Kuchnia węgierska. Tych smaków trzeba skosztować!

Węgry znacznie rozwinęły się pod względem kulinarnym w XV wieku, za czasów panowania króla Macieja Korwina, który by uszczęśliwić swą drugą żonę, córkę króla Neapolu, zatrudnił na dworze włoskich kucharzy. To oni zaczęli sprowadzać nowe techniki gotowania i składniki, takie jak nieznane warzywa i makaron. Późniejsza okupacja turecka na wiele lat zakończyła niezależność Węgier jako państwa, ale przyniosła także ważne innowacje kulinarne. W węgierskiej kuchni pojawiły się płaskie placki używane zamiast chleba i nadziewane warzywa, a także wiele warzyw, w tym pomidor, kukurydza, ziemniaki i papryka. To właśnie ta ostatnia zrewolucjonizowała węgierską kuchnię, a miejscowi rolnicy zaczęli z czasem uprawiać szereg lokalnych odmian, od słodkich po bardzo ostre.



Co najczęściej jedzą Węgrzy?

Obiad na Węgrzech, podobnie jak u nas, zazwyczaj zaczyna się od zupy. W miesiącach chłodniejszych może to być sycąca zupa fasolowa (egyszerű bableves), podawana z wędzoną kiełbasą, a latem lekka i orzeźwiająca zupa owocowa (gyümölcsleves), najczęściej z wiśni lub moreli, zabielana śmietaną. Podstawą węgierskiej kuchni jest bez wątpienia mięso, od drobiu po cielęcinę i wołowinę, a także, choć w mniejszym stopniu, dziczyznę. Najbardziej rozpowszechniona jest jednak wieprzowina, którą Węgrzy spożywają na nieskończenie wiele sposobów.





Popularną codzienną potrawą każdego niemal Węgra jest kromka chrupiącego chleba z kiełbasą (kolbász) i musztardą. Generalnie kiełbasa jest na Węgrzech niezwykle ważnym elementem jadłospisu, pojawia się w daniach serwowanych na śniadanie, lunch i kolację. Różne odmiany kiełbas są dodawane do gulaszów, zup, zapiekanek i sałatek. Słowo „kolbász” oznacza kiełbasę, ale jest to pojęcie niezwykle szerokie, które obejmuje kiełbasy gotowane, parzone, peklowane i wędzone. Koniecznie spróbuj takich specjałów, jak: csabai kolbász – kiełbasa czabajska, mocno przyprawiona papryką, gyulai kolbász kiełbasa wędzona dymem bukowym, pochodząca z okolic miasta Gyula i májas hurka – nieco przypominająca kaszankę, z sowitym dodatkiem wątróbki. Kolejnym przysmakiem, którego warto spróbować jest węgierskie salami, wędzone i dojrzewające na powietrzu, bogato doprawione ziołami i papryką.

W restauracjach warto poszukać dań z mięsa świń rasy Mangalica. Jest to węgierska rasa świni domowej hodowana od XIX w., która znana jest z delikatnego mięsa o wysokiej zawartości tłuszczu, które mimo to zawiera stosunkowo niewiele cholesterolu. Można powiedzieć, że Węgry to istny raj dla mięsożerców, którzy znajdą tu wiele ciekawych potraw i smaków, ale klimat kontynentalny jest także idealny do uprawy szeregu warzyw. Węgrzy uwielbiają serwować warzywa jako danie główne, a nie tylko jako skromny dodatek do mięsnej potrawy.



Daniem, które spotkasz wyłącznie tutaj jest főzelék – potrawa, którą trudno zaklasyfikować, coś pomiędzy gęstą polewką, a warzywnym gulaszem. Warzywa są powoli i długo gotowane, aż konsystencją zaczynają przypominać zupę krem. Jest to typowa potrawa domowa, która do niedawna rzadko gościła w menu restauracji. Jednakże dzięki swoistej rewolucji kulinarnej, która wynosi proste potrawy ponownie na piedestał, főzelék jest coraz częściej dostępny. Jeśli odwiedzisz Węgry późnym latem lub wczesną jesienią, gdy przypada pora zbiorów, koniecznie spróbuj aromatycznego lecsó, które nigdzie nie smakuje tak dobrze, jak tu.

Ponieważ Węgry nie mają dostępu do morza, to ryby i owoce morza nie należą do najpowszechniejszych składników używanych w kuchni. Jednakże znajdziesz tu wspaniały wybór ryb słodkowodnych, takich jak karp (ponty), sum (harcsa), sandacz (fogas) i pstrąg (pisztráng). Jednym z najpopularniejszych dań jest bez wątpienia zupa rybna, czyli halászlé.

A na koniec coś słodkiego Jednym z ulubionych przez Węgrów deserów jest Gundel palacsinta, cieniutkie naleśniki tradycyjnie podawane w formie tortu, współcześnie również pojedynczo, przekładane masą orzechową, rodzynkami i oblane sosem czekoladowy, często flambirowane.



Węgrzy specjalizują się również w słodkich daniach, których podstawą jest makaron. Potrawy takie jak lekváros tészta, diós tészta i mákos tészta, to połączenie różnych rodzajów makaronu ze słodkimi dodatkami, na przykład morelami, mielonymi orzechami włoskimi i cukrem pudrem lub makiem i rodzynkami. Wiele węgierskich ciast ma rodowód francuski lub austriacki, dzięki czemu są niezwykle wyrafinowane i eleganckie. Do najbardziej znanych należą oczywiście Dobos torta – tort biszkoptowy przekładany kremem maślanym, Esterházy torta – tort bezowy z wykwintnym kremem waniliowym i somlói galuska – małe biszkopty z sosem czekoladowym i bitą śmietaną.