Dominikana: co warto wiedzieć, zanim wybierzesz się tam na wakacje?

Gdzie leży Dominikana? Informacje ogólne

Dominikana, właściwie Republika Dominikańska, jest drugim co do wielkości państwem leżącym na Morzu Karaibskim (większa jest jedynie Kuba). Jej całkowita powierzchnia wynosi 48 730 km2. Dominikana zajmuje blisko 2/3 powierzchni wyspy Hispaniola. Pozostała, zachodnia część jest poporządkowana Republice Haiti. Jest to jedyny kraj, z którym Dominikana dzieli granicę lądową. Od północy wyspę otaczają wody Atlantyku, od południa zaś – Morze Karaibskie. Od wschodu, przez cieśninę Mona, Dominikana graniczy natomiast z Puerto Rico. Stolicą Dominikany jest Santo Domingo, w 1990 roku wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Nie ulega wątpliwości, że Hispaniola to jedna z najładniejszych wysp archipelagu Wielkich Antyli. Krzysztof Kolumb, odkrywca Dominikany, określił ją rajem na ziemi i nie był w tym daleki od prawdy. Plaże w regionie Punta Cana są bowiem uznawane za jedne z najpiękniejszych na świecie. Z atrakcyjności wyspy zdają sobie sprawę także jej mieszkańcy – turystyka jest ich podstawowym źródłem dochodu. Warto podkreślić też, że Dominikana może się poszczycić najlepiej rozwiniętą infrastrukturą turystyczną na Karaibach.

Historia Dominikany

W czasach prekolumbijskich Dominikanę zamieszkiwali rodowici Arawakowie. W 1492 r., gdy wyspa przeszła w posiadanie Hiszpanii i zyskała nazwę „Isla Espanola”, zostali oni jednak wytępieni i z czasem zastąpili ich afrykańscy niewolnicy. W 1521 r. w Santo Domingo założono pierwsze biskupstwo w całej Ameryce; kilkanaście lat później funkcjonował tam już pierwszy uniwersytet. W roku 1697 Hiszpania została zmuszona odstąpić część skolonizowanej wyspy Francji. W latach 1795-1808 Francuzi objęli natomiast panowanie nad całą Hispaniolą. Był to kluczowy moment, gdyż rewolucja francuska przyczyniła się do buntu i zniesienia wieloletniego niewolnictwa. Francuzi nie zadomowili się jednak na Dominikanie zbyt długo. W 1809 r. wyspa ponownie znalazła się pod rządami Hiszpanii. Potem kolejno panowali na niej Haitańczycy i Hiszpanie z Brytyjczykami. W 1821 r. Dominikana proklamowała niepodległość, zaledwie rok później została jednak zajęta przez Haiti. W 1844 r. powstała co prawda niezależna Republika Dominikany, ale władze Haiti nieustannie dokonywały prób podporządkowania sobie całej wyspy, dlatego w 1861 r. Republika Dominikany wystąpiła do Hiszpanii z prośbą o ponowne włączenie do imperium. Antyhiszpańskie nastroje na wyspie doprowadziły jednak do powstania, które zakończyło się ponownym ogłoszeniem niepodległości przez Dominikanę w 1865 r. Następne lata upłynęły na wysiłkach USA związanych z chęcią umocnienia własnych interesów gospodarczych i ekonomicznych na Dominikanie. W latach 1916-1924 Dominikana znalazła się pod amerykańską okupacją. Po tym jak wojska amerykańskie opuściły wyspę, ponownie ustanowiono demokratyczne rządy. Przerwał je jednak katastrofalny w skutkach huragan, a następnie stan wojenny, ustanowiony przez generała Rafael Trujillo Molina, który począwszy od lat 30. do lat 60., sprawował na wyspie dyktatorską władzę . Trwający ponad 30 lat reżim zakończyła amerykańska interwencja w 1965 r. Od tamtego momentu Dominikana to kraj demokratyczny, w którym uskutecznia się prezydenckie wybory powszechne.

