Madagaskar – co warto wiedzieć przed podróżą?

Madagaskar to zachwycające plaże nad lazurowo-turkusową wodą, góry, tropikalne lasy, pustynia a nawet sawanna. Dowiedz się więcej na Blogu Rainbow!

Informacje ogólne


Republika Madagaskaru to państwo położone na wyspie w zachodniej części Oceanu Indyjskiego, u południowo-wschodnich wybrzeży Afryki. Stolica tego kraju jest Antananarywa - największe miasto na wyspie, stanowiące centrum administracyjne, gospodarcze, naukowe i komunikacyjne. W wielu miastach Republiki przeplata się lokalna architektura z pozostałościami po czasach kolonialnych, np. francuskie pałace, szczególnie znane są te w Tanie.
Madagaskar zwany jest „Czerwoną Wyspą" ze względu na barwę występujących tam powszechnie gleb laterytowych. Są zachwycające plaże nad lazurowo-turkusową wodą, ale także góry, tropikalne lasy, pustynia a nawet sawanna. Niewiele jest tak różnorodnych i unikatowych miejsc na świecie. Właśnie ze względu na odrębność fauny, flory, ale też i kultury Madagaskar określa się również 8 kontynentem.
W tym afrykańskim kraju znajdziemy polskie ślady. To tutaj żył Beniowski, bohater poematu Juliusza Słowackiego. A w dwudziestoleciu międzywojennym Polska liczyła na przejęcie od Francuzów tej ówczesnej kolonii. Wyspą na Oceanie Indyjskim zachwycił się słynny polski podróżnik - Arkady Fiedler, który na jej temat napisał aż pięć książek.
Madagaskar w języku malgaskim oznacza "ląd na końcu świata", ponieważ niegdyś niewielu podróżników i turystów docierało na oddaloną od Afryki 800 km wyspę. Dzisiaj ten „koniec świata” jest na wyciągnięcie ręki.

Historia Madagaskaru

Pierwsi Madagaskar odkryli prawdopodobnie arabscy handlarze w IV wieku. Wyspa była już wtedy zamieszkana. Najstarsze ślady człowieka na Madagaskarze pochodzą z epoki żelaza. W I wieku przybyła tu ludność pochodzenia malajsko-polinezyjskiego. Przez kolejne stulecia miało miejsce kilka faz zaludnienia wyspy. Europejczycy dotarli tu dopiero w XV wieku. Portugalczycy przez ponad stulecie wykorzystywali Madagaskar jako punkt przystankowy w drodze do Indii. Od XVII wieku tereny sukcesywni przejmowali Francuzi, wykorzystując tutejszą ludność jako darmową siłę roboczą. O wyspę musieli walczyć jednak nie z Portugalczykami, ale piratami handlującymi niewolnikami. Dziś w stolicy kraju można zwiedzać muzeum poświęcone korsarzom. W XVIII wieku Francuzi w końcu pokonali piratów, ale wtedy o ten skrawek lądu zaczęli upominać się Brytyjczycy. Ostatecznie Anglia w 1896 roku zaakceptowała aneksję Madagaskaru przez Francję. W XIX wieku wyspa oficjalnie zostaje kolonią francuską.

Madagaskar ma w swojej burzliwej historii również polskie akcenty. W 1773 roku Maurycy Beniowski przypłynął do Afryki jako konkwistador. Obiecał podbić Madagaskar na rzecz króla Francji Ludwika XV. Powoli przekonał jednak do siebie przedstawicieli miejscowych plemion. W 1776 r., po latach bezkrólewia, sejm madagaskarski wybiera go na cesarza kraju. Rządził nie cały rok, ale jego legenda przetrwała do dziś. Jedna z głównych ulic Antananarywy nosi imię Maurycego Beniowskiego. Jego dzieje opisał Juliusz Słowacki w poemacie „Beniowski”.

