicy z Nubią. Świątynie miały być jasnym przekazem potęgi Egiptu dla podróżujących kupców i potencjalnych najeźdźców. Władca pragnął stworzyć kompleks, który przewyższałby wszystko, co do tej pory powstało.

Wybór miejsca miał również znaczenie praktyczne – okoliczne skały oferowały doskonały materiał do wykucia świątyń. Sam proces budowy był niezwykle skomplikowany i wymagał zaangażowania setek wykwalifikowanych rzemieślników. Prace prowadzono etapami: najpierw wykuwano fasadę w skale, następnie drążono kolejne pomieszczenia, by na końcu pokryć je płaskorzeźbami i malowidłami.

Świątynie pełniły też kluczową rolę religijną. Były manifestacją boskości faraona i jego związków z najważniejszymi bóstwami egipskiego panteonu. Kompleks został zaprojektowany jako miejsce kultu nie tylko za życia Ramzesa II, ale również po jego śmierci, o czym świadczy precyzyjne astronomiczne zorientowanie budowli.

Wielka Świątynia Ramzesa II

Świątynia Ramzesa została stworzona ku czci bogu Ptah i bogom słońca Amonowi-Re i Re-Horachte. Przy wejściu ustawione są cztery potężne posągi Ramzesa II o wysokości 20 metrów każdy. Pomiędzy stopami tych monumentalnych rzeźb zobaczyć można posągi członków rodziny cesarza: matki Tuji, żony Nefertari oraz jego dzieci. Wewnątrz znajduje się szereg komnat i sal, których ściany pokryte są płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny z życia faraona, w tym słynną bitwę pod Kadesz.

Najbardziej niezwykłym elementem świątyni jest jej orientacja i wynikające z niej zjawisko – dwa razy w roku, 22 lutego i 22 października, promienie wschodzącego słońca, które wpadają do wnętrza świątyni przez wejście, oświetlają wizerunki Ramzesa oraz boga Amona-Ra i Re-Horachte, czyli bogów wschodzącego słońca. Posąg boga Patcha, czyli boga zachodzącego słońca pozostaje w cieniu. To zjawisko wypełnione symboliką i pokazujące znaczenie władcy jest świetnym przykładem tego, jak zaawansowaną cywilizacją był starożytny Egipt.

Mała Świątynia Nefertari

Świątynia Nefertari poświęcona jest bogini Hathor oraz samej Nefertari. Na fasadzie zobaczyć można się sześć 10-metrowych posągów: dwa Nefertari i cztery Ramzesa II. Niezwykłe jest to, że wszystkie posągi są tej samej wielkości, co świadczy o wielkim szacunku faraona do żony. Jest to pierwszy przypadek w historii Egiptu, gdy świątynię poświęcono królowej, stawiając ją na równi z faraonem.

Wnętrze świątyni zachwyca precyzją wykonania i bogactwem dekoracji. Sala hypostylowa z sześcioma kolumnami ozdobionymi głowicami w kształcie głowy Hathor stanowi centrum budowli. Ściany pokryte są płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny z życia królewskiej pary oraz rytuały religijne. Szczególnie poruszające są sceny ukazujące Nefertari składającą ofiary boginiom. W sanktuarium znajduje się posąg bogini Hathor w postaci świętej krowy, wyłaniającej się ze skały. Precyzja wykonania detali architektonicznych i dekoracyjnych świadczy o wysokim kunszcie egipskich rzemieślników.

Abu Simbel

Kiedy odkryto świątynie w Abu Simbel?

Świątynie w Abu Simbel zostały odkryte dopiero w 1813 r., a w 1817 r. odkopano je z piasku, ukazując ich potęgę. Paradoksalnie, to właśnie piasek, który przez stulecia zasypywał świątynie, przyczynił się do ich doskonałego zachowania. Działając jako naturalny konserwant, chronił reliefy i malowidła przed wpływem warunków atmosferycznych. Dzięki temu dziś możemy podziwiać kolory i szczegóły dekoracji niemal w takim stanie, w jakim były w momencie powstania świątyń. Piasek zabezpieczył również konstrukcję przed erozją i innymi czynnikami degradującymi, co znacząco ułatwiło późniejsze prace konserwatorskie.

Przeniesienie świątyni Abu Simbel. Jak tego dokonano?

Budowa Tamy Asuańskiej była gigantycznym projektem, który miał zabezpieczyć Egipt przed powodziami i zapewnić stałe źródło energii elektrycznej. W wyniku jej powstania utworzono Jezioro Nasera – jeden z największych sztucznych zbiorników wodnych na świecie, o długości ponad 550 kilometrów i szerokości dochodzącej do 35 kilometrów. Realizacja tego ambitnego przedsięwzięcia niosła jednak ze sobą poważne zagrożenie dla bezcennych zabytków – świątynie Abu Simbel miały zostać zatopione pod około 60 metrami wody.

