Spędzając wakacje we Włoszech, zwłaszcza po raz pierwszy, koniecznie trzeba udać się do Rzymu choć na jeden dzień. To włoskie miasto, którego nikomu nie trzeba przedstawiać, skrywa niezliczone zabytki, urokliwe zakątki i klimat, które nie doświadczysz w żadnym innych europejskim mieście. Niegdyś to właśnie tu było centrum świata, o czym przypominają nam dziś licznie zachowane w Rzymie antyczne budowle. Nie tylko one przyciągają jednak do miasta rzesze turystów. Najwybitniejsze dzieła znanych na całym świecie artystów, wspaniały, śródziemnomorski klimat, doskonała kuchnia oraz wszechobecność osnutych tajemniczymi historiami miejsc i zabytków z różnych epok – oto najważniejsze atrakcje Rzymu. Ich lista, o czym za chwilę się przekonamy, jest jednak znacznie dłuższa. Zapraszamy w podróż po Rzymie i jego najważniejszych atrakcjach, o których więcej informacji znajdziesz w naszym krótkim przewodniku.
Wieczne Miasto z oczywistych powodów obfituje w relikty sztuki sakralnej i niezliczoną ilość kościołów, które warte są odwiedzin. W samym mieście znajdziemy ich ponad 900, zaś wiele z nich przypomina galerie sztuki bogate w najbardziej znane dzieła z gatunku malarstwa i rzeźby, które wyszły spod rąk osławionych na całym świecie twórców, w tym Michała Anioła, Rafaela, Berniniego i innych. Które z nich są szczególnie warte zwiedzenia?
Najważniejszym obiektem sakralnym w Rzymie jest oczywiście Bazylika Świętego Piotra. Obecna barokowa budowla to tak naprawdę drugi kościół w tym miejscu. Wcześniej znajdowała się tam wczesnochrześcijańska bazylika ufundowana przez samego Konstantyna Wielkiego niedługo po tym jak przyznał on chrześcijanom te same prawa, co wyznawcom innych religii. Bazylika Świętego Piotra w tej formie przetrwała do XVI wieku, kiedy to papież Juliusz II podjął decyzję o jej zburzeniu i podłożył kamień węgielny pod nowy, jeszcze wspanialszy kościół. W jego budowie brali udział najwybitniejsi artyści epoki: Donato Bramante, Michał Anioł, Rafael Sante, Domenico Fontana. Wreszcie w 1667 roku, 161 lat po rozpoczęciu budowy na placu przed świątynią stanęła monumentalna kolumnada projektu Gianlorenzo Berniniego. To właśnie tam rozpoczyna się zwykle zwiedzanie Bazyliki. Po tym, jak nacieszymy oczy widokiem fasady i monumentalnej kopuły, pora udać się do wnętrza świątyni. Jest ono urządzone z równie wielkim przepychem, oszałamia już sama powierzchnia kościoła, który może pomieścić nawet 60 tys. wiernych! Uwagę przyciąga też odlany z brązu baldachim autorstwa wzmiankowanego już Berniniego oraz równie bogato zdobione ołtarze w kaplicach bocznych. Na własne oczy można zobaczyć tam słynną Pietę i Mojżesza Michała Anioła oraz grób papieża Jana Pawła II.
Zwiedzanie Bazyliki Świętego Piotra wraz z przylegającymi do niej kaplicami i Pałacem Apostolskim (to tam znajduje się Kaplica Sykstyńska) może zająć dzień albo i dłużej. Zainteresowani historią i sztuką przybysze nie powinni jednak na tym kończyć odkrywania Rzymu.
