Każdy, kto choć trochę interesuje się światem, a nade wszystko podróżami po nim, słyszał o takich miejscach jak Machu Picchu, jeziorze Titicaca czy płaskowyżu Nazca... a to tylko najsłynniejsze z atrakcji, jakie ma do zaoferowania Peru. To fantastyczny kraj, w którym zaledwie w ciągu kilkudniowej podróży można zobaczyć wiele ciekawych miejsc, czasami tak odmiennych klimatycznie, jak tropikalna dżungla i ośnieżone wierzchołki andyjskich szczytów. To miejsce, gdzie pustynia Atacama kontrastuje z gwarną i pełną ludzi Limą, gdzie potomkowie hiszpańskich konkwistadorów mieszają się ze spadkobiercami dumnego plemienia Inków. Urlop w Peru? Ten kraj po prostu trzeba zobaczyć!

• Powierzchnia Peru wynosi przeszło 1 mln 285 tys. km² i zamieszkuje ją 32 mln osób, z czego większość mieszka w pasie nadbrzeżnym i w niższych partiach Andów.
• Ludność zamieszkująca Peru posługuje się w sumie przeszło 70 językami i dialektami, natomiast językami urzędowymi są: hiszpański (który jest pierwszym językiem dla 86 proc. populacji), keczua (posługują się nim Indianie Keczua) i ajmara (posługują się nim Indianie z pogranicza peruwiańsko-boliwijskiego). W miejscach turystycznych można się też posługiwać angielskim, jednak jest on mało popularny w tym kraju.
• Gniazdka elektryczne są dwojakiego typu – na wtyczki z dwoma płaskimi prostokątnymi bolcami (jak w Ameryce Centralnej, Chinach i Japonii), zdarzają się też takie na wtyczki typu europejskiego, z dwoma okrągłymi bolcami.
• Polacy udający się na wczasy do Peru nie muszą posiadać wizy. Do wjazdu wystarczy paszport, a na terenie kraju można przebywać łącznie do 183 dni w okresie 365 dni.

Przy podróży do tego kraju bezpośrednio z Polski nie są wymagane żadne szczepienia, natomiast wymagane jest szczepienie przeciwko żółtej gorączce od osób przybywających z krajów, gdzie ta choroba występuje.

W Peru występuje zagrożenie żółtą febrą i wirusem Zika, przed przyjazdem zaleca się więc szczepienie na żółtą febrę (na Zika nie ma na razie skutecznej szczepionki). Warto też pomyśleć o szczepieniach przeciwko takim chorobom jak: zapalenie wątroby typu A i B, dur brzuszny, cholera, wścieklizna, tężec, błonica, krztusiec.

Ze względu na zagrożenie malarią, wirusem Zika i dengą, które występuje przede wszystkim na terenach położonych poniżej 2.300 m n.p.m., zaleca się więc stosowanie profilaktyki pozwalającej uniknąć pogryzienia przez owady, takich jak: repelenty z wysokim stężeniem DEET, moskitiera, jasna odzież (długie spodnie, zakryte rękawy), kryte buty. Polecane jest też przebywanie (zwłaszcza w nocy) w pomieszczeniach klimatyzowanych lub wyposażonych w wiatraki.

Waluta Peru jest Nowy Sol Peruwiański (PEN), który dzieli się na 100 centymów.  Najlepiej zabrać ze sobą dolary i wymienić je na miejscu w kantorach. Kartą można płacić w większości sklepów i restauracji, ale zazwyczaj tylko w dużych miastach. Na prowincji, w szczególności w małych górskich miejscowościach, w mniejszych rodzinnych sklepikach oraz na bazarach i turystycznych straganach trzeba mieć gotówkę.

1 EUR = 4,40 PEN

1 USD = 3,85 PEN

1 PLN = 0,97 PEN

1 PEN = 1,03 PLN

W Peru występują trzy strefy klimatyczne:

• pustynny pas nadmorski (tzw. la Costa), o łagodnym klimacie, gdzie jest pochmurnie i mglisto zimą oraz przyjemnie ciepło latem,
• strefa andyjska (la Sierra), gdzie jest dość chłodno, a temperatura spada wraz ze wzrostem wysokości,
• duży obszar wschodni porośnięty lasem amazońskim (la Selva), z gorącym i wilgotnym klimatem przez cały rok.

