7 Cudów Świata – lista i jej sekrety. Jak wybrano najważniejsze zabytki globu?

Jak powstała lista 7 Nowych Cudów Świata?

Niemal każdy zna listę 7 Nowych Cudów Świata – Wielki Mur Chiński, Petra, Machu Picchu. Jednak niewielu wie, jak doszło do jej stworzenia, kto za nią stoi, czy nawet, dlaczego jest to lista akurat 7 cudów świata. Tymczasem idea jej powstania jest nie mniej fascynująca niż sama lista.

Zanim przyszły nowe, były też „stare”, czyli dlaczego akurat siedem cudów świata

Starożytna koncepcja siedmiu cudów świata powstała około III wieku p.n.e., kiedy Filon z Bizancjum spisał listę najbardziej imponujących budowli znanego ówczesnym Grekom świata. Dlaczego akurat siedem? Dla starożytnych Greków liczba siedem miała szczególne znaczenie – uważali ją za liczbę doskonałą, symbolizującą pełnię i kompletność. Siedem planet znanych w starożytności, siedem dni tygodnia – ta liczba głęboko zakorzeniła się w kulturze śródziemnomorskiej.

Jakie konstrukcje starożytnego świata znajdowały się na liście Filona?

• Piramida Cheopsa w Gizie (Egipt) – jedyny cud starożytnego świata, który przetrwał do dziś. Wzniesiona około 2560 roku p.n.e., przez tysiące lat była najwyższą budowlą na świecie. Zbudowano ją z ponad 2 milionów kamiennych bloków i do dziś pozostaje zagadką, jak starożytni Egipcjanie bez nowoczesnej techniki wznieśli coś tak imponującego zarówno wielkością, jak i precyzją.

• Wiszące Ogrody Semiramidy (Babilon, dzisiejszy Irak) – legendarne tarasy ogrodowe, których istnienie do dziś jest przedmiotem dyskusji historyków. Miały być wielopoziomowym cudem inżynierii z zaawansowanym systemem nawadniania, który pozwalał rosnąć bujnej roślinności pośród pustyni.

• Świątynia Artemidy w Efezie (dzisiejsza Turcja) – monumentalna świątynia grecka, z której pozostały tylko fundamenty. Była tak okazała, że jej budowa trwała 120 lat, a marmurowe kolumny sięgały prawie 20 metrów wysokości.

• Posąg Zeusa w Olimpii (Grecja) – 12-metrowa rzeźba pokryta złotem i kością słoniową, stworzona przez słynnego rzeźbiarza Fidiasza. Siedzący na tronie Zeus był tak potężny, że według legend, gdyby wstał, przebiłby dach świątyni.

• Mauzoleum w Halikarnasie (dzisiejsza Turcja) – monumentalny grobowiec króla Mausolosa, od którego imienia pochodzi słowo „mauzoleum”. Ta 45-metrowa budowla łączyła grecką, egipską i licyjską architekturę, tworząc konstrukcję tak wyjątkową, że stała się wzorem dla wszystkich późniejszych grobowców.

• Kolos Rodyjski (Grecja, Rodos) – gigantyczna statua boga Heliosa, stojąca u wejścia do portu, zniszczona przez trzęsienie ziemi. Ta 33-metrowa brązowa figura była jednym z najwyższych posągów starożytności i symbolem zwycięstwa mieszkańców Rodos nad oblężeniem.

• Latarnia Morska na Faros (Aleksandria, Egipt) – jedna z najwyższych budowli starożytności, służąca żeglarzom przez ponad 1500 lat. Jej światło odbite w systemie luster było widoczne z odległości ponad 50 kilometrów, ratując podobno niezliczone statki przed rozbiciem.

Niestety, z tych wspaniałych budowli do dzisiaj przetrwała jedynie piramida Cheopsa. Pozostałe cuda świata nie przetrwały niszczących sił natury lub licznych wojennych zawieruch.

Kto i dlaczego zapragnął stworzyć listę 7 Nowych Cudów Świata?

