Poznaj kulturę, religię oraz zwyczaje mieszkańców Tajlandii

Tajlandia: poznaj kulturę, religię i zwyczaje regionu.

Tajlandia leży na Półwyspie Indochińskim, granicząc od wschodu z Laosem i Kambodżą, od zachodu z Birmą i Malezją od południa. Tutejsza kultura jest mieszanką wpływów indyjskich, chińskich i elementów zaczerpniętych od rdzennych mieszkańców. Tajlandia, nazywana też Krainą Tysiąca Uśmiechów, dzięki swej zróżnicowanej geografii, przyjaznym mieszkańcom i zapierającym dech w piersiach widokom jest jednym z punktów obowiązkowych na liście miejsc do odwiedzenia w Azji Południowo-Wschodniej.

Tajlandia jest pięćdziesiątym co do wielkości państwem na świecie, a jej powierzchnia jest zbliżona do powierzchni Francji. To kraj o nieskazitelnej urodzie, w którym znajdziecie skaliste, niedostępne góry na północy i słynne na całym świecie tropikalne plaże na południu. Kraj administracyjnie dzieli się na sześć regionów, z których każdy ma odrębny rys kulturowy i geograficzny, jednak składające się na jedną, wspólną tajską kulturę. Górzysty Region Północny graniczy z Birmą i Laosem, porośnięty jest gęstymi lasami i poprzecinany dolinami rzek. W kulturze tego regionu widoczne są istotne wpływy birmańskie oraz pozostałości po historycznym Królestwie Lanna, istniejącym na tym obszarze od XIII do XVIII wieku. Region Północno-Wschodni, znany także jako Isan, jest w znacznym stopniu odizolowany od reszty kraju przez masywne pasmo górskie. Jest to region rolniczy i bardzo ubogi, który dość istotnie różni się kulturowo od pozostałych czterech regionów. Region Południowy położony na Półwyspie Malajskim jest znany z licznych, dzikich plaż i luksusowych kurortów, które przyciągają tłumy turystów. Region Centralny odgrywa dominującą rolę w życiu gospodarczym i kulturalnym Tajlandii, co wynika zarówno z jego centralnego położenia, jak i faktu, że właśnie tutaj znajduje się najważniejsze miasto kraju, czyli Bangkok. Żyzne równinne tereny sprawiają, że centralna część kraju od lat jest najważniejszym ośrodkiem gospodarczym, wytwarzającym większość produkowanego w kraju ryżu. Jest to także obszar o największej gęstości zaludnienia.

Tożsamość kulturowa.

Kultura Tajlandii w znacznej mierze wywodzi się z etnicznej kultury rdzennych Tajów. Odczuwalne są w niej silne zapożyczenia z buddyzmu, a wiele z tajskich tradycji i wierzeń wywodzi się bezpośrednio z buddyjskich reguł. Kolejnym nurtem, który dużo wniósł do tajskiej kultury jest hinduizm, a bliskie więzi łączące Tajlandię z Indiami są widoczne w sztuce, literaturze i w licznych miejscowych zwyczajach. Systemy kulturowe sąsiednich państw – Laosu, Kambodży, Birmy i Chin również odegrały ważną rolę w procesie kształtowania tajskiej tożsamości kulturowej. Podobnie jak tubylcze wierzenia, między innymi animizm, czyli pogląd, zgodnie z którym istoty inne niż ludzie – zwierzęta, rośliny i przedmioty nieożywione – posiadają dusze.



Tajlandię zamieszkuje niespełna 70 milionów ludzi, z czego aż 75% stanowią Tajowie, a 14% silnie zasymilowana mniejszość pochodzenia chińskiego. Pozostali mieszkańcy to muzułmańscy Malajowie zajmujący głównie południową część kraju, a także Szanowie i Kajanowie oraz różne mniejszości narodowe, w tym Wietnamczycy i Khmerowie. I choć Tajów można podzielić na kilkadziesiąt podgrup etnicznych, to ich zwyczaje, języki i kultura różnią się między sobą jedynie nieznacznie. Te grupy tworzą populację charakteryzującą się silnym poczuciem wspólnej tradycji i tożsamości kulturowej. Nawet liczne mniejszości narodowe posługują się językiem tajskim i utożsamiają z tajską kulturą.

Od lat 50. Ubiegłego wieku władze Tajlandii prowadzą działania zmierzające do ocalenia i wzmocnienia poczucia wspólnej kulturowej i narodowej tożsamości. Jednakże w latach 80. i 90. XX w. miało miejsce odrodzenie lokalnych zwyczajów i tradycji. I choć nadal poczucie wspólnoty u mieszkańców Tajlandii jest silne, to ważną rolę w ich życiu odgrywają teraz także kultury poszczególnych grup etnicznych, z ich wyjątkową kuchnią, tradycyjnymi tańcami i muzyką, religijnymi obrzędami.

Wartości, w znacznej mierze oparte na religii.