W Limie w zasadzie nigdy nie pada, ale tutejszą zimą, która trwa od czerwca do września, niebo jest prawie zawsze zachmurzone. Najwyższe temperatury występują od stycznia do marca i wynoszą średnio 24°C w dzień i 20-21°C w nocy. Najzimniejsza pora przypada na okres od czerwca do września, kiedy dzienne temp. spadają do 17-18°C (15-16°C w nocy).

W andyjskim Cuzco przez większą część roku temperatury wynoszą 13-14°C w dzień i 8°C w nocy (w tym okresie występują też opady), a między czerwcem i sierpniem spadają odpowiednio do 11-12°C w dzień i 2-3°C w nocy (w Machu Picchu klimat jest nieco cieplejszy).

Nad jeziorem Titicaca od września do kwietnia temperatura w dzień wynosi 10-11°C w dzień i 3-5°C w nocy, tutejszą zimą zaś (czerwiec-wrzesień) zaledwie 6-8 °C w dzień. Nocami w tym czasie regularnie występują temperatury poniżej zera, średnio od -2 do -4°C.

Z kolei w amazońskim Iquitos pada praktycznie przez cały rok (najmniej od czerwca do września) i przez cały rok utrzymują się temperatury rzędu 26-27°C w dzień i około 22°C w nocy.

W obszarach Andyjskich najlepszy czas na wizytę to miesiące od czerwca do sierpnia (na wybrzeżu w tym okresie pogoda jest chłodna, pochmurna i mglista). Najlepsza pogoda wzdłuż wybrzeża i w Limie to okres od grudnia do kwietnia. Najlepszy okres na kąpiele to okres od stycznia do marca, kiedy temperatura w ocenie sięga 22-23°C (przez pozostałą część roku ok. 17-18°C).

• Lima – stolica kraju z ciekawą starówką i placem Plaza Mayor, przy którym znajduje się katedra, pałac arcybiskupi, ratusz miejski i pałac prezydencki. Warto tu także odwiedzić Muzeum Larco Herrera, z największymi zbiorami sztuki prekolumbijskiej oraz klasztor św. Franciszka z imponującymi katakumbami.
• Wyspy Ballestas – niewielki archipelag, nazywany Małym Galapagos, zamieszkany przez lwy morskie, pelikany, pingwiny Humbolta i różnorodne ptactwo.
• Huacachina – wioska zbudowana wokół przepięknej oazy na Pustyni Atacama.
• Nazca – płaskowyż na pustyni Sechura, na którym znajdują się olbrzymie geoglify, które oglądane z góry przypominają kształtem zwierzęta, rośliny lub figury geometryczne.
• Arequipa – miejscowość nazywana białym miastem, ze względu na kolor skał, z jakich stawiano tutaj budynki, gdzie znajduje się Plaza de Armas, jeden z najpiękniejszych placów w Peru, ozdobny jezuicki kościół La Compania oraz interesująca katedra i klasztor św. Katarzyny.
• Kanion Colca – malowniczy kanion, ciągnący się na długości 100 km, wzdłuż rzeki Rio Colca, którego głębokość sięga 3.200 m!
• Titicaca – największe jezioro wysokogórskie na Ziemi, położone na wysokości 3.812 m n.p.m., na pograniczu Peru i Boliwii, na którym znajduje się kilka naturalnych wysp, m.in. Amantani, Taquile, Suriqui i Wyspa Słońca (najczęściej odwiedzana przez turystów) oraz ponad 40 niewielkich, pływających wysp, nazywanych Uros, które zostały zrobione przez mieszkających na nich Indian.
• Cuzco – dawna stolica Imperium Inków, gdzie na każdym kroku widać ślady dawnych budowli, m.in. imponujące pozostałości po inkaskiej świątyni słońca Coricancha.
• Machu Picchu – skalne miasto-sanktuarium, nazywane „zagubionym miastem Inków”, gdzie nigdy nie dotarli hiszpańscy konkwistadorzy (odkryto je dopiero w 1911 r.), słynące ze skalnej Świątyni Trzech Okien, Słonecznego Obserwatorium i malowniczych tarasów uprawnych.
• Iquitos – stolica peruwiańskiej Amazonii, miasto położone jest w północno-wschodniej części kraju, nad Amazonką.