Kolejny polski wątek w historii Madagaskaru pojawił się w latach 20 XX w., kiedy to pojawił się plan oddania wyspy Polsce. Mieczysław Lepecki w 1937 r. kierował tzw. Komisją Studiów, której zadaniem było zbadanie możliwości skolonizowania Madagaskaru przez polskich osadników. Mieli oni rekrutować się głównie ze społeczności żydowskiej. Uczestnikiem misji na Madagaskar i niezależnym ekspertem był także m.in. pisarz i podróżnik Arkady Fiedler. Polskie plany kolonialne nigdy jednak nie doszły do skutku, ostatecznie zakończyła je II wojna światowa.

W XX wieku na Madagaskarze nasiliły się ruchy nacjonalistyczne. Najpierw wywalczono status kolonii zamorskiej. Dopiero w 1960 roku Madagaskar uzyskał suwerenność. Zgodnie z konstytucją z 1992 Madagaskar jest republiką, z prezydentem jako głową państwa, wybieranym w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję. Władza ustawodawcza należy do 2-izbowego parlamentu o kadencji 4-letniej. Władzę wykonawczą sprawuje rząd, na którego czele stoi premier powoływany przez prezydenta.

Geografia Madagaskaru

Madagaskar z powierzchnią 587 040 km² jest czwartą co do wielkości wyspa na świecie (po Grenlandii, Nowej Gwinei i Borneo), ale największą w Afryce. To kraj bardzo zróżnicowany geograficznie: na wschodnim wybrzeżu przeważają niziny, które przechodzą w strome urwiska, centralna część w głównej mierze składa się z wyżyn. Na północy kraju występują góry wulkaniczne - Masyw Tsaratanana, których najwyższym szczytem jest wygasły wulkan Maromokotro (2876 m n.p.m.). Na zachodnim wybrzeżu wiele jest zatoczek i rozległych równin. Południe wyspy to region płaskowyżów i pustyń. W pobliżu Madagaskaru leżą też niewielkie wysepki: Europa, Juan de Nova Glorieuses oraz atol Bassas da India, o które spór toczy z Francja. Obecnie podlegają one francuskiej administracji, ale Madagaskar nie bez podstaw rości sobie do nich prawa.

Fauna i flora Madagaskaru

Madagaskar może się poszczycić niezwykłą przyrodą. Żyje tu wiele endemitów, czyli zwierząt i roślin niewystępujących nigdzie indziej na świecie. World Wildlife Fund szacuje, że unikatowych jest aż 92 proc. ssaków i 95 proc. gadów. Wynika to głównie z tego, że wyspa ta, niegdyś część południowego superkontynentu Gondwana, ok. 88 mln lat temu oderwała się od Półwyspu Indyjskiego. Z tego względu jej flora i fauna rozwijały się w zupełnej izolacji. Od wybrzeży Afryki oddalona jest bowiem o 800 kilometrów. Najsłynniejszymi zwierzętami są lemury, m.in. lemur czerwonobrzuszny, wari i sifak biały. Poza tym żyją tu kameleony, gekony i iguany oraz wiele gatunków ptaków. Endemiczne są także tutejsze drzewa hebanowe i sandałowe, baobaby czy aloesy. Przyroda Madagaskaru wciąż jednak jest dla naukowców zagadką, np. w 2014 roku, w Parku Narodowym Ankarana, odkryto nieznany dotychczas gatunek węża. Nazwano go "wężem-duchem" (madagascarophis lolo) od niezwykle bladego zabarwienia skóry oraz skrytego sposobu życia.

Wyspa jest ostoją wielu bardzo rzadkich i zagrożonych wyginięciem gatunków, co stanowi nie lada wyzwanie. Rozwój cywilizacyjny i działalność człowieka sprawiają bowiem, że przyroda wyspy ulega niszczeniu. Na potrzeby rolnictwa trzebione są lasy tropikalne. Na wyspę przedostają się też niespotykane dotąd w tym rejonie gatunki zwierząt, jak np. ropucha azjatycka (Duttaphrynus melanostictus). Nieproszony gość prawdopodobnie przypłynął na statku. Ropucha jest niezwykle żarłoczna i toksyczna; rozprzestrzenia choroby, z którymi fauna sobie nie radzi. Izolacja wyspy spowodowała brak odporności zwierząt na nowe substancje, z którymi nie miały nigdy wcześniej do czynienia.

Klimat Madagaskaru

Na wyspie panuje klimat równikowy. Występują tu typowe dla tych szerokości geograficznych dwie długie pory roku. Lato zaczyna się w listopadzie, a kończy w kwietniu. Średnia temperatura wynosi wtedy od +27 do +33 °C., ale odczuwalna w zależności od regionu, może być nawet +45 - +46 °C. Razem z latem przychodzi pora deszczowa. Zima trwa od maja do października. Temperatura w lipcu nie spada jednak poniżej +20 °C sięgając na północy nawet do ponad +30 °C. Wtedy też nastaje pora sucha. Ze względu na warunki klimatyczne najlepiej przyjechać na Madagaskar właśnie zimą, czyli od początku maja do października, żeby uniknąć dużych upałów i deszczów. Należy jednak pamiętać, że wyspa jest dość rozległa i pogoda bywa nieco inna na północy niż w centralnej części kraju czy na południu.

Ludność Madagaskaru

Liczbę mieszkańców szacuje się na ponad 23 mln. Madagaskar zamieszkują przede wszystkim Malgasze, wśród których wyróżnia się aż 18 grup etnicznych. Najliczniejsze z nich to: Merina (ok, 20 proc); Betsimisaraka (ok. 15 proc.) i Betsileo (ok. 10 proc.). Mimo odrębności kulturowych mieszkańcy posługują się jednym językiem – malgaskim (również francuski jest językiem urzędowym). Poza rdzenną ludnością od wieków żyją tu Chińczycy, Arabowie, Hindusi, Francuzi i Pakistańczycy.

Obyczaje

Na Madagaskarze przenikają się wpływy kultury arabskiej, indyjskiej, a także europejskiej. Jednocześnie Malgasze są przywiązani do swojej rdzennej religii i obyczajów, a wiele z nich wiąże się z umarłymi przodkami. Jednym z ważniejszych obrządków jest Famadihana, praktykowane w miesiącach zimowych czyli w lipcu i sierpniu. Zwyczaj ten polega tzw. obracaniu kości. Są one wyjmowane z grobu, owijane w świeży całun, a następnie ponownie chowane. To tradycja przetrwała szczególnie w środkowej części Madagaskaru. Uroczystość odbywa się co kilka lat, a wtedy zjeżdża się cała rodzina. Często towarzyszy temu biesiada, tańce i śpiewy, a także zwracanie się do zmarłych o ich błogosławieństwo i opiekę nad żyjącymi. Niewielu turystów będzie miało okazję w uczestniczyć w tych obrządkach, chociaż zdarza się, że tubylcy zapraszają do wspólnego świętowania również i przybyszy. Wszyscy chętni mogą natomiast zobaczyć kamienne grobowce w osadzie Betioka. Malowidła nagrobne przedstawiają całe życie zmarłego, zwieńczone są drewnianymi rzeźbami, rogami oraz czaszkami zebu. Malgasze są niezwykle dumni ze swojej kultury. Tradycja jest jednym z najważniejszych wyznaczników sposobu życia. Szczycą się, kiedy robią coś identycznie jak ojciec czy dziad. Dlatego można tu zobaczyć, ale też nabyć przepiękne wyroby rękodzielnicze. Przygotowanie posiłków, jak i większość czynności, szczególnie w mniejszych miejscowościach, odbywa się często na zewnątrz domów, gdzie toczy się też życie rodzinne i towarzyskie. Narodowe danie to "romanzava" przyrządzane jest z mięsa zebu, z dodatkiem ryżu i jarzyn. Popija się to winem lub zupą "rano vola" (gorąca woda pozostała w rondlu po gotowaniu ryżu) lub wywarem z ziół "bredes". Na wybrzeżu, gdzie mieszka wielu Hindusów i Chińczyków, spotyka się potrawy charakterystyczne dla tych narodowości.

Religia na Madagaskarze

Większość Malgaszy (ok. 55 proc.) pozostaje wierna tradycyjnym wierzeniom, których najważniejszym elementem jest przekonanie o istnieniu boga Zanahary (Stwórca) lub Andriamanitra (Słodki Pan). Ważną rolę odgrywa tu kult zmarłych oparty na przekonaniu, iż są oni nadal obecni w codziennym życiu rodziny. Powiedzenie, że „o zmarłych się źle nie mówi” nabiera tu szczególnego znaczenia, bowiem Malgasze wierzą, że obrażone albo źle potraktowane duchy mogą ukarać żyjących. Stanowią też łącznik między Bogiem a ludźmi. Dlatego pochówek jest ważnym rytuałem i zwykle należy do bardzo kosztownych. Cena grobu często przekracza cenę domu mieszkalnego, wszakże na zmarłych przodkach nie należy oszczędzać, skoro są źródłem powodzenia lub nieszczęść. Dużą grupę wiernych, bo około 40 proc. ludności Madagaskaru stanowią chrześcijanie, głównie katolicy, ale też luteranie i kalwiniści. Na wyspie znajdują się liczne ośrodki misjonarskie, których pracownicy odwiedzają wioski, a ich mieszkańców nawracają na chrześcijaństwo. Kościół katolicki i kościoły protestanckie rywalizują ze sobą o wiernych. Często w jednej wsi są świątynie obu wyznań, ale misjonarstwo nie jest tu łatwym zadaniem, ponieważ Malgasze są przywiązani do swoich wierzeń. Najmniejsza grupa wyznaniowa (8 proc.) to muzułmanie – sunnici i szyici. Wywodzą się oni spośród przybyszów z Komorów i Pakistanu.

Aktywny wypoczynek na Madagaskarze

Wyspa zyskała rozgłos i na stałe zaistniała w popkulturze dzięki doskonałej animacji pt. „Madagaskar”. Nie bez kozery bohaterami słynnej kreskówki są zwierzęta w otoczeniu dzikiej przyrody. Głównym magnesem tej wyspy jest bowiem przepiękny i pełen kontrastów krajobraz oraz unikatowa fauna i flora. Dlatego warto wybrać się na wycieczkę do jednego z parków lub rezerwatów. Np. w Parku Narodowym Ranomafana można zobaczyć występujące wyłącznie na Madagaskarze kameleony oraz inne endemiczne gady i płazy. Wędrówka po Parku Narodowym Isalo to okazja do obejrzenia niezwykłego krajobrazu uformowanego z piaskowców i kąpieli u podnóża Wodospadu Nimf. Kolejny na liście jest rezerwat Zombitse, gdzie są m.in. baobaby. Teren parku obejmuje suchy las, bagna oraz sawannę. Natomiast w Parku Tsingy znajdują oryginalne formacje skalne. Żyje tu też sporo lemurów, które są symbolem wyspy. Ciepły klimat Madagaskaru sprawia, że przez cały rok panują tu dobre warunki do uprawiania sportów wodnych, w tym nurkowania. Jednym z bardziej znanych miejsc jest malownicza wioska Ambatoloaka, gdzie można wybrać nurkowanie z lądu lub udać się speedboatem na bardziej odległe rafy. Amatorzy tego sportu doceniają szczególnie niezniszczoną rafę koralową wokół wyspy Nosy Be. Natomiast rajska wysepka Sainte Marie położona około 8 km od głównej wyspy słynie nie tylko pięknych plaż porośniętych palmami kokosowymi, ale też dobrych warunków do nurkowania i snorkellingu.
Data Publikacji: 16.03.2018

