Rumunia – co warto wiedzieć przed podróżą?

Krótka historia Rumunii

Historia Rumunii sięga I w. n.e. - zamieszkiwane przez Daków ziemie zostały wówczas podbite przez Rzymian (właśnie od nich pochodzi nazwa państwa). Średniowiecze to okres kształtowania się dwóch księstw – wołoskiego i mołdawskiego. W XIX wieku, po wyswobodzeniu się spod władzy osmańskiej, na ich terenie powstało państwo rumuńskie. W 1881 Rumunia została królestwem; w 1918 roku przyłączono do niej Siedmiogród, północną Bukowinę i Besarabię. W okresie międzywojennym państwo było monarchią parlamentarną. Tuż przed wybuchem II wojny, w 1938 roku, król Karol II przejął władzę dyktatorską i wdrożył politykę proniemiecką. Rumunia została sojusznikiem Niemiec podczas wojny z ZSRR. Granice współczesnego kraju ustalono na mocy traktatu paryskiego w 1947 roku. Rumunia zachowała Transylwanię, a oddała Besarabię (później Mołdawską SRR), północną Bukowinę (Ukraińską SRR) oraz południową Drobudżę. Króla zdetronizowano oraz powołano Rumuńską Republikę Ludową; na jej czele stanął Georghe Georghiu-Dej. Komuniści prowadzili politykę ograniczonej niezależności od Związku Radzieckiego. Od 1965 władzę dzierżył Nicolae Ceausescu, który wprowadził w kraju polityczny terror i ustanowił wiele niekorzystnych dla jego rozwoju reform. Obalono go i rozstrzelano podczas krwawej rewolucji w 1989 roku.

Rumunia – położenie geograficzne kraju

Rumunia to państwo, które leży w południowo-wschodniej Europie, nad Morzem Czarnym. Kraj jest częściowo położony na Półwyspie Bałkańskim. Co ciekawe, Rumunia jest zaliczana do Bałkanów przede wszystkim z uwagi na czynniki historyczno-kulturowe. Geograficznie północno-wschodnią granicę półwyspu ustala bieg Dunaju, a po „bałkańskiej” stronie rzeki leży jedynie Dobrudża. Całkowita powierzchnia Rumunii wynosi 238 391 km2. Kraj graniczy z Serbią i Węgrami na zachodzie, na południu – z Bułgarią, a na północy – z Ukrainą i Mołdawią. Linia brzegowa Rumunii ma 225 km. Państwo, którego stolicą jest Bukareszt, przynależy do ONZ, NATO oraz Unii Europejskiej.

Część granicy Rumunii z Bułgarią i Serbią wyznacza Dunaj. Jego dopływ – Prut – tworzy natomiast naturalną granicę kraju z Mołdawią. Ze względu na to, że kształt Rumunii wyznaczany jest przez meandrujące rzeki, a delta Dunaju powiększa się o około 2-5 metrów w ciągu roku, powierzchnia kraju ulega ciągłym zmianom. W roku 1969 wynosiła niemal tysiąc km2 mniej niż obecnie.

Krajobraz Rumunii

Dominującą formą rumuńskiego krajobrazu stanowią góry. Otaczające Wyżynę Transylwańską Karpaty zajmują ponad 30% powierzchni kraju. Wiele szczytów przekracza wysokość dwóch tysięcy metrów: cztery najwyższe masywy to Bucega (do 2507 metrów), Retezat (do 2509 metrów), Paring (do 2518 metrów) oraz Góry Fogaraskie (do 2544 metrów). Dostrzegalne cechy rzeźby wysokogórskiej sprawiają, że Karpaty przypominają Tatry Zachodnie; z kolei środkowe Gry Fogaraskie są podobne do Tatr Wysokich. Trzy najwyższe szczyty kraju znajdują się właśnie tam – są to kolejno Vistea Mare (2527 metrów), Negoiu (2535 metrów) oraz Moldoveanu (2544 metry). Częstym widokiem w Rumunii są liczne kotły i jeziora polodowcowe, a także nagie ściany skalne. Ciekawostką jest solna góra w miejscowości Slanic – utworzono tam wykorzystujące solankę uzdrowisko.

Na południu Rumunii dominują niziny, natomiast w północnej i centralnej części kraju – wyżyny, w tym największa Wyżyna Transylwańska. Na wschodzie kraju leżą Płaskowyże Suczawy i Barlad; na południe od delty Dunaju rozpościera się zaś Płaskowyż Dobrudży. W całej Rumunii nie ma ani jednej depresji.