Głównym lotniskiem kraju jest port lotniczy Lima-Jorge Chávez (LIM), położony w stolicy kraju. Z Polski nie ma tam bezpośrednich przelotów, najprościej dostać się tam z przesiadką w jednej z europejskich stolic – Amsterdamie, Paryżu bądź Madrycie. Lot w jedną stronę z międzylądowaniem to minimalnie ok. 17 godzin.

Na terenach dzisiejszego Peru już od połowy I tysiąclecia p.n.e. zaczęły powstawać państwa plemienne, które były usytuowane przede wszystkim na zachodnich zboczach Andów, od strony wybrzeża. Na przestrzeni wieków rozwinęły się tu kultury Chavín, Mochica i Nazca (połowa I stulecia p.n.e.).  Pomiędzy 600 a 1000 r. n.e. powstały imperia Huari i Tiahuanaco, natomiast ok. XIV w. powstało tu państwo Chimu. Pod koniec XV w. zostało ono podbite przez Inków, którzy stworzyli scentralizowane państwo Tahuantinsuyu ze stolicą w Cuzco.

W 1531 r. pojawili się tu Hiszpanie, którzy pod wodzą Francisco Pizarra i jego następców w kolejnych latach dokonali podboju inkaskich terenów, tworząc ostatecznie wicekrólestwo Peru. W 1572 r. zlikwidowano ostatni ośrodek państwowości Inków w Vilcabambie i skazano na śmierć władcę Tupaca Amaru. Dzięki eksploatacji tutejszych kopalń srebra oraz rozwojowi rzemiosła i handlu Peru stało się na przełomie XVI i XVII w. najcenniejszą i najbogatszą kolonią hiszpańską w Ameryce.

Na skutek rozczłonkowania władzy i antyhiszpańskich powstań Indian, na początku XVIII w. ta pozycja jednak znacznie osłabła, a na przełomie XVIII i XIX w. zaczęły się pojawiać dążenia niepodległościowe. Pierwsze próby obalenia hiszpańskiej władzy w latach 1811-14 zostały jednak udaremnione.

W 1821 r. po wkroczeniu do Peru armii Jose de San Martína, argentyńskiego generała i przywódcy powstania południowoamerykańskich narodów przeciwko hiszpańskiemu panowaniu, ogłoszono niepodległość państwa.

W 1823 r. władzę nad Peru przejął Simon Bolívar, kolejny przywódca walk o wyzwolenie Ameryki Południowej spod władzy Hiszpanów, który dążył do stworzenia federacji wszystkich państw post-hiszpańskiej Ameryki Południowej. Do tego jednak nie doszło, głównie dzięki politycznym aspiracjom przywódców poszczególnych państw i regionów. W kolejnych latach Peru toczyło wojny z sąsiednimi państwami i Hiszpanią, która łatwo nie zamierzała zrezygnować ze swoich posiadłości, ostatecznie jednak w drugiej połowie XIX w. kraj ugruntował swoją państwowość i niepodległość.

Można wwieźć: 400 szt. papierosów lub 50 cygar albo 250 gr tytoniu, 3 litry napojów alkoholowych, towary do użytku osobistego lub prezenty o łącznej wartości nieprzekraczającej 500 USD.

Zabroniony jest wwóz nieprzetworzonego mięsa oraz produktów pochodzenia roślinnego.

Wwóz/wywóz walut (w tym lokalnej) w łącznej wartości większej niż 10 tys. USD musi być zadeklarowany, natomiast powyżej 30 tys. USD, trzeba uzyskać specjalne zezwolenie.

Kategorycznie zabroniony jest wywóz zabytkowych artykułów kulturalnych lub artystycznych.

Pan con chicharrón – typowe peruwiańskie śniadanie składające się z bułki ze smażonym, chrupiącym i ciepłym boczkiem.

Causa limena – przystawka, składająca się dwóch warstw purée z żółtych ziemniaków przełożonych farszem zazwyczaj z piersi z kurczaka, gotowanych warzyw i majonezu.