Pod koniec lat 90. XX wieku Bernard Weber – szwajcarsko-kanadyjski filmowiec i podróżnik – zauważył, że świat stoi u progu cyfrowej rewolucji. Internet i telefonia komórkowa stawały się dostępne dla milionów ludzi. Weber zauważył w tym okazję do czegoś wielkiego i ważnego – stworzenie „globalnej pamięci” i nowej formy ochrony dziedzictwa ludzkości. By zaangażować w swój projekt ludzkość, musiał znaleźć proste pojęcia, które zrozumie każdy człowiek na planecie.

Odpowiedzią okazała się starożytna koncepcja siedmiu cudów świata. Początek nowego tysiąclecia wydawał się idealnym momentem, by stworzyć nową listę – tym razem wybraną demokratycznie przez zwykłych ludzi, nie przez garstkę ekspertów.

Warto również wiedzieć, że projekt New7Wonders miał charakter niekomercyjny, a zyski przeznaczono na działania edukacyjne i ochronę dziedzictwa.

Jak wybrano nowe cuda świata?

W 1999 roku Weber kupił swój pierwszy komputer za 700 dolarów kanadyjskich i uruchomił pierwszą stronę projektu New7Wonders. W 2001 roku oficjalnie założył fundację w Zurychu. Początkowo otrzymał wsparcie UNESCO, które pomogło w wyborze pierwszych kandydatur, ale organizacja musiała się wycofać ze względu na swoje statuty – nie mogła uczestniczyć w procesie, który faworyzowałby niektóre miejsca dziedzictwa nad innymi.

Ludzie i kraje mogły zgłaszać kandydatury – nominowano prawie 200 zabytków z całego świata. Przez głosowanie internetowe lista została zawężona do 77 miejsc. Następnie panel ekspertów pod przewodnictwem prof. Federico Mayora Zaragozy (byłego dyrektora generalnego UNESCO) wybrał 21 finalistów – po jednym z każdego kraju, by zapewnić różnorodność geograficzną. W panelu zasiedli czołowi architekci z całego świata: Zaha Hadid z Wielkiej Brytanii (pierwsza kobieta, która zdobyła prestiżową Nagrodę Pritzkera), Tadao Ando z Japonii, Cesar Pelli z USA, Yung Ho Chang z Chin, Harry Seidler z Australii i Aziz Tayob z RPA.

Od stycznia 2006 roku rozpoczęło się finałowe głosowanie. Kampania przybrała ogromne rozmiary – kraje organizowały akcje promocyjne swoich zabytków. W Brazylii samoloty latały z napisem „Głosuj na Chrystusa”, w Peru rząd zorganizował intensywną kampanię medialną, a według szacunków samo 10 milionów Brazylijczyków oddało głos do początku lipca 2007 roku.

7 lipca 2007 roku w Lizbonie ogłoszono wyniki. Wzięło w nich udział ponad 100 milionów ludzi z całego świata. Data 7.07.07 symbolicznie podkreślała wyjątkowość wyboru siedmiu nowych cudów. Było to pierwsze w historii globalne, demokratyczne głosowanie na taką skalę.

Nie tylko 7 Cudów Świata

Sukces pierwszej kampanii zainspirował Webera do kolejnych projektów. W 2007 roku, zaraz po ogłoszeniu wyników Nowych 7 Cudów Świata, wystartowała kampania New7Wonders of Nature (7 Nowych Cudów Natury) – tym razem ludzie głosowali na siedem najwspanialszych cudów natury. Wyniki ogłoszono w 2011 roku po zebraniu ponad 500 milionów głosów. Wśród zwycięzców znalazły się m.in. Wodospady Iguazu, Zatoka Ha Long czy Amazonia.

W 2012 roku rozpoczęła się kampania New7Wonders Cities (7 Nowych Cudownych Miast), w której wybierano siedem najbardziej fascynujących miast świata. Lista finalistów obejmowała takie metropolie jak Hawana, La Paz, czy Vigan na Filipinach.