W Rzymie aż roi się od pamiątek historii. Zalicza się do nich Kościół San Clemente, wybudowany w IV wieku na cześć męczeńskiej śmierci jednego z pierwszych papieży – świętego Klemensa. Architektura bazyliki jest eklektyczna, bo choć powstała w IV wieku, to na przestrzeni epok wzbogacana była o nowe komponenty. Kościół obfituje w skrzące się złotem, barwne dekoracje w stylu barokowym, zachowały się też przepiękne freski, pochodzące z czasów wczesnego chrześcijaństwa. Największe zaskoczenie kryje się jednak poziom niżej – znajdują się tam pozostałości po domu Flaviusa Clemensa, wybudowanego w I wieku. Miejsce to może okazać się dla zwiedzających chrześcijańską bazylikę niemałą niespodzianką, ponieważ jest świątynią Mitry. Mitraizm był kultem, który rywalizował z chrześcijaństwem, posiadając z nim wiele elementów zbieżnych. W centrum jaskini znajduje się ołtarz, przyozdobiony wizerunkiem Mitry zabijającego byka. Po obu stronach kaplicy znajdują się rzędy kamiennych ławek, a na ścianie można zauważyć figurę Mitra zrodzony ze skały.
Kościół Matki Bożej Zwycięskiej to znajdująca się niedaleko Placu Republiki świątynia, powstała w I połowie XVII wieku. Największym klejnotem kościoła jest rzeźba autorstwa Berniniego znajdująca się w ostatniej kaplicy po lewej stronie świątyni. Ekstaza świętej Teresy - bo o tej, znanej na całym świecie rzeźbie mowa - obrazuje mistyczne przeżycie św. Teresy z Ávila, które zostało przez nią opisane w Księdze Życia. Rzeźba została wykonana w całości z białego marmuru. Przedstawia postać kobiety unoszącej się na obłoku, ubranej w długie szaty. Jej lekko odchylona do tyłu głowa, twarz zwrócona ku widzowi o rozchylonych ustach i na wpół przymkniętych powiekach, oddaje siłę przeżycia jakiemu została poddana święta Teraz wskutek ugodzenia strzałą Anioła.
W trakcie zwiedzania tego rzymskiego kościoła warto przyjrzeć się także licznym obrazom poświęconym karmelickim świętym oraz malowidłom na suficie nawiązującym do praskiego triumfu nad herezją.
Wieczne Miasto obfituje w liczne zabytki związane z historią miasta sprzed naszej ery. Spędzając wakacje w Rzymie nie można pominąć ich w planie zwiedzania. Panteon, Koloseum, Kapitol czy Forum Romanum to tylko mała części atrakcji, które czekają na zwiedzających.
Najlepiej zachowanym zabytkiem starożytnego Rzymu jest Panteon. Świątynia powstała w I wieku na cześć najważniejszych bóstw starożytnego Rzymu. Plan ma kształt koła, poprzedzonego kolumnowym portykiem. Centralną część wieńczy betonowa kopuła o średnicy ponad 43 metrów, będąca cudem ówczesnej techniki. Na jej szczycie znajduje się otwór o średnicy 9 metrów, który jest jedynym źródłem naturalnego światłą w całej świątyni. W murach wykute są nisze, w których dawniej znajdowały się posągi antycznych bóstw, dziś ich miejsce zajęły grobowce znamiennych postaci w historii Włoch – królów i mistrzów sztuki.
W czasie zwiedzania antycznego Rzymu nie sposób pominąć też Koloseum. Amfiteatr Flawiuszy został wybudowany w I wieku przez cesarza Wespazjana. Niegdyś budowla potrafiła pomieścić aż 70 tysięcy widzów. W amfiteatrze organizowane były liczne widowiska, w tym krwawe walki gladiatorów. Koloseum służyło również za arenę walk zwierząt, zwanych venatio, a także za miejsce przedstawień o charakterze religijnym, czyli tzw. Munera. Mimo że świetność Amfiteatru Flawiuszy przeminęła wraz z trzęsieniem ziemi, które przyczyniło się do znacznych zniszczeń oraz upowszechnieniem się chrześcijaństwa (do 1744 roku Koloseum służyło Włochom za … kamieniołom) to ruiny, jakie po nim pozostały dalej wywołują ogromne wrażenie. Wciąż dostrzegalne jest też spiętrzenie porządków architektonicznych, na poszczególnych kondygnacjach umieszczono kolumny w porządku toskańskim, jońskim oraz korynckim, na samej górze znajdują się natomiast korynckie pilastry. Koloseum uważane jest za miejsce męczeńskiej śmierci pierwszych chrześcijan, co nie zostało w pełni udowodnione. Niemniej wewnątrz budowli znajduje się monstrualnych rozmiarów krzyż, który upamiętnia te makabryczne zdarzenia.