Religia ma silny wpływ na kulturę w Tajlandii. Dominującą religią jest buddyzm, aż 95% mieszkańców to buddyści, 4% to muzułmanie, a zaledwie 1% – chrześcijanie. W Tajlandii przeważa odmiana buddyzmu zwana Therawada, głoszona przez przedstawicieli najstarszej szkoły buddyjskiej. Buddyjskie wartości i system wierzeń odgrywają olbrzymią rolę w codziennym życiu Tajów. Dla mieszkańców Tajlandii najważniejsze wartości to szacunek, samokontrola i unikanie sytuacji konfliktowych. Wyznawcy Therawada wierzą, że życie polega na zbieraniu karmy i przechodzeniu kolejnych reinkarnacji. Jeśli powodzi Ci się dobrze, to znaczy, że w poprzednim życiu zdobyłeś dobrą karmę. Jeśli zdobyłeś karmę złą, to wszelkie nieszczęścia, jakie Cię spotykają są karą za popełnione czyny. Kolejne reinkarnacje dają szansę na odwrócenie złego losu i na postępowanie zapewniające dobrą karmę. Dla Tajów kłamstwo lub okazanie gniewu to powód do wstydu, utrata twarzy i rysa na honorze. Generalnie publiczne okazywanie negatywnych emocji jest źle widziane. Niezależnie od tego, jak bardzo ktoś jest sfrustrowany czy zły, powinien zawsze dążyć do zachowania przyjaznej i pozytywnej postawy. Dlatego Tajowie zawsze zdają się mieć dobry humor, a uśmiech wciąż gości na ich twarzach.



Równie ważny w tajskiej kulturze jest szacunek dla osób starszych i wyżej postawionych w społecznej hierarchii. Praktycznie każda międzyludzka interakcja oparta jest na społecznym systemie hierarchicznym. Od dzieci oczekuje się okazywania szacunku rodzicom i nauczycielom. Młodsi muszą okazać poważanie wobec starszych wiekiem. Największym szacunkiem cieszą się osoby zajmujące ważne stanowiska czy wykonujące szanowane zawody, jak lekarze i mnisi.

Dla mieszkańców Tajlandii niezwykle istotna jest rodzina i więzi rodzinne. Nowożeńcy czasami tylko idą na swoje, najczęściej ma to miejsce w dużych i nowoczesnych miastach. Natomiast tradycyjny model wygląda tak, że wielopokoleniowe rodziny żyją wspólnie, pod jednym dachem. Często w jednym gospodarstwie domowym mieszkają obok siebie dziadkowie, kuzyni, ciotki i wujowie, pomagając w wychowaniu kolejnych pokoleń dzieci i w pracach domowych. Osoby starsze są niezwykle poważane i nie są usuwane na margines rodzinnego życia. Młodzi uczą się od nich wzorców postępowania, czerpią z ich bogatego życiowego doświadczenia.

Kobiety w Tajlandii cieszą się dużym szacunkiem, mimo że od wieków życie rodzinne i społeczne opiera się na patriarchacie. Współcześnie wprowadzone prawa i regulacje dały kobietom większą wolność wyboru, jeśli chodzi o model życia, jaki chcą realizować. Dzięki temu tajskie kobiety mogą wyjść ze swej tradycyjnej roli strażniczki domowego ogniska i na przykład wybrać zawód lekarza czy bizneswoman. Równouprawnienie kobiet od kilku dekad jest istotnym elementem prawa i wyznawanych wartości.

Wielu turystów, którzy tak licznie odwiedzają Tajlandię nie ma pojęcia jakie wartości wyznają jej obywatele i często lekceważą zwyczaje tych ułożonych i pogodnych ludzi. I choć Tajowie są niezwykle tolerancyjni wobec niewiedzy cudzoziemców, to warto okazać im szacunek poprzez należyte zachowanie i stosowny ubiór. Oto kilka ważnych informacji, które warto zapamiętać.

1. Powitanie pełne szacunku – tajski gest wai to tradycyjne powitanie, podczas którego ręce trzyma się złożone (jak do modlitwy) i lekko pochyla głowę w ukłonie. Tajskim powitaniem rządzą określone reguły. Kłaniają się osoby stojące niżej w hierarchii, a im wyżej trzymają złożone dłonie, tym więcej szacunku okazują. Od turystów nie oczekuje się takiego zachowania, ale jeśli ktoś ukłoni się Tobie, to wypada mu ten ukłon odwzajemnić.



2. Przestrzeń osobista – w Tajlandii głowa jest uważana za najświętszą część ludzkiego ciała, a stopy postrzegane są jako nieczyste. Pamiętaj, że nie należy dotykać Tajów po głowie, jeśli uczynisz to przypadkiem, po prostu przeproś. To samo dotyczy dotykania innych osób swoimi stopami – jest to zachowanie źle widziane, więc uważaj, by kogoś nie nadepnąć.

3. Świątynie i miejsca kultu – to obiekty, w których obowiązuje odpowiedni ubiór. Mężczyźni powinni włożyć długie spodnie, a na t-shirt zarzucić coś lekkiego, z długim rękawem. Generalnie Tajowie uważają, że szorty to ubiór odpowiedni wyłączenie dla dzieci, dlatego tutejsi mężczyźni w nich nie chodzą. Kobiety powinny zakryć ramiona i założyć spódnicę do kostek, ewentualnie długie spodnie. Przed wejściem do świątyni lub prywatnego domu należy bezwzględnie zdjąć obuwie.



4. Buddyjscy mnisi – religia nakazuje im unikać kuszenia ze strony kobiet, co oznacza, że nie dotkną oni żadnej kobiety i nie przyjmą niczego z jej rąk. Dlatego kobiety z szacunku dla nich utrzymują należyty dystans na ulicy i nie poddają mnichowi niczego bezpośrednio. Jeśli przychodzą z darami, kładą je przed mnichem lub przekazują osobie świeckiej wyznaczonej do przyjęcia daru w jego imieniu.

5. Król i rodzina królewska – Tajowie są niezwykle przywiązani do monarchii i okazują niezwykły szacunek całej rodzinie królewskiej. Wszelkie przejawy braku szacunku wobec króla i jego rodziny podlegają karze. Dlatego mówiąc o rodzinie królewskiej uważaj na słowa i na to, jak mogą zostać odebrane. Obrazą majestatu jest nawet nienależyte obchodzenie się z banknotami z podobizną króla.