Weber nie poprzestał na tym. W 2017 roku uruchomił kampanię 7 Symbols of Peace (7 Symboli Pokoju) – głosowanie na siedem najbardziej rozpoznawalnych symboli pokoju na świecie. Każda z tych inicjatyw miała ten sam cel: łączyć ludzi z różnych kultur poprzez demokratyczne wybieranie miejsc i symboli, które reprezentują wspólne dziedzictwo ludzkości.

Nowa lista 7 Cudów Świata

Oto siedem miejsc, które zdobyły tytuł nowych cudów świata. Oficjalnie lista jest ułożona w porządku alfabetycznym, ponieważ każde z cudów ma taki sam status, bez rankingu czy hierarchii.

Ciekawostkę może stanowić fakt, że chociaż inicjatywa nowych 7 Cudów Świata była niezależna od inicjatyw ochrony zabytków UNESCO, to wszystkie z wymienionych wyżej zabytków są również wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

1. Chichen Itza (Meksyk)

Chichen Itza w Meksyku to największe miasto Majów i Tolteków na Półwyspie Jukatan, które rozkwitło między VI a XIII wiekiem n.e. Nazwa oznacza „Wrota do studni Itzá” i odnosi się do świętych cenotów znajdujących się na terenie miasta.

W centrum stoi piramida Kukulkana wysoka na 30 metrów. To arcydzieło architektury astronomicznej – każda ściana ma 91 stopni, co z platformą daje 365 dni roku. Podczas równonocy gra światła tworzy na stopniach wizerunek węża. Na terenie znajduje się największe boisko do gry w pelotę w Mezoameryce – ma 166 metrów długości.

Majowie byli doskonałymi astronomami – ich obserwacje pozwoliły stworzyć niezwykle precyzyjny kalendarz. Miasto zostało opuszczone w XV wieku z nieznanych przyczyn.

Ciekawostka: Piramida ma niezwykłe właściwości akustyczne. Gdy klaśniesz w dłonie u podstawy, echo przypomina dźwięk świętego ptaka Majów – quetzala.

Odkryj symbolikę kalendarza Majów ukrytą w piramidzie Kukulkana – przeczytaj pełny artykuł o Chichen Itza.

2. Chrystus Odkupiciel (Brazylia)

Posąg Chrystusa Odkupiciela góruje nad Rio de Janeiro z góry Corcovado na wysokości 710 metrów. Sama statua ma 30 metrów wysokości, a rozpiętość ramion wynosi 28 metrów – wymiary symbolizują pokorę i przyjęcie wszystkich z otwartymi ramionami.

Pomnik zaprojektował brazylijski inżynier Heitor da Silva Costa, a ostateczny wygląd zaproponował polsko-francuski rzeźbiarz Paul Landowski. Budowa trwała od 1922 do 1931 roku. Uroczystość otwarcia była spektakularna – reflektory podświetliły posąg, a włączył je zdalnie z Rzymu Guglielmo Marconi.

Na szczyt góry Corcovado można dostać się kolejką zębatą z 1884 roku, busami lub pieszo. Z platformy widokowej roztacza się panorama na plaże Copacabana i Ipanema oraz całe Rio de Janeiro.

Ciekawostka: Statua była wielokrotnie uderzana piorunem – w 2014 roku piorun uszkodził prawy kciuk. Odbudowa wymagała użycia kamienia z tego samego kamieniołomu.

Poznaj historię najbardziej rozpoznawalnego symbolu Brazylii – przeczytaj pełny artykuł o Chrystusie Odkupicielu.

3. Koloseum (Włochy)

Włoskie koloseum to największy amfiteatr starożytnego świata, zbudowany w I wieku n.e. (72-80 r. n.e.). Mógł pomieścić od 50 000 do 80 000 widzów przybywających na walki gladiatorów i polowania na dzikie zwierzęta.