Wybierając wycieczkę objazdową po Rumunii będziesz mieć niepowtarzalną okazję obejrzenia na własne oczy najpiękniejszych elementów krajobrazu tego malowniczego kraju. Zobaczysz najsłynniejsze zamki i pałace na terenie Rumunii, zwiedzisz Bukareszt obfitujący w ciekawe zabytki, a także największe atrakcje Transylwanii, uchodzącej za jeden z najpiękniejszych regionów Rumunii, słynący z przepięknych widoków.

Rumunia – fauna i flora

Klimat i pogoda w Rumunii

Rumunia leży w strefie klimatu umiarkowanego kontynentalnego. Nie można jednak mówić o jednolitości klimatycznej; duże zróżnicowanie terenu w połączeniu z wpływem Karpat powoduje, że niekiedy w poszczególnych regionach kraju panują zupełnie inne warunki pogodowe. Na terenie Rumunii wyróżniamy aż osiem odmian klimatycznych.

Przykładowo – wyżyna Dobrudży pozostaje pod wpływem klimatu śródziemnomorskiego. Z uwagi na charakterystyczne ukształtowanie terenu oraz prądy napływające znad Morza Czarnego można się tam przez cały sezon cieszyć piękną pogodą. Oddzielające wybrzeże od reszty kontynentu Karpaty stanowią swoistą barierę klimatyczną.Z kolei centralna część Rumunii przypomina pod względem klimatu Europę Środkową, w tym Polskę. O tym, jaka pogoda panuje na Wyżynie Mołdawskiej oraz Nizinie Wołoskiej, decydują zwykle wiatry ze wschodu i północnego wschodu. To dzięki nim lato jest długie i ciepłe, a zima – śnieżna i mroźna. Temperatury w lecie wahają się w okolicach 24 stopni, natomiast w zimie wynoszą średnio -3 stopnie. Termometr pokazuje najwyższą wartość w rejonie Multany – podczas ciepłych miesięcy odnotowuje się tam nawet 45 stopni Celsjusza. Średnie roczne opady sięgają w Rumunii 640 mm. Za najbardziej deszczowy okres uznaje się maj i czerwiec, przy czym nawet wtedy deszcze nie są zbyt obfite. Na rumuńskich nizinach i wyżynach dominują lasy liściaste (ich udział wynosi 75%), natomiast w wysokich górach – lasy iglaste (występują one wyłącznie w takich terenach, a jednocześnie stanowią 1/4 wszystkich lasów w kraju).

Obszary górskie są mało zmienione przez człowieka, a przez to reprezentują wiele cech naturalnych. Wśród drzew liściastych przeważają buki i dęby; rzadziej, ale wciąż często spotyka się brzozy i kasztany. Z kolei w górach najwięcej jest borów świerkowych i sosnowych. Występuje tam piętrowy układ roślinności. Lasy rosną maksymalnie do wysokości 1800 metrów – wyżej można spotkać kosodrzewinę oraz łąki górskie.

Ludność Rumunii

W Rumunii mieszka niemal 20 milionów ludzi, z czego blisko 60% w miastach. W związku z bardzo burzliwą historią kraj jest mocno zróżnicowany pod względem narodowościowym. Rumuni stanowią ok. 89,5% populacji, a cała reszta to niepowtarzalny tygiel narodowości i kultur. Dwie najliczniejsze mniejszości to Węgrzy (ponad 6%) i Romowie (ok. 2,5%). Inne liczne grupy to Niemcy, Ukraińcy, Rosjanie i Turcy. Co ciekawe, w Bukowinie żyją także Polacy – stanowią oni jednak niewielki odsetek populacji, bo około 0,02%. Mozaika kulturowa była jeszcze bogatsza przed rokiem 1990 – wtedy to zezwolono Sasom siedmiogrodzkim na emigrację do Niemiec. Przedtem stanowili oni aż 4% ludności kraju.

Rumunia – religia

Rumunia to państwo świeckie, w którym nie panuje żadna religia państwowa. Kraj jest jednak jednolity pod względem wyznania, a większość Rumunów to chrześcijanie. Wśród nich przeważają prawosławni (ponad 80%); około 6% to protestanci, a ponad 4% - katolicy (katolicyzm wyznają przede wszystkim Węgrzy, Rumuni, Niemcy i Słowacy). Jeśli chodzi o protestantyzm, najwięcej wyznawców mają kalwini, zielonoświątkowcy, adwentyści dnia siódmego, baptyści, ewangelicy i Bracia plymuccy. W Rumunii obecne są także niewielkie grupy muzułmanów (ok. 0,3% - islam szczyci się w kraju siedemsetletnią tradycją, wyznają go głównie Turcy i Tatarzy), unitarian (0,3%) oraz Świadków Jehowy (0,25%). Według sondaży zadeklarowani ateiści stanowią zaledwie 0,1% rumuńskiego społeczeństwa. Sondaże Eurobarometru przeprowadzone w 2010 roku dowodzą, że Rumunia należy do czołówki religijnych krajów. Aż 92% obywateli kraju wierzy w istnienie Boga, a 7% - ducha lub innej wyższej siły życiowej. Rumuński Kościół Prawosławny zrzesza nawet 18 milionów wiernych. Co ciekawe, frekwencja podczas nabożeństw jest znacznie niższa. Jedynie blisko 38% wiernych chodzi do kościoła przynajmniej kilka razy w miesiącu.