W obliczu tego zagrożenia, w latach 60. XX wieku zorganizowano bezprecedensową międzynarodową akcję ratunkową pod egidą UNESCO. Projekt przeniesienia był pierwszą tego typu operacją w historii i wymagał wykorzystania najnowocześniejszych wówczas technologii oraz współpracy międzynarodowego zespołu ekspertów. Kompleks został precyzyjnie pocięty na 1036 bloków o wadze około 20-30 ton każdy i przeniesiony 65 metrów wyżej i 200 metrów dalej od pierwotnej lokalizacji. Podczas przenoszenia świątyń każdy blok został oznaczony specjalnym kodem, który zawierał informacje o jego dokładnym położeniu – użyto ponad 10 tys. różnych oznaczeń.

Operacja trwała cztery lata (1964-1968) i kosztowała około 40 milionów dolarów. Każdy blok został starannie oznaczony, udokumentowany i zabezpieczony przed uszkodzeniem podczas transportu. Następnie bloki zostały ponownie złożone w nowej lokalizacji z zachowaniem oryginalnego układu i orientacji astronomicznej świątyń. Precyzja wykonania tej operacji była tak duża, że nawet dziś można obserwować to samo zjawisko astronomiczne, gdy promienie słońca wpadają do sanktuarium świątyni. Jest to powszechnie uznawane za jedno z największych osiągnięć inżynieryjnych XX wieku i doskonały przykład międzynarodowej współpracy. W akcji ratowania świątyń wzięło udział ponad 50 krajów, co czyni ją jedną z największych akcji ratowania zabytków w historii.

Abu Simbel

Abu Simbel – ciekawostki

Fascynujący kompleks świątynny Abu Simbel skrywa wiele tajemnic i niezwykłych historii. Najwięcej ciekawostek znają z pewnością lokalni przewodnicy, którzy chętnie dzielą się nimi z turystami spędzającymi wakacje w Egipcie. Oto kilka bardziej popularnych, lecz wciąż fascynujących, informacji o Abu Simbel.

  • Pochodzenie nazwy Abu Simbel: Nazwa miejsca wywodzi się od lokalnego chłopca o imieniu Abu Simbel, który w XIX wieku wskazał europejskim podróżnikom drogę do zasypanych świątyń.
  • Polski wkład: W międzynarodowej akcji ratunkowej brał udział także Polak – profesor Kazimierz Michałowski, wybitny archeolog, który pomógł zachować to dziedzictwo dla przyszłych pokoleń.
  • Zaginione posągi: Pierwotnie przed świątynią stało więcej posągów Ramzesa II, jednak niektóre z nich zostały zniszczone jeszcze w starożytności przez trzęsienia ziemi.
  • Sekret wielkości posągów: Wysokość kolosalnych posągów Ramzesa II nie jest przypadkowa – każdy z nich mierzy dokładnie 66 stóp egipskich, co miało znaczenie symboliczne w starożytnym Egipcie.
  • Ukryte inskrypcje: Na stopach posągów Ramzesa II odkryto inskrypcje pozostawione przez starożytnych pielgrzymów i podróżników, niektóre datowane na ponad 2000 lat temu.
  • Symbolika liczb: W świątyni występuje wiele powtarzających się liczb symbolicznych – np. liczba kolumn w wielkiej sali odpowiada liczbie dni potrzebnych starożytnym Egipcjanom do przygotowania ciała do mumifikacji.
  • Współczesne odkrycia: Podczas przenoszenia świątyń w latach 60. XX wieku odkryto wcześniej nieznane komory i korytarze, które były ukryte przez tysiące lat.
  • Tajemnicze graffiti: Na ścianach świątyń odnaleziono starożytne graffiti w różnych językach, w tym greckim i fenickim, co świadczy o popularności tego miejsca już w starożytności.
  • Akustyka świątyni: Architekci świątyni zaprojektowali ją w taki sposób, że w sanktuarium powstaje szczególny efekt akustyczny – szept może być słyszany w całym pomieszczeniu.

Dlaczego warto zobaczyć to miejsce na własne oczy?

Kompleks Świątyń Abu Simbel to jeden z najważniejszych zabytków w Egipcie i z pewnością największa atrakcja prowincji Asuan. To miejsce fascynuje z wielu powodów, a oto kilka argumentów za tym, by zobaczyć je na żywo.

Po pierwsze, monumentalna skala budowli robi niesamowite wrażenie – żadne zdjęcia nie oddają w pełni potęgi 20-metrowych posągów faraona. Dopiero stojąc przed nimi, można zrozumieć, jak ogromny mogły mieć wpływ na postrzeganie panowania Ramzesa II.

Po drugie, precyzja wykonania płaskorzeźb i zachowane kolory pozwalają przenieść się w czasie o ponad 3000 lat. Niezwykłe jest również zjawisko astronomiczne – dwa razy w roku można obserwować, jak promienie słońca oświetlają jedne posągi we wnętrzu świątyni, podczas gdy drugie rozmyślnie wciąż skrywają się w cieniu. W połączeniu ze znajomością symboliki danych statui jest to prawdziwie metafizyczne doświadczenie.