Eliptyczna konstrukcja ma 189 metrów długości, 156 metrów szerokości i 48 metrów wysokości. System 80 numerowanych wejść pozwalał wyprowadzić wszystkich widzów w 5-10 minut. Pod areną znajdował się hypogeum – system tuneli, gdzie trzymano gladiatorów i zwierzęta. Zaawansowane mechanizmy wynosiły je bezpośrednio na arenę.

Po upadku Cesarstwa w V wieku Koloseum było wykorzystywane jako forteca, warsztat i kamieniołom. Dopiero w XVIII wieku papież poświęcił arenę, co uratowało ją przed całkowitym zniszczeniem.

Ciekawostka: Zaawansowany system numerowanych wejść inspiruje architektów stadionów również dzisiaj – to wzór dla nowoczesnych obiektów sportowych na całym świecie.

Sprawdź, jak działał hypogeum i system vomitoriów w największym amfiteatrze świata – przeczytaj pełny artykuł o Koloseum.

4. Machu Picchu (Peru)

Machu Picchu to najsłynniejsze miasto Inków, położone na wysokości 2430 metrów w Andach w Peru. Zbudowane około 1450 roku za panowania cesarza Pachacuteca, zostało porzucone podczas hiszpańskiego podboju i nigdy nie zostało odkryte przez konkwistadorów.

Miasto składa się z około 200 budynków wykonanych z precyzyjnie dopasowanych kamiennych bloków bez użycia zaprawy. Ta technika sprawiła, że konstrukcje przetrwały liczne trzęsienia ziemi. Zaawansowany system irygacyjny z 16 fontannami częściowo funkcjonuje do dziś.

W 1911 roku amerykański historyk Hiram Bingham odkrył ruiny z pomocą miejscowego chłopca. Najważniejsze punkty to Intihuatana – kamienny zegar słoneczny, Świątynia Słońca oraz Świątynia Trzech Okien.

Ciekawostka: W regionie można spotkać alpaki, lamy i ponad 400 gatunków ptaków. Wędrówka Klasycznym Szlakiem Inków to czterodniowy trek przez góry.

Sprawdź, jakie tajemnice skrywa najlepiej zachowane miasto Inków – przeczytaj pełny artykuł o Machu Picchu.

5. Petra (Jordania)

Petra to starożytna stolica Nabatejczyków wykuta w różowych skałach pustyni w Jordanii. Miasto założono prawdopodobnie w VI wieku p.n.e. jako strategiczny punkt na szlakach handlowych łączących Arabię, Egipt i Syrię.

Nabatejczycy byli mistrzami hydrotechniki – stworzyli zaawansowany system zbiorników, akweduktów i kanałów pozwalający przetrwać pośrodku pustyni. To właśnie woda zapewniła miastu bogactwo – kontrolowali handel kadzidłem, mirrą, jedwabiem i przyprawami.

Najsłynniejszym obiektem jest Al-Khazneh (Skarbiec) – 40-metrowa fasada wykuta w skale. To misternie rzeźbiona budowla była prawdopodobnie królewskim grobowcem. Do miasta prowadzi kilometrowa szczelina między skałami zwana Siq, która miejscami ma zaledwie 3 metry szerokości.

Ciekawostka: Petra w różnych porach dnia zmienia kolory od jasnoróżowego przez czerwony aż po fioletowy. W starożytności nazywano ją „Różowym Miastem”.

Sprawdź, jak Nabatejczycy stworzyli cywilizację pośród pustyni – przeczytaj pełny artykuł o Petrze.

6. Taj Mahal (Indie)

Taj Mahal to białe mauzoleum w Agrze w Indiach, uznawane za największy pomnik miłości na świecie. Cesarz Mogołów Shah Jahan wzniósł je dla ukochanej żony Mumtaz Mahal, która zmarła w 1631 roku. Budowa trwała 22 lata z udziałem ponad 20 000 rzemieślników.

Mauzoleum wykonano z białego marmuru z Makrany, inkrustowanego 28 rodzajami półszlachetnych kamieni tworzących kwiatowe motywy. Centralną część stanowi budowla o wysokości 73 metrów, zwieńczona ogromną kopułą. Wokół wznoszą się cztery 40-metrowe minarety, lekko nachylone na zewnątrz – przy trzęsieniu ziemi upadłyby od mauzoleum, nie niszcząc go.