Nie tylko Koloseum uległo zniszczeniu na skutek trzęsienia ziemi i stopniowej rozbiórki, dokonywanej przez mieszkańców miasta, dla których antyczne ruiny były źródłem łatwo dostępnych materiałów budowalnych. Podobny los spotkał Forum Romanum, czyli najstarszy w Rzymie plac miejski. To tu w zamierzchłych czasach kwitło życie polityczne, religijne i towarzyskie. Teorii na to, w jaki sposób powstało Forum Romanum jest tyle, ilu historyków. Najpopularniejsza teoria mówi jednak, że w VIII wieku p.n.e. teren dzisiejszego placu pokrywało bagno. Aby je osuszyć, wybudowano kanał odwadniający, który pozwolił usunąć wodę z tego obszaru. Nie wiadomo, jak dokładnie potoczyła się późniejsza historia tego miejsca, pewne jest jednak, że plac niegdyś tętnił życiem. Większość budynków, jakie się tu znajdowały uległo zniszczeniu lub pozostały po nich jedynie szczątki. W stosunkowo niezłym stanie zachowała się świątynia Wenus i Romy. Utrzymane w porządku korynckim sanktuarium wnosi się na betonowej platformie, a jej betonowe ściany wyłożone są z zewnątrz białym marmurem. Wewnątrz świątyni znajdowały się dwie celle, z których jedna poświęcona była kultowi Wenus, a druga Romy. Kolejnym obiektem architektonicznym, którego pozostałości możemy podziwiać jest bazylika Konstantyna i Maksencjusza. To największy z budynków na całym Forum Romanum, posiadający łukowate sklepienie. Jego ściany oraz podłoga wyłożone są niesamowitymi, kolorowymi marmurami, które zachwycają zwiedzających.
Z Forum Romanum widoczne jest siedem wzgórz otaczających Rzym, w tym Kapitol. Większość antycznych budowli, jakie się tam znajdowały, spłonęła podczas wielkiego pożaru Rzymu. W czasach nowożytnych plac został przebudowany według pomysłu Michała Anioła, a przez kolejne stulecia wznoszone były tam reprezentacyjne budowle, które dziś dumnie wznoszą się ponad całe miasto. Warto wspomnieć też o posągu Marka Aureliusza, który ustawiono przed Pałacem Senatorskim. Pomijając jednak przepiękne pomniki historii, Kapitol warto odwiedzić przede wszystkim z uwagi na zjawiskową panoramę całego miasta. Widok ten jest nieziemski szczególnie wieczorem, kiedy światło gwiazd odbija się w dachach okazałych świątyń i bazylik, roztaczając wszędzie migotliwe blaski.
Kościoły, bazyliki i antyczne pozostałości przedchrześcijańskiej historii miasta, to nie jedyne atrakcje turystyczne jakie zobaczymy podczas wakacji w Rzymie. Liczne, bogato zdobione fontanny, klimatyczne place czy słynne hiszpańskie schody to obowiązkowe punkty, które trzeba odwiedzić będąc na wczasach we włoskiej stolicy. Po zmroku, gdy miasto staje się pięknie oświetlone, wszystko nabiera nowego, niepisanego charakteru. Romantyczne małe knajpki, w których można skosztować tradycyjnych dań kuchni włoskiej oraz napić się najlepszej kawy, a także spróbować oryginalnych włoskich lodów. Nie sposób nie zakochać się w klimacie tętniącego życiem Wiecznego Miasta, które co roku odwiedzają miliony turystów. Nie bez powodu mówi się też, że jeśli ktoś raz odwiedził Rzym, z pewnością zechce do niego powrócić. Zatem gdzie jeszcze warto zajrzeć, by móc pełną piersią poczuć zapach i klimat tego miasta?