Wreszcie, sama historia przeniesienia świątyń w latach 60. XX wieku staje się prawdziwie imponująca, dopiero gdy człowiek na żywo doświadczy potęgi tego niezwykłego miejsca. Zresztą nawet widząc przed sobą kompleks Abu Simbel, trudno wyobrazić sobie, jak inżynierowie pokonali piaski pustyni i z taką dokładnością oraz zachowaniem struktury poszczególnych elementów odtworzyli świątynie w nowej, bezpiecznej lokalizacji.

Abu Simbel i inne zabytki Egiptu zobaczysz z Rainbow!

Egipt to prawdziwa skarbnica zabytków starożytnej cywilizacji. Oprócz majestatycznego Abu Simbel, kraj ten oferuje niezliczone atrakcje – od piramid w Gizie, przez Dolinę Królów w Luksorze, po świątynię w Karnaku. Z Rainbow możesz odkryć te wszystkie fascynujące miejsca podczas starannie zaplanowanych wycieczek objazdowych po Egipcie. Nasi doświadczeni przewodnicy pomogą Ci zgłębić historię każdego zabytku i zrozumieć jego znaczenie w kontekście starożytnej kultury egipskiej. Wybierz się z nami w podróż życia i odkryj tajemnice tej fascynującej cywilizacji!

Data Publikacji: 08.11.2024

Podobne artykuły

krajobraz kierunku
Algarve – atrakcje. Co warto zobaczyć? Miasta, natura, plażeMarzysz o odpoczynku z zapierającym dech w piersiach widokiem na morze? A może planujesz atrakcje dla całej rodziny lub chcesz aktywnie spędzić czas, surfując? Właściwą odpowiedzią na każde z tych oczekiwań będzie położony w południowej Portugalii region Algarve. Jest to miejsce, gdzie nie można narzekać na nudę, ale piękne plaże i wysokie klify to pejzaż, który pozwoli także zatrzymać się i odpocząć. Brzmi jak coś dla Ciebie? Zanim wyruszysz na niezapomniane wakacje w słonecznej Portugalii, poznaj miejsca, które czynią Algarve tak wyjątkowym.
krajobraz kierunku
Sagrada Família w Barcelonie. Poznaj historię świątyni, która powstaje od 140 latSagrada Família to jeden z najbardziej charakterystycznych budynków na świecie i największy niedokończony projekt architektoniczny w historii. Ta monumentalna świątynia, wznoszona w sercu Barcelony od ponad 140 lat, zachwyca miliony turystów wyjątkową architekturą, bogatą symboliką i fascynującą historią. Od skromnych początków po współczesne prace budowlane z wykorzystaniem najnowszych technologii, Sagrada Família pozostaje świadectwem ludzkiej kreatywności, wiary i determinacji. Poznaj bliżej historię tego niesamowitego projektu i odkryj kilka jego sekretów!
krajobraz kierunku
Pomnik Chrystusa Odkupiciela w Rio de Janeiro – wszystko, co musisz wiedziećMajestatyczna figura Chrystusa Odkupiciela w Rio de Janeiro to jeden z najbardziej rozpoznawalnych symboli Brazylii, a także całego chrześcijańskiego świata. Rozpościerająca swoje ramiona na szczycie góry Corcovado statua została uznana za jeden z Nowych Siedmiu Cudów Świata, przyciągając rocznie miliony turystów z każdego zakątka globu. To architektoniczne arcydzieło nie tylko pełni funkcję religijnego symbolu, lecz także stało się wizytówką Rio de Janeiro. Oferuje niezapomniane widoki na rozległą metropolię, obejmującą słynne plaże Copacabana i Ipanema, Zatokę Guanabara oraz Górę Cukrową. Historia tego monumentalnego pomnika jest równie interesująca, co jego wygląd. Usytuowany na szczycie góry na wysokości 710 metrów nad poziomem morza, pomnik został zaprojektowany jako znak wiary, nadziei i jedności narodu brazylijskiego. Powstanie statuy to wynik połączenia wizji artystów, innowacyjnych technologii inżynieryjnych i ogromnej determinacji jej twórców. Od czasu odsłonięcia w 1931 roku pomnik stał się jednym z najsłynniejszych i najbardziej rozpoznawalnych miejsc na świecie. Dzięki naszemu artykułowi możesz poznać bliżej jego historię!
krajobraz kierunku
Hagia Sophia, czyli Świątynia Mądrości Bożej. Poznaj jej fascynującą historięKiedyś stanowiła centrum religijne Cesarstwa Bizantyjskiego, dzisiaj skłania do refleksji na temat dziedzictwa kulturowego i współistnienia różnych religii. Hagia Sophia w Stambule doświadczyła burzliwej historii swojego regionu, przechodząc wielokrotne przemiany. Z jej niezwykłą architekturą może równać się tylko znaczenie symboliczne – przez stulecia inspirowała budowniczych kolejnych świątyń od Jerozolimy po Hiszpanię. Do dziś pozostaje jednym z najwspanialszych przykładów syntezy sztuki i inżynierii w historii ludzkości, zachwycając miliony odwiedzających konstrukcją wyprzedzającą swoją epokę o stulecia. Przeczytaj nasz artykuł o Hagii Sophii i poznaj bliżej najważniejsze dzieło architektury bizantyjskiej!