Wielkanoc jest zdecydowanie najważniejszym świętem w Hiszpanii, którego uroczyste obchody wiążą się z fascynującymi procesjami organizowanymi przez bractwa oraz lokalnymi, odwiecznymi tradycjami, innymi w każdym regionie. Obchodom towarzyszy atmosfera zadumy i powagi, ponieważ Hiszpanie skupiają się na aspekcie męki Chrystusa bardziej niż na Zmartwychwstaniu. Nie dajcie się jednak zwieść, wciąż mówimy o Hiszpanii, która przecież słynie z niebywałej radości życia i zamiłowania do dobrej zabawy. W związku z tym, ani silne przekonania religijne, ani powaga chwili nie wpływają negatywnie na ogólny nastrój społeczeństwa. Biorąc to pod uwagę, przyjrzyjmy się bliżej charakterystycznym obyczajom i tradycjom, które towarzyszą Semana Santa.
Jak wyglądają obchody w ramach Wielkiego Tygodnia w Hiszpanii?
Wielki Tydzień rozpoczyna się w
Niedzielę Palmową (Domingo de Ramos), a kończy w Lany Poniedziałek (
Lunes de Pascua). W niektórych regionach uroczystości dobiegają końca przed Poniedziałkiem Wielkanocnym. Niemal w całej Hiszpanii uroczystości rozpoczynają się od porannej mszy w Niedzielę Palmową, kiedy ludzie przychodzą do kościoła niosąc palmę lub gałązkę oliwną, aby dostać błogosławieństwo od kapłana. Zwyczaj ten upamiętnia dzień, w którym Jezus wjechał do Jerozolimy po liści palmowych rozłożonych u jego stóp przez wiernych. Chłopcy zazwyczaj niosą zwykłą gałązkę bez ozdób, natomiast dziewczęta mają gałązki i palemki przybrane wstążkami i drobnymi słodyczami.
Przez cały Wielki Tydzień w miastach, miasteczkach i wsiach odbywają się uroczyste procesje, organizowane przez bractwa pokutne (
cofradías penitenciales), których korzenie sięgają aż średniowiecza. Procesje te nazywane są procesjami pokutnymi, a udział w nich biorą członkowie poszczególnych bractw (nazarenos) oraz mieszkańcy, którzy w skupieniu maszerują ze swojej parafii w stronę katedry. Czoło procesji wyznacza zazwyczaj olbrzymi, bogato zdobiony krzyż (cruz de guia), symbolizujący Mękę Pańską. Ważną rolę w uroczystościach odgrywa muzyka, a w procesjach często udział biorą lokalne orkiestry marszowe, które wykonują utwory o charakterze religijnym.
Każdy z uczestników procesji ma przypisaną konkretną rolę, a jego strój, niesione insygnia i dodatki reguluje wewnętrzny kodeks bractwa. Szczególną uwagę turystów przyciągają zazwyczaj nazarenos, którzy noszą
szaty pokutne (capirote), na które składają się charakterystyczne stożkowe kaptury zakrywające głowy i twarze, a także luźne tuniki przewiązane w pasie sznurkiem lub wstęgą. Capirote na pierwszy rzut oka mogą przypominać stroje noszone przez członków radykalnych grup prześladujących Afroamerykanów w USA, ale szaty hiszpańskie nie mają nic wspólnego z takimi ruchami. Tutejsze capirote wywodzą się ze średniowiecznej tradycji, gdy były zarezerwowane dla ludzi pokutujących, którzy na znak pokuty za popełnione grzechy szli przez miasto w kapturze zakrywającym szczelnie twarz, by nie mogli zostać uznani za grzeszników. Kobiety często noszą
mantylę, czyli czarną koronkową chustę, zarzuconą na głowę i ramiona.
Ważną rolę w każdej procesji odgrywają także tzw. costaleros, czyli mężczyźni niosący na swoich barkach drewniane platformy (pasos), na których przedstawione są poszczególne sceny z Pasji Chrystusa. Niektóre z niesionych figur mają nawet po kilkaset lat i uważane są za dzieła sztuki. Ciężar niesionych figur powinien spoczywać na siódmy kręgu szyjnym, chronionym specjalnym kawałkiem materiału. Tempo pochodu nadaje tzw. capataz, który wskazuje drogę mężczyznom niosącym
pasos.
W
Wielki Czwartek (el Jueves Santo) wszystkie dzwony kościelne są przywiązywane, by nawet przypadkowy podmuch wiatru ich nie ruszył, ponieważ mogą rozbrzmieć ponownie dopiero w Niedzielę Wielkanocną (el Domingo de Resurrecion), która jest dniem radosnym, upamiętniającym zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.
Gdzie w Hiszpanii można przeżyć najpiękniejszą Wielkanoc?
Najbardziej uroczyste, barwne i widowiskowe
procesje Semana Santa organizowane są w Andaluzji, przede wszystkim w dużych miastach, takich jak Sewilla i Malaga. Regionalna kultura flamenco przenika do wielkanocnych obchodów, tworząc wyjątkową atmosferę i magię, jakiej nie znajdziesz w pozostałych regionach Hiszpanii. Uroczystości w centralnie położonej Kastylii-La Mancha słyną z bardziej podniosłej atmosfery, gdzie większy nacisk kładzie się na aspekt religijny niż na wesołą fiestę. Tutejsze procesje są najbardziej zbliżone do tradycyjnych, średniowiecznych obchodów wielkanocnych. Z kolei procesje organizowane w Valladolid słyną z przepięknych pasos, na których niesione są religijne posągi z XVI i XVII wieku. Niezależnie od tego, w którym regionie Hiszpanii będziesz spędzał Wielkanoc, możesz być pewien, że czeka Cię wyjątkowy Wielki Tydzień i jedyne w swoim rodzaju przeżycia duchowe.