Dominikana – geografia kraju

Dominikana jest bardzo zróżnicowana geograficznie, co niewątpliwie wpływa pozytywnie na jej walory turystyczne. Piękne plaże rywalizują o uwagę turystów z górzystymi terenami, idealnymi do trekkingu, i żyznymi dolinami w środkowej i wschodniej części kraju. Dominikana ma całkowitą linię brzegową o długości 1 609 kilometrów, na którą składają się piaszczyste plaże ocienione rzędami palm, dramatycznie wyglądające skaliste klify, smagane wiatrem wydmy oraz zaciszne zatoczki i laguny otoczone lasami namorzynowymi. Łączna długość dominikańskich plaż wynosi około 402 km. Za jedną z najpiękniejszych plaż, a według niektórych wręcz za najpiękniejszą, uchodzi Playa Rincón. To rozciągający się na długości około 3 km pas bielusieńkiego i drobnego piasku, o który rozbijają się błękitno-zielone fale idealne do uprawiania sportów wodnych. Za zachodnim krańcu plaży znajduje się uroczy strumień, idealny do leniwych kąpieli w słoneczny dzień. Wybrzeże wyspy rozczłonkowują liczne przylądki, półwyspy oraz zatoki. Dwa najbardziej znane regiony wypoczynkowe, słynące z rajskich plaż to Punta Cana oraz Puerto Plata.

Dominikana to w dużej mierze góry. Wysokie łańcuchy Kordylierów Środkowych, których najwyższy szczyt – Pico Duarte – osiąga wysokość 3098 metrów n.p.m., zajmują centralną część wyspy. Na północy i południowym wschodzie kraju rozciągają się niższe górskie pasma górskie, pomiędzy którymi znajdują się żyzne doliny, w tym San Juan oraz Cibao. Z kolei wzdłuż wybrzeży Morza Karaibskiego leży rozległa nizina Seibo. Najniższym punktem kraju pozostaje słone jezioro Enriquillo – jest ono położone 44 metry p.p.m. Wyspa posiada dobrze rozwiniętą sieć rzeczną. Główne rzeki kraju to Yuna, Yaque Del Norte oraz Yaque del Sur.

Flora i fauna na Dominikanie

Dominikana przyciąga turystów także zróżnicowaną roślinnością, której sprzyja urozmaicona rzeźba terenu oraz lokalne warunki klimatyczne. Wilgotne niziny oraz górskie stoki porastają bujne lasy tropikalne. Są one wiecznie zielone i obfitują w rozmaite drzewa – mahoń, heban czy palmę królewską (palmy występują licznie także w regionach nadbrzeżnych). Dla górskich lasów Dominikany charakterystyczne są epifity. Z kolei w obszarach uboższych w opady dominują suche formacje leśne oraz sawanny; miejscami występuje nawet roślinność pustynna. Spory obszar kraju został zagospodarowany pod uprawy tropikalnych owoców i roślin. Mimo wszystko to roślinność naturalna wciąż dominuje na wyspie. Obszary leśne zajmują około ćwierć powierzchni całej Dominikany, łączny obszar terenów chronionych (rezerwatów i dziewięciu parków narodowych) obejmuje ponad 20% kraju.

Jeśli chodzi o faunę, jest ona stosunkowo uboga. Duże ssaki w zasadzie tam nie występują. Powszechne są za to rozmaite gatunki nietoperzy, gryzoni i ptaków (lądowych i morskich). Turystów zachwycają zwłaszcza liczne stada flamingów występujące nad wspomnianym jeziorem Enriquillo. Wilgotne lasy obfitują przede wszystkim w niewielkie gady, natomiast wody przybrzeżne – w delfiny, ryby i skorupiaki. Dodatkową ciekawostką jest fakt, że w dominikańskich lasach żyją zdziczałe krowy i kozy przywiezione na wyspę jeszcze przez kolonizatorów.