Plac Hiszpański jest jednym z najchętniej odwiedzanych przez turystów miejsc w Rzymie. Równie chętnie odpoczywają tu przyjezdni, jak i stali mieszkańcy Wiecznego Miasta. Plac szczególnie pięknie prezentuje się po zmroku, gdy lampy rozświetlają znajdujące się przy placu budynki oraz słynne hiszpańskie schody, złożone ze 137 stopni. Co ciekawe, są to drugie na świecie schody pod względem szerokości i długości. Swoją nazwę (podobnie jak sam plac) zawdzięczają Hiszpańskiej Ambasadzie, która w momencie ich budowania w latach 1723-25 znajdowała się w pałacu usytuowanym w pobliżu tego miejsca.
U ich stóp znajduje się fontanna Barcaccia w kształcie łódki, będąca dziełem Pietro Berniniego i jego syna Lorenzo. Zaś zwieńczeniem wspinaczki po licznych stopniach jest XVI-wieczny kościół Trinita dei Monti zbudowany według projektu Carla Maderny. W pobliżu placu znajdują się warte odwiedzenia muzea, kawiarnie i restauracje.
Ukończona w 1766 roku barokowa fontanna swoją nazwę wzięła od imienia włoskiej dziewicy o imieniu Trevia, która miała odkryć w tym miejscu źródło wody wykorzystane do budowy akweduktu. Wysoka na niemal 27 metrów fontanna bezpośrednio przylega do Pałacu Poli znajdującego się w tle. Symbolika monumentu wykonanego z trawertynu nawiązuje do morza i mitologicznych postaci związanych z siłami wody. Centralną część zajmuje postać greckiego boga Okeanosa przedstawionego w trakcie ujeżdżania rydwanu z muszli, ciągniętego przez konie morskie. Fontannę di Trevi, podobnie jak tę zlokalizowaną przy Placu Hiszpańskim, zasila woda doprowadzona akweduktem zbudowanym w 19 r. p.n.e. przez Agrypę. Turyści zwiedzający Rzym chętnie wrzucają do niej monety, aby tym sposobem zapewnić sobie powrót do Rzymu. Pozyskane w ten sposób fundusze są przeznaczane na restauracje i utrzymanie zabytków Wiecznego Miasta.
Spacerując po Rzymie warto także zajrzeć na Piazza Navona, plac powstały w miejscu starożytnego stadionu, który po przebudowie nadal zachował kształt areny. Plac okalają piękne kolorowe kamienice, w których mają swoje siedziby restauracje i kawiarnie. Kluczową atrakcją Piazza Navona są trzy fontanny. Największa z nich, Fontana dei Quattro Fiumi, autorstwa Berniniego oraz dwie mniejsze znajdujące się na obu końcach placu.
Jeśli przed podróżą do Rzymu chcesz poczuć przedsmak jego klimatu, zachęcamy do obejrzenia wybranych przez nas włoskich filmów. Sprawdź czy uda Ci się rozpoznać na małym ekranie niektóre z największych atrakcji turystycznych Wiecznego Miasta, także te wymienione w naszym artykule.
Nie wolno zapominać też o tym, że mieszkańcy Wiecznego Miasta są wybitnymi kucharzami. Włochy to przede wszystkim doskonała pizza, która, w przeciwieństwie do tych serwowanych w innych krajach, nie ma nic wspólnego z tłustym i ciężkostrawnym posiłkiem. Włosi są też mistrzami różnego rodzaju makaronów, których receptury są pilnie strzeżone i przekazywane z pokolenia na pokolenie. Nie można zapomnieć też o aromatycznym risotto, podlewanym doskonałym winem. Gwarantujemy, że spacerując po Rzymie, nie oprzecie się zapachowi którejś z tych potraw.