Papas à la huancaína – zapiekanka z ziemniaków, papryki i jajek.

Papa rellena – ziemniaki nadziewane mięsem, cebulą, jajkami i rodzynkami.

Papa ocopa – ziemniaki z sosem z orzeszków ziemnych.

Tacu tacu – danie z owoców morza z ryżem i fasolką

Escabeche de pescado – potrawa ze smażonej ryby, serwowana na zimno.

Cau cau – flaczki z fasolą i ziemniakami.

Rocoto relleno – faszerowana papryka.

Lomo saltado – paski wołowiny z cebulą, pomidorami i smażonymi ziemniakami.

Anticuchos – szaszłyki z serc wołowych lub wieprzowych.

Yuquitas – tapioka smażona na głębokim tłuszczu i obtoczona w cukrze.

Mazamorra morada – deser ze słodkiej fioletowej kukurydzy.

Chicha morada – napój z fioletowej kukurydzy (bezalkoholowy).

Mate de coca – herbatka z liści koki, zalecana przy chorobie wysokogórskiej.

Inca Kola – gazowany napój o żółtobrązowej barwie i słodkim smaku.

W sklepach: woda 1,5l 2 PEN, małe napoje typu Cola 1,5-2 PEN, piwo butelkowe 5-6,5 PEN, mleko 1l ok. 4,5 PEN, bułka 1 PEN, chleb 5,5 PEN, pomidory 3,5 PEN, PEN, banany 1kg 4 PEN, papierosy 10 PEN.

W restauracjach: mała woda 4 PEN, puszka Coli 5 ND, piwo lane 10, espresso 6 PEN, cappuccino 9 PEN, kanapka 7-10 PEN, posiłek w taniej restauracji 15-20 PEN, dwudaniowy obiad + coś do picia 50 PEN.

Za bilet komunikacji miejskiej zapłacimy 1,5 PEN, taksówka 7 PEN opłaty początkowej i 5 PEN za kilometr. Wynajęcie samochodu to koszt ok. 70 PEN dziennie, litr benzyny kosztuje 4 PEN.

Wygodne, zakryte buty i cieplejsze ubrania (w górach bywa chłodno), a w wypadku wyjazdu w wyższe partie gór – zimowe komplety!

Pamiętajmy o kremie z filtrem UV, nakryciu głowy i okularach przeciwsłonecznych. Na wszelki wypadek warto też mieć przy sobie piankę na poparzenia słoneczne.

Saszetkę na paszport i pieniądze, którą można schować pod ubraniem.

Jeśli chcesz dobrze przygotować się do wyjazdu, sprawdź, co warto wiedzieć przed podróżą do Peru. W artykule blogowym znajdziesz najważniejsze wskazówki oraz ciekawostki.

Produkty spożywcze: canchitas i habas (peruwiańskie słodycze), yerba mate, kakao, wyciągi z różnego rodzaju roślin (np. eukaliptusa), peruwiańskie brandy Pisco, Inca Kola.

Produkty użytkowe: wyroby z wełny lam i alpak (czapki, rękawiczki, szaliki pantofle), dziergane obrusy i ściereczki, skórzane portfele, portmonetki, paski i torebki, kolorowe chusty Manty, narzuty na łóżko i pokrowce na poduszki, zestaw do yerba mate.

Produkty dekoracyjne: indiańskie kapelusze, makatki, ozdobne wyroby ceramiczne, srebrna biżuteria, regionalne instrumenty.

W Peru wśród miejscowych Indian bardzo popularny jest halucynogenny napój Ayahuasca, przygotowywana przez szamanów w celach leczniczych lub by wprowadzić się w trans, mający jakoby umożliwić im jasnowidzenie lub kontakt z przodkami. Najlepiej dać sobie z tym spokój, a na pewno trzeba być bardzo ostrożnym, zdarzały się bowiem przypadki okradania turystów podczas tego „rytuału”.

Peruwiańczycy żują też liście koki albo przyrządzają z nich energetyczny napój, co pomaga lepiej znosić złe samopoczucie w górach. Odradza się zabierać liście koki ze sobą – trzeba pamiętać, że w wielu krajach są one traktowane tak jak narkotyk, który pozyskuje się na ich bazie.