Jak już pisaliśmy, blisko 1/4 unikalnych terenów i obszarów przybrzeżnych kraju jest chronionych w postaci parków narodowych, rezerwatów, pomników przyrody i rezerwatów morskich. Zwiedzanie tych obszarów daje niepowtarzalną okazję do podglądania wyjątkowej fauny i flory, zarówno morskiej, jak i lądowej. Wspaniały Park Narodowy del Este położony w sercu regionu La Romana / Bayahibe jest jednym z najbardziej popularnych celów turystycznych na Dominikanie. W parku znajduje się około 400 jaskiń, niektóre z naskalnymi rysunkami będącymi pozostałością po dawnych mieszkańcach tych terenów, a także 8 malowniczych tarasów rafowych. W pobliżu na turystów czekają również błękitne wody Morza Karaibskiego i białe, piaszczyste plaże. Jedną z największych atrakcji turystycznych w okolicach Puerto Plata jest ukryty w bujnej dżungli wodospad Damajagua. Jest to niesamowity kompleks wodospadów, złożonych z 27 kaskad, które spływają po wapiennych skałach do wyżłobionych w wapieniu basenów.

Klimat i pogoda na Dominikanie

Na Dominikanie panuje wilgotny i gorący klimat zwrotnikowy. Teoretycznie występują tam dwie pory deszczowe. Pierwsza trwa od maja do sierpnia, druga zaś – od listopada do grudnia. W praktyce nie są to okresy tak uciążliwe dla turystów, jak mogłoby się wydawać – opady trwają zwykle od pół godziny do godziny dziennie. Podobne deszcze występują czasem nawet w porze uznawanej za suchą. Jeśli chodzi o średnią liczbę godzin słonecznych, jest to od 7 do 8 godzin w ciągu dnia. Gorący i wilgotny klimat wybrzeża jest na szczęście łagodzony przez napływające znad morza wiatry. Jeśli chodzi o pogodę na Dominikanie to największe upały na wyspie przypadają na maj i październik. Temperatury w ciągu dnia wynoszą wówczas od 30 do 35°C. To niewiele więcej niż w pozostałych miesiącach, przy czym wysoka wilgotność powoduje, że upał jest bardziej odczuwalny. Podobnie jak większość krajów tropikalnych, Republika Dominikańska ma dwie pory roku: suchą i deszczową. W „suchej” zimie, od grudnia do końca kwietnia, przeciętna temperatura dzienna wynosi od 27 do 30°C, nocą zaś spada nawet do 20°C. Najzimniejsze miesiące w roku to styczeń i luty, ale nadal jest tu wtedy znacznie cieplej niż w Polsce.

Ludność i język urzędowy Dominikany

Dominikanę zamieszkują tak zwani Kreole, czyli potomkowie dawnych kolonizatorów oraz czarnych niewolników, którzy byli sprowadzani na wyspę i wykorzystywani do prac w ziemskich latyfundiach. W kraju mieszka ponad 10 milionów ludzi – oprócz wymienionych Kreolczyków przebywają tam także Indianie Taino oraz Cocolos przybyli z anglojęzycznej wyspy La Tortola. Aż 73% Dominikańczyków jest mieszanego pochodzenia rasowego; czarni i biali stanowią kolejno 11% i 16% ogółu ludności.

Republika Dominikany jest jednym z wielu krajów na świecie, gdzie ludzie mówią przeważnie po hiszpańsku. Jest to także język urzędowy obowiązujący w tym kraju. Dominikańczycy mają oczywiście swój własny dialekt, który bardzo przypomina hiszpański używany na Wyspach Kanaryjskich. Tutejsze szkoły oparte są na hiszpańskim modelu edukacyjnym, a dominującymi językami obcymi są angielski i francuski. Około 98% ludności Dominikany mówi po hiszpańsku, 1% po francusku, 0,5% po angielsku i 0,1% po arabsku, ale język angielski staje się coraz bardziej popularny ze względu na otwarcie się kraju na wpływy nowoczesnej amerykańskiej popkultury. Populacja Dominikany według danych z 2017 r. wynosi 10 170 000 osób. Obecnie Dominikana zajmuje 86 miejsce na liście najbardziej zaludnionych krajów na świecie, z gęstością zaludnienia wynoszącą 220 osób/km2. Stolica Santo Domingo zajmuje powierzchnię 104,44 km2 i jest najbardziej zaludnionym miastem w kraju, zamieszkałym przez blisko 3 miliony mieszkańców. Miejsc drugie pod względem liczby mieszkańców zajmuje miasto Santiago de los Caballeros.