Taj Mahal zmienia kolory w ciągu dnia – od różowego o świcie, przez oślepiająco biały w południe, po złoty o zachodzie słońca.

Ciekawostka: Według legendy Shah Jahan planował zbudować czarne mauzoleum dla siebie po drugiej stronie rzeki. Zanim zdążył, został obalony przez syna i uwięziony w Forcie Agra, skąd do końca życia patrzył na Taj Mahal.

Przeczytaj niezwykłą historię miłości, która zainspirowała budowę mauzoleum – przeczytaj pełny artykuł o Taj Mahal.

7. Wielki Mur Chiński (Chiny)

Wielki Mur Chiński, w Chinach znany jako „Wànli Chángchéng” (Mur 10 Tysięcy Li), to najdłuższa budowla stworzona przez człowieka. Rozciąga się na ponad 21 000 kilometrów przez góry, pustynie i równiny północnych Chin. Budowa trwała ponad 2000 lat, angażując miliony robotników.

Początki muru sięgają VII wieku p.n.e., gdy poszczególne państwa budowały lokalne fortyfikacje. Cesarz Qin Shi Huang w 221 roku p.n.e. nakazał połączenie odcinków w jednolitą linię obronną. Mur miał chronić cesarstwo przed koczowniczymi ludami z północy i kontrolować handel na Jedwabnym Szlaku.

Obecną formę mur zawdzięcza dynastii Ming (1368-1644), która wzmocniła konstrukcję cegłą i kamieniem. W budowie użyto zaprawy wapiennej z dodatkiem kleju ryżowego, co zwiększało trwałość.

Ciekawostka: Wbrew legendzie, mur nie jest widoczny z kosmosu gołym okiem. To mit z lat 30. XX wieku powtarzany przez media. Pierwszy chiński astronauta, Yang Liwei, potwierdził, że z orbity muru nie widać.

Poznaj historię najdłuższej budowli stworzonej przez człowieka – przeczytaj pełny artykuł o Wielkim Murze Chińskim.

Każdy z Nowych Siedmiu Cudów Świata zobaczysz z Rainbow

Lista 7 Nowych Cudów Świata została zamknięta w 2007 roku, ale świat wciąż pozostaje otwarty. Od tamtej pory odkryto kolejne starożytne miasta, zrekonstruowano ruiny, udostępniono turystom miejsca, o których wcześniej wiedzieli tylko badacze. Każde pokolenie dopisuje więc do tej historii coś nowego – nie przez głosowanie, lecz przez podróżowanie, poznawanie i zachwyty.

Wielki Mur, Petra, Machu Picchu czy Koloseum to punkty, które pozwalają dotknąć przeszłości, ale prawdziwe znaczenie tych miejsc ujawnia się dopiero w chwili, gdy stajemy tam osobiście. Wtedy nagle przestają być tylko obrazami z przewodników – stają się realne, z całym ciężarem swojej historii. To właśnie dlatego warto wyruszyć w drogę – nie po to, by odhaczać kolejne punkty na mapie, ale poczuć ten ciężar na sobie.

Z Rainbow możesz odwiedzić każdy z nowych cudów świata – od monumentalnego muru w Chinach, przez starożytne miasto Inków w Peru, po Skarbiec w jordańskiej Petrze. Ale podróże z Rainbow to także okazja, by odkrywać te miejsca, które nie trafiły na żadne listy, a mimo to zapadają w pamięć równie mocno – małe miasteczka, widoki, spotkania i chwile, które trudno przewidzieć.

Świat sam w sobie nigdy nie przestaje się zmieniać. Każda podróż może być spotkaniem z czymś, co dla kogoś innego stanie się nowym cudem, nawet jeżeli niekoniecznie zapisanym w kamieniu.

Sprawdź ofertę wycieczek Rainbow i przekonaj się, że cudów świata jest znacznie więcej, niż można policzyć.