Grecja jest kolebką cywilizacji krajów Europy Zachodniej, chyba każdy z nich, od zawsze czerpał z jej dorobku kulturalnego i kulinarnego. Ale nie tylko z uwagi na długowieczną historię, Grecja jest wymarzonym miejscem na wakacje. Otoczona czterema morzami – Egejskim i Kreteńskim od wschodu, Jońskim od zachodu i Śródziemnym od południa, Grecja obfituje również we wspaniałe krajobrazy. Nie należy zapominać, że spędzając urlop w Grecji możemy liczyć na smakowite przysmaki i aromatyczne wino, które uznawane jest za jedno ze najznamienitszych na świecie. I choć nawyki żywieniowe Greków na przestrzeni wieków uległy znacznej zmianie, wciąż zachwycają i kuszą turystów z całego świata. Czym charakteryzuje się grecka kuchnia i jak zmieniła się od czasów starożytnych? Jakie składniki są uznawane za najbardziej popularne i typowe dla dań serwowanych w tym kraju? Sprawdźmy!
Grecja od wieków słynie z doskonałej jakości, dojrzałych w pełnym słońcu winogron, które w dużej części przeznaczone są do produkcji wina, oraz z wybornych oliwek, z których wytłaczana jest wysokiej jakości oliwa. Łagodny, śródziemnomorski klimat sprzyja uprawom i hodowli, ale także wspólnym spotkaniom. Zresztą, Grecy są miłośnikami udanej rozrywki i dobrego jedzenia już od czasów antycznych. Wtedy to jednym z najważniejszych świąt były Dionizje, czyli uroczystości organizowane na cześć boga wina Dionizosa. Zamiłowanie do hucznych biesiad pozostało im do dziś.
Co się zmieniło? Greckie menu, jak i menu całej Europy znacznie się powiększyło, na co wpływ miały wielkie odkrycia geograficzne, które zaowocowały sprowadzeniem do kraju nieznanych dotąd przypraw, warzyw i owoców.
W starożytnej Grecji jadłospis jej mieszkańców opierał się głownie na pszenicy, oliwie z oliwek, winie i rybach, których z oczywistych powodów zawsze było pod dostatkiem. Nic dziwnego, że Grecy opanowali sztukę doskonałego przyrządzania oraz przechowywania skarbów morza. Ich smak wzbogacała doskonałej jakości oliwa, która potrafi wydobywać najlepszy smak i aromat, zarówno z ryb, jak i innych potraw. Mięso jedzone było dość rzadko, zazwyczaj podczas świąt i innych większych okazji, a przy tym gościło głównie na stołach tych wyżej urodzonych mieszkańców. Doskonałej jakości koźlina do dziś jest jednak jednym ze znaków rozpoznawczych greckiej kuchni.
Jeżeli chodzi o potrawy typowe dla greckiej uczty, rozpoczyna się ona zwykle od mezedes, czyli przystawek, które w większości mają ostry smak, a ich rolą jest pobudzenie apetytu. Takie samo zadanie spełnia ouzo, czyli anyżowa wódka. Grecy na przystawkę serwują także sery, smażone warzywa oraz rozmaite sosy. Do najpopularniejszego z nich należy tzatziki, który jest skomponowany na bazie jogurtu, czosnku, świeżego ogórka i mięty. Po pobudzeniu apetytu można przejść do dań głównych, które najczęściej zawierają dobrze doprawioną jagnięcinę lub baraninę. Następnie jest deser. Do jednego z najbardziej znanych słodkich przysmaków należy baklawa, choć jej wynalezienie przypisują sobie także Turcy.
Grecja, poza częścią kontynentalną, składa się z wielu wysp. Każdy region kraju posiada własne tradycje i upodobania kulinarne. Mimo, że poszczególne dania są bardziej popularne w jednej prowincji, a innej mniej, to wszystkie zawierają składniki, którymi szczyci się cały kraj. Z oczywistych względów wyborne ryby i owoce morza popularne są w całej Grecji, jednak mieszkańców Wysp Jońskich uważa się za ich szczególnych smakoszy. Słynną potrawą, z której słynie zwłaszcza Attyka, są dolmades, które mogły być inspiracją dla naszych polskich gołąbków. Potrawa ta składa się z wymieszanego z oliwą z oliwek i przyprawami ryżu, który zawinięty jest w liście winogron. Niekiedy dolmades serwowane są z mięsem mielonym, jednak zdecydowanie częściej można je skosztować w pierwotnej wersji -podawane są jako przystawki. Do niezwykle popularnych potraw kuchni greckiej należy również mousaka. Jej obecna wersja jest nieco „dopracowana”. Wcześniej danie to występowało pod nazwą casserole i było potrawą jednogarnkową, stanowiącą mieszankę warzyw, mięsa mielonego, wonnych przypraw i oczywiście, oliwy z oliwek. Obecnie całości dania dopełnia sos beszamelowy oraz makaron.
Kuchnia grecka nie bez powodu uchodzi za jedną z najzdrowszych na świecie. Obfitość dojrzewających w pełnym słońcu warzyw, doskonałej jakości mięsa i pierwszorzędnej oliwy z oliwek to bogactwo nie tylko smaku, ale i witamin. Nawet sery, z fetą na czele oraz wino, którym Grecy obficie podlewają każdy posiłek – jak się okazuje bardzo dobrze wpływają na zdrowie. I choć o umiarze w spożywaniu posiłków raczej nie ma mowy, wspólne, radosne biesiady, i celebracja każdego posiłku sprawia, że każdy stres i zmartwienie odchodzi w niepamięć.