Dominikańczycy słyną ze swojej otwartości, prostoduszności i uprzejmości – chętnie pomagają i doradzają zagubionym turystom. Najłatwiej poznać ich temperament przy okazji wycieczki na bazar czy do lokalnego Colmado (baru połączonego ze sklepem). Pierwszym źródłem dochodu miejscowych jest turystyka; za nią plasuje się przemysł rolno-spożywczy. Dominikańczycy pracują przy uprawie kawy, tytoniu, trzciny cukrowej, kakao, ryżu, ananasów i pomarańczy. Język urzędowy to hiszpański, zaś potoczny – nieco różniący się od czystej odmiany - latino-hiszpański. W ośrodkach turystycznych nie ma jednak problemu z porozumiewaniem się po angielsku, ewentualnie po niemiecku.

Turystyka na Dominikanie – statystyki¹

Od początku obecnej dekady turystyka na Dominikanie ciągle się rozwija. W 2010 roku na karaibskiej wyspie wypoczywało 4,1 miliona turystów, a w 2012 liczba ta przekroczyła już 4,5 miliona.

W 2015 roku odwiedzających było już prawie o milion więcej (5,6 miliona), a dwa lata później przekroczyli oni barierę 6 milionów. W 2018 roku ruch turystyczny na Dominikanie wyniósł ponad 6,5 miliona osób, co oznacza 6,2% wzrost w porównaniu do poprzedniego roku.

Zdecydowanie najwięcej turystów przylatuje na Dominikanę ze Stanów Zjednoczonych. W 2018 było to aż 2,3 miliona ludzi, co stanowi ponad 35% wszystkich odwiedzających. Na kolejnych miejscach są mieszkańcy Kanady, Niemiec, Rosji i Francji.

Na tym tle turystów z Polski jest ciągle niewielu – w 2018 roku wyspę odwiedziło 36 tysięcy mieszkańców naszego kraju. Polacy wybierają jednak Dominikanę coraz częściej, a wzrost jest bardzo dynamiczny. W 2015 roku tylko 11 tysięcy osób z Polski wypoczywało na Dominikanie, a w kolejnym oku było ich już ponad 2 razy więcej (23 tysiące). Z kolei w 2017 liczba turystów przekroczyła już 32 tysiące.

Co ciekawe, statystyki potwierdzają, że na Dominikanie turystyka ma się dobrze przez cały rok, a miejsce jest atrakcyjne dla odwiedzających bez względu na porę. Poniższa tabela pokazuje, ilu turystów przyleciało na Dominikanę w 2018 roku w poszczególnych trymestrach i o ile wzrosła ta liczba w stosunku do poprzedniego roku.

 

Trymestr roku 2018	Liczba odwiedzających	Wzrost w porównaniu z 2017
styczeń - marzec	1 794 321	7,73%
kwiecień - czerwiec	1 646 484	4,47%
lipiec - wrzesień	1 568 612	6,72%
październik - grudzień	1 559 471	5,65%

 

¹ Wszystkie dane na podstawie statystyk prowadzonych przez Bank Centralny Dominikany: https://www.bancentral.gov.do/a/d/2537-sector-turismo.