Atrakcje turystyczne i zwiedzanie Rumunii

Oferta atrakcji turystycznych Rumunii, zwłaszcza dla miłośników aktywnego spędzania czasu, jest bardzo bogata. Odnajdą się tu amatorzy trekkingu, speleologii, wspinaczki wysokogórskiej, turystyki rowerowej, wędkarstwa, jazdy konnej i polowań, a także sportów ekstremalnych, wodnych i zimowych (narciarstwa, snowboardu). Fanom zimowego szaleństwa polecamy wycieczkę do ośrodka narciarskiego Polana Brasov. Z kolei ci, którzy odnajdują się najlepiej na górskich szlakach, nie mogą ominąć terenów Transylwanii. W państwie Draculi nie brakuje też licznych zamków, muzeów czy cerkwi – aby zwiedzić wszystkie cenne zabytki, trzeba zawitać do Rumunii przynajmniej kilka razy. Jeśli wolisz przebywać wśród natury, możesz zwiedzić którąś z licznych winnic, spacerować po ogrodach otulonych urokliwymi jeziorkami oraz podziwiać dziewiczą przyrodę i bajeczne tereny Bukowiny.

Jednym z najbardziej cenionych obiektów turystycznych jest kolorowy cmentarz w Sapancie w Maramureszu. Na drewnianych, malowniczych nagrobkach wyrzeźbiono (często humorystyczne) scenki z życia pochowanych tam ludzi. Planując dłuższą podróż, trzeba zawitać do siedmiogrodzkich miast (np. Braszów, Kluż-Napoka, Sighișoara), zobaczyć na własne oczy malowane monastyry Bukowiny oraz odwiedzić którąś z licznych jaskiń. Polaków zainteresują z pewnością wioski zamieszkane przez potomków naszych rodaków. Warto też zawitać do stolicy Rumunii, Bukaresztu – miasta wielkich gmachów, parków i intrygujących budowli.

Rumunia – kultura i zwyczaje

Biorąc pod uwagę powierzchnię Rumunii i znaczny udział trudnych do zasiedlenia terenów, gęstość zaludnienia 91 os/km2 to całkiem spory wynik. Językiem urzędowym jest rumuński. Z uwagi na mniejszości narodowe w użyciu znajdują się również węgierski, romski i niemiecki. W większych miastach nie powinno być problemów z komunikacją po angielsku; mimo wszystko warto się nauczyć podstawowych zwrotów po rumuńsku, ewentualnie włosku lub francusku (to wszystko języki romańskie). Rumuni słyną ze swojej gościnności i otwartości na świat. Są nieco podobni do Polaków – religijni, konserwatywni w poglądach, wierni tradycji. Tamtejsze społeczeństwo jest bardzo patriotyczne i ma ogromne poczucie wartości swojego narodu. Kobiety są traktowane z szacunkiem i mogą liczyć na specjalne względy. Niektóre biura podróży reklamują Rumunię jako łacińską wyspę wśród słowiańszczyzny oraz jako kraj z folklorem, który przetrwał w nienaruszonej formie przez setki lat. Tymczasem na obyczaje Rumunów miały wpływ kraje ościenne, a także wielowiekowy okupant, czyli Turcja. Folklor ciągle się zmieniał, co jest jednak ogromną zaletą. Najlepszą okazją, aby się z nim zderzyć, są ludowe festyny towarzyszące świętom kościelnym czy też związane z hodowlą, pasterstwem i uprawą roli. Wyjątkowo barwnym regionem jest pod tym względem Maramuresz – odbywają się tam m.in. Święto Pługa oraz Sambra Oilor, czyli uroczysty pasterski redyk. Latem w niektórych z siedmiogrodzkich wiosek mają miejsce spotkania, na których panny dowiadują się, czy mają szanse pójść za mąż; huczne weseliska wyprawia się przeważnie jesienią. Niesamowite są zwyczaje Szeklerów, którzy pomagają sobie przy wszystkich większych przedsięwzięciach, na przykład przy budowie domu czy przędzeniu lnu. Wspólnej pracy towarzyszą tańce, śpiewy i opowiadanie historii.