Podobne artykuły

krajobraz kierunku
Grecja w maju. Gdzie jest najcieplej i którą grecką wyspę wybrać na majówkę?Majówka to świetny moment, by wybrać się na jedną z najcieplejszych greckich wysp, ponieważ sezon tam dopiero powoli się rozkręca, ale dni są już długie i słoneczne. Nie zastanawiaj się więc, czy jechać na krótkie wakacje do Grecji, tylko, którą z licznych wysp wybrać. Przedłużony majowy weekend pozwoli ci odpocząć od pracy i domowych obowiązków w pięknych okolicznościach przyrody. Rodos, Santorini, Zakynthos a może Kreta? Gdzie w Grecji jest najcieplej w maju? Na której z licznych greckich wysp znajdziesz w tym czasie najlepsze warunki do wylegiwania się na plaży, a gdzie aktywnie spędzisz majówkę na zwiedzaniu, spacerach i podziwianiu lokalnych atrakcji? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w naszym artykule.
krajobraz kierunku
Dokąd wybrać się na majówkę w 2024 roku?W 2024 roku majówka wypada całkiem zgrabnie, ponieważ 1 maja przypada w środę, a 3 - w piątek. Wystarczą 3 dni urlopu, by cieszyć się 9 dniami wolnymi lub zaledwie 1, by zrobić sobie długi weekend trwający 5 dni. Brzmi świetnie, więc trzeba zacząć rozważać, dokąd w tym czasie się wybrać. Zarówno 5 jak i 9 dni to wystarczająco dużo czasu, by zaplanować wyjazd majówkowy! Możesz wybrać się na greckie wyspy lub na włoskie wybrzeże Amalfi, by rozkoszować się słońcem, oddawać błogiemu lenistwu na plaży, albo wybrać się na zwiedzanie pięknych, zabytkowych miast. Natomiast jeśli nie chcesz spędzać całego wyjazdu w jednym, choćby najbardziej fantastycznym miejscu, to wybierz się na wycieczkę objazdową, na której nie sposób się nudzić. Oferta wycieczek jest niezwykle szeroka, więc możesz wybrać dokładnie taką, jaka spełni Twoje oczekiwania. Taka forma wypoczynku stanowi świetną okazję, by w stosunkowo krótkim czasie odwiedzić wiele ciekawych miejsc i poznać największe atrakcje wybranego regionu. Poniżej znajdziesz polecane przez nas kierunki! Podpowiadamy dokąd warto się wybrać, gdzie będzie ciepło, gdzie będzie ciekawie i gdzie będzie najlepiej!
krajobraz kierunku
6 najlepszych wycieczek dla singli w 2024 roku wg klientów r.pl Świat jest pełen fascynujących zakątków do odkrycia - tylko od Twojego nastawienia i otwartości zależy, jak spędzisz najbliższe wakacje. Poznaj 6 najchętniej wybieranych wycieczek dla singli, które omówiliśmy dla Ciebie w poniższym zestawieniu.
krajobraz kierunku
Gdzie polecieć na wakacje w czerwcu? TOP kierunki w czerwcu 2024Czerwiec jest pod wieloma względami świetnym miesiącem na wakacje. W większości zakątków Europy wiosna ustępuje miejsca latu, dni stają się dłuższe oraz bardziej słoneczne, ale wciąż nie jest to jeszcze szczyt sezonu. Możesz zatem liczyć na większy spokój i niższe ceny, nawet w najbardziej turystycznie rozpoznawalnych miejscach. Sprawdź, jakie kierunki warto wziąć na celownik, jeśli planujesz czerwcowy urlop. W naszej ofercie znajdziecie wiele słonecznych kierunków!