Obyczaje

Dominikana to kraj, w którym dominuje patriarchalny styl życia. Obsługiwanie mężczyzny w pierwszej kolejności czy faworyzowanie go w rozmowie to dość często spotykane sytuacje. Należy pamiętać, że podstawą społecznych interakcji jest tam grzeczność. Na powitanie czy rozpoczęcie rozmowy należy zawsze powiedzieć „buenos dias”, czyli dzień dobry. Co ciekawe, jeśli mieszkańcy chcą coś wskazać (np. kierunek), zamiast używać palca, wydymają usta. Z kolei, żeby zatrzymać taksówkę, należy kiwać tyloma palcami, ilu jest pasażerów. Czymś, co z pewnością łączy mieszkańców Dominikany i Haiti, jest muzyka. W obu krajach tańcem narodowym jest merengue. Może on przywodzić na myśl polkę, hiszpańską contradanzę albo taniec tumba francesa.

Religia na Dominikanie

Zdecydowana większość, bo prawie 70% mieszkańców wyspy wyznaje katolicyzm; z kolei nieco ponad 18% Dominikańczyków to protestanci. Podróżując po wyspie, nie natkniemy się jednak na dużą liczbę kościołów, zwłaszcza w porównaniu z Polską czy innymi krajami Europy. Wiarę okazuje się tam w nieco inny sposób – katolicyzm jest dość synkretyczny i łączy w sobie elementy pierwotnych kultów. Jeśli chodzi o protestantów, dominują wyznawcy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, Kościoła Bożego oraz Kościoła Bożych Proroctw. Nieco ponad 1% ludności to mormoni, zaś niecałe 1% wyznaje tradycyjne religie plemienne, takie jak animizm i voodoo. Do ostatniej grupy należą przede wszystkim haitańscy uchodźcy.

Dominikana była początkowo wyłącznie katolicka, ale przez wieki religia ta straciła część swoich wpływów. Było to szczególnie widoczne pod koniec XIX wieku, kiedy brak funduszy i księży spowodowały wzrost znaczenia protestanckiego ruch ewangelickiego. Dominikana ma również małe centrum żydowskiej populacji – miasto Sosúa, małe miasto na północy wyspy liczące 70 000 mieszkańców. W Santo Domingo stoi również żydowska synagoga.

Aktywny wypoczynek na Dominikanie

W związku z silnym zróżnicowaniem terenu Dominikana stwarza idealne warunki do aktywnego wypoczynku. W centralnej, górzystej części wyspy można zakosztować pieszych wycieczek czy bardziej wymagającej wspinaczki. Z kolei wybrzeża atlantyckie i karaibskie kuszą doskonałymi terenami do wędkowania na otwartym morzu i uprawiania sportów wodnych, w tym nurkowania i snurkowania. Przejrzyste wody Dominikany stwarzają wiele okazji do podglądania podwodnego świata. Inne popularne atrakcje wodne to spływy kajakowe, pontonowe i przy użyciu canoe (np. rzeką Jimenoa). Oprócz tego turystów kuszą narty i rowery wodne, deski windsurfowe oraz łódki. Jeśli chodzi o stolicę Dominikany, czyli Santo Domingo, główną atrakcją turystyczną jest stara kolonialna dzielnica, która znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO. Podobna architektura zachowała się także na innych Wyspach Karaibskich. Ciekawą metodą aktywnego spędzenia wolnego czasu może być wycieczka pod Aguas Blancas, czyli jeden z najwyższych (83 metry) wodospadów na Karaibach. Znajduje się on na wysokości 2 tys. metrów i prowadzi do niego ścieżka przez dżunglę oraz malowniczy kanion. Widok ściany wody z lazurową laguną z pewnością dostarczy niezapomnianych wrażeń. Świetnym pomysłem jest też wycieczka do doliny Cibao. Można tam podziwiać bogactwo rzadkich roślin i tropikalnych owoców. Tamtejsze wioski są usiane drzewkami mango, sadami bananowymi i plantacjami cytrusów. Turyści bardzo często odwiedzają też zatokę Samana, gdzie można obserwować wieloryby, które przybywają na wyspę, by rodzić młode. Po więcej informacji o tym co warto zobaczyć na rajskiej wyspie zapraszamy do praktycznego przewodnika po atrakcjach